Οι θηριωδίες στις αρένες της αρχαίας Ρώμης

Οι θηριωδίες στις αρένες της αρχαίας Ρώμης

3' 56" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Τα αιματηρά δημόσια θεάματα με άγρια ζώα αποτελούσαν μια συχνή πραγματικότητα στην καθημερινότητα της αρχαίας Ρώμης. Ο θάνατος από τα νύχια και τα δόντια αυτών των θεριών αποτέλεσε, εξάλλου, τον τρόπο που έχασαν τη ζωή τους χιλιάδες χριστιανοί μάρτυρες και όχι μόνο. Εξίσου συνήθη ήταν και τα οργανωμένα κυνήγια κατά τα οποία τα ζώα θανατώνονταν είτε από ανθρώπους είτε από άλλα ζώα. Επί των ημερών μας απόγονοι εκείνων των αιματηρών θεαμάτων είναι οι σημερινές ταυρομαχίες στην Ισπανία. Οπως συμβαίνει και σήμερα, το αντίστοιχο θέαμα στους αρχαίους χρόνους είχε τους δικούς του επικριτές μεταξύ των οποίων και ο ίδιος ο Κικέρων, ο οποίος θεωρούσε ότι τέτοιου είδους θεάματα «μιλούν» στα πιο ποταπά, τα πιο αιμοσταγή τμήματα της ανθρώπινης ψυχής. Μάλιστα, σε μία επιστολή του, ο ρήτορας περιγράφει ένα θέαμα τόσο άγριο, που δεν θα μπορούσε να συνεπάρει ούτε και τους πιο φανατικούς λάτρεις αυτών των θεαμάτων στη Ρώμη.

Η αλήθεια είναι ότι θεάματα όπως ήταν η θήρα των ελεφάντων, προκαλούσαν τη συναισθηματική αντίδραση του πλήθους στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι οι άνθρωποι αυτοί απαιτούσαν και τον τερματισμό τους. Στην πραγματικότητα, τα πρώτα χρόνια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας τέτοια θεάματα με ζώα είχαν φτάσει σε πραγματικά ανεπανάληπτα επίπεδα. Στο αυτοβιογραφικό του «Res Gestae» ο Αύγουστος αναφέρει ότι 3.500 αφρικανικά ζώα σκοτώθηκαν σε 26 εκδηλώσεις του είδους, κατά τη διάρκεια της βασιλείας του. Λίγο αργότερα, ο αυτοκράτορας Τίτος εγκαινίασε το Κολοσαίο με τέτοια θεάματα που διήρκεσαν περισσότερο από εκατό ημέρες κατά τις οποίες σκοτώθηκαν περισσότερα από πέντε χιλιάδες άγρια ζώα. Αλλά και στους δημόσιους αγώνες που πραγματοποιήθηκαν από το 108 έως το 109 μ.Χ., ο αυτοκράτορας Τραϊανός κανόνισε να γίνουν μάχες με 11.000 ζώα στην αρένα.

Σε πολλές από τις περιγραφές αυτών των θεαμάτων έχουμε έναν πλήρη κατάλογο των ζώων που χάνουν την ζωή τους σε αυτού του είδους τις μάχες, όπως εξάλλου και την προέλευσή τους. Σε κάποια από αυτά συμμετέχουν ταύροι και σκυλιά αλλά βλέπουμε σε μεγάλους αριθμούς και εξωτικά είδη από την Αφρική, κατά κύριο λόγο, όπως και από τις ανατολικές επαρχίες της αυτοκρατορίας, γεγονός που κάνει τα πράγματα πολύ πιο ενδιαφέροντα. Επιπροσθέτως, οι Ρωμαίοι φαίνεται ότι δεν έχασαν ποτέ το ενδιαφέρον τους για την εκτροφή εξωτικών ζώων κυριολεκτικώς στις αυλές των σπιτιών τους. Τα ζώα που αιχμαλωτίζονταν, ωστόσο, θεωρούντο πολύ πιο επικίνδυνα και κατά συνέπεια πιο πολύτιμα αλλά και πιο ενδιαφέροντα. Στο βιβλίο του «Θεάματα Θανάτου στην Αρχαία Ρώμη», ο ιστορικός Ντόναλντ Κάιλ εξηγεί: «Τα εξωτικά είδη τα μεταχειρίζονταν με εξαιρετική προσοχή ειδικοί εκπαιδευτές αλλά και οι βοηθοί τους, διασφαλίζοντας ότι διατηρούνται σε καλή υγεία και ότι ήταν πανέτοιμα για να λάβουν μέρος σε κάποια θεαματική μάχη. Σε κάποιες περιπτώσεις, τα εξέθεταν παροδικά ή τα κρατούσαν σε προστατευόμενους χώρους πριν από τα θεάματα για τα οποία τα χρειάζονταν».

Οικονομικό ενδιαφέρον

Η σύλληψη και η μεταφορά των ζωντανών ζώων από μακρινούς τόπους, ήταν ένα σημαντικός τομέας οικονομικής δραστηριότητας στις ρωμαϊκές επαρχίες. Σε πάμπολλα αρχαία κείμενα ξεδιπλώνονται οι μέθοδοι αιχμαλωτισμού τους. Στο «Σατυρικόν», παραδείγματος χάρη, στα τέλη του 1oυ αιώνα μ.Χ., ο Πετρώνιος, με εξαιρετικά ποιητικό λόγο, περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο αιχμαλωτίζονταν τα εξωτικά ζώα για αθλητικούς λόγους.

«Ψάχνουμε τα άγρια θηρία στα δάση και μάλιστα με μεγάλο τίμημα, και οι άνδρες παρακαλούν τον θεό Αμμωνα, στα βαθύ της Αφρικής, να δώσει στο ζώο αυτά τα δόντια που θα το καταστήσουν καλό στο να θανατώνει ανθρώπους. Παράξενα όντα γεμίζουν τα αμπάρια και οι τίγρεις μεταφέρονται σε τροχήλατα παλάτια προκειμένου να πιουν το αίμα των ανθρώπων, κάνοντας τα πλήθη να χειροκροτούν» είναι κάποια μόνο από τα στιγμιότυπα που δίνει με τόσο περιγραφικό λόγο.

Συνήθεις μέθοδοι αιχμαλωτισμού

Ο Πλίνιος, παραδείγματος χάρη, σε κείμενό του μας ξεδιπλώνει τις μεθόδους με τις οποίες οι κυνηγοί αιχμαλωτίζουν τους ζωντανούς ελέφαντες που εξακολουθούσαν να χρησιμοποιούν σε διάφορα δημόσια θεάματα, παρότι προκαλούσε την αισχύνη του κοινού.

Ανδρες καβάλα σε άλογα κυνηγούσαν τους ελέφαντες, οδηγώντας τους σε λάκκους όπου τα ζώα έμεναν χωρίς τροφή ή νερό μέχρι που εξασθενούσαν αρκετά, ώστε να μπορούν να μεταφερθούν χωρίς να προκαλέσουν ιδιαίτερα προβλήματα.

Επίσης, σε ένα κείμενο του δεύτερου αιώνα, ο Οππιανός περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο αιχμαλωτίζονταν οι ζωντανές αρκούδες σε μία περιοχή της Αρμενίας.

Αφού εντοπιστούν τα λαγούμια των ζώων με τη βοήθεια σκυλιών, οι κυνηγοί τα τρομάζουν με μία πραγματική κακοφωνία από τύμπανα και τρομπέτες.

Οταν η αρκούδα θα βγει στην επιφάνεια και θα χάσει τον προσανατολισμό της, τότε οι κυνηγοί θα την κυνηγήσουν μέχρι ένα κρυμμένο δίχτυ το οποίο έχουν στήσει εκ των προτέρων.

Αυτή η στιγμή είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη, γιατί τότε το ζώο γίνεται έξαλλο και δείχνει τα δόντια και τα θεόρατα νύχια του.

Τα δυνατότερα μέλη της ομάδας των κυνηγών αμέσως ορμούν και προσπαθούν να δέσουν τα άκρα της αρκούδας σε ξύλινες σανίδες. Κι όταν κουραστεί πολύ το ζώο, τότε μπορεί να τοποθετηθεί σε ένα κασόνι για μεταφορά.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή