Οι δύο συντηρητικοί εταίροι του κυβερνητικού συνασπισμού της Ισλανδίας ανακοίνωσαν χθες ότι θα επιχειρήσουν να παραμείνουν στην εξουσία έως τις εκλογές του 2017, αντικαθιστώντας με νέο πρωθυπουργό τον Σίγκμουντουρ Γκουνλάουγκσον που παραιτήθηκε λόγω της εμπλοκής του στα Panama Papers. Είναι αβέβαιο αν θα το κατορθώσουν, δεδομένου ότι η υπόθεση των υπεράκτιων εταιρειών της πολιτικής ελίτ έχει ξυπνήσει τα ριζοσπαστικά αντανακλαστικά της ισλανδικής κοινωνίας, που διεκδικεί με μαζικές διαδηλώσεις πρόωρες εκλογές και φέρνει στην πρώτη θέση των δημοσκοπήσεων το Κόμμα των Πειρατών.
Στη Βρετανία, ο πρωθυπουργός Κάμερον υποχρεώθηκε σε νέα διευκρινιστική δήλωση χθες, αναφορικά με το αν κληρονόμησε ή όχι τις offshore του πατέρα του, Ιαν Κάμερον, ο οποίος επί 30 χρόνια δεν πλήρωνε φόρους στη Βρετανία. Την πρώτη ημέρα των αποκαλύψεων, ο Κάμερον είχε δηλώσει ότι πρόκειται για προσωπικά ζητήματα, τη δεύτερη ότι ο ίδιος και η οικογένειά του δεν αντλούν οφέλη από υπεράκτιες εταιρείες και λογαριασμούς ενώ χθες, μετά τη συνεχιζόμενη δημοσιότητα, η ανακοίνωση ανέφερε: «Δεν υπάρχουν υπεράκτιες εταιρείες ή καταπιστεύματα από τα οποία θα επωφεληθεί ο πρωθυπουργός, η σύζυγός του και τα παιδιά τους στο μέλλον». Περισσότερο από το προσωπικό ζήτημα του Κάμερον και από την αποκάλυψη των υπεράκτιων λογαριασμών πολλών δωρητών του Συντηρητικού Κόμματος, η συζήτηση στη Βρετανία περιστρέφεται γύρω από τους πολυάριθμους φορολογικούς παραδείσους που συνδέονται με το Λονδίνο. Το 2014, ο Κάμερον είχε υποσχεθεί ότι θα υποχρεώσει τα βρετανικά υπερπόντια εδάφη και τις κτήσεις του Στέμματος, όπως τα νησιά Κέιμαν και τα νησιά της Μάγχης, να δημοσιεύουν πλήρη κατάλογο των πραγματικών ιδιοκτητών των εταιρειών που ιδρύονται εκεί. Η ίδρυση εικονικών εταιρειών με περιουσιακά στοιχεία των οποίων είναι αφανείς οι ιδιοκτήτες είναι μία από τις συνηθέστερες μεθόδους απόκρυψης περιουσιακών στοιχείων σε φορολογικούς παραδείσους.
«Ο Κάμερον υποσχέθηκε να βάλει τάξη στα του οίκου του αλλά απέτυχε», έγραψε ο Τζον Μακ Ντόνελ στον χθεσινό «Γκάρντιαν». «Δεν έχει γίνει καμία πρόοδος για τη συμμόρφωση των εδαφών και των κτήσεων με τα αιτήματα της βρετανικής κυβέρνησης. Δεν πρέπει να μας εκπλήσσει το γεγονός ότι, πέρυσι, ο Συντηρητικός λόρδος Μπλενκάθρα περιέγραψε τη μάχη του Κάμερον κατά των φορολογικών παραδείσων ως “καθαρά πολιτική κίνηση”. Ο υφυπουργός Οικονομικών Ντέιβιντ Γκάoυκι ήταν ειλικρινής όταν δήλωσε τον περασμένο μήνα στη Βουλή ότι οι υπερπόντιες κτήσεις “δεν έχουν συμφωνήσει” σε ανοιχτό κατάλογο πραγματικών ιδιοκτητών».
Στην Αυστραλία, οι φορολογικές αρχές ανακοίνωσαν ότι έχουν ξεκινήσει έρευνες για πάνω από 800 εύπορους πολίτες, για ενδεχόμενη φοροδιαφυγή σε σχέση με τις εταιρείες που ίδρυσε για λογαριασμό τους η Mossack Fonseca. Η διαρροή εγγράφων για 214.000 εταιρείες που ίδρυσε τις τελευταίες δεκαετίες το δικηγορικό γραφείο του Παναμά ήταν η αφορμή για το παγκόσμιο κυνήγι των φορολογικών παραδείσων. Το κυνήγι αυτό έστρεψε τα φώτα της δημοσιότητας σε μια χώρα πολύ μεγαλύτερη και ισχυρότερη από τα νησιά της Καραϊβικής: τις Ηνωμένες Πολιτείες.
«Υπάρχει μια μεγάλη φωτεινή πινακίδα που γράφει ότι οι ΗΠΑ καλωσορίζουν τους φοροφυγάδες», είπε ο εκτελεστικός διευθυντής του Tax Justice Network, Τζον Κρίστενσεν. Με τον νόμο Fatca του 2010, οι ΗΠΑ επιβάλλουν σε τράπεζες του εξωτερικού να μοιράζονται τα στοιχεία για καταθέσεις Αμερικανών, ώστε να είναι βέβαιο ότι δεν ξεφεύγουν από την αμερικανική εφορία. Αλλά οι ΗΠΑ δεν ανταποδίδουν αυτομάτως. Περισσότερες από 90 χώρες έχουν προσυπογράψει τη συμφωνία αυτόματης ανταλλαγής πληροφοριών του ΟΟΣΑ, αλλά οι ΗΠΑ δεν περιλαμβάνονται στις χώρες αυτές. «Το τραπεζικό λόμπι αντιδρά στις αλλαγές της νομοθεσίας που θα επέτρεπαν συχνότερη ανταλλαγή δεδομένων», είπε ο Πέτερ Κοτορσεάνου, δικηγόρος που ειδικεύεται στη διαχείριση περιουσιών στη Ζυρίχη. «Η προσέγγιση που ακολουθεί η Ουάσιγκτον κινδυνεύει να αφήσει ένα γιγάντιο κενό στις διεθνείς προσπάθειες καταπολέμησης της φοροδιαφυγής, του ξεπλύματος χρήματος και του οικονομικού εγκλήματος», ανέφερε περυσινή έκθεση του Tax Justice Network.