ΒΕΡΟΛΙΝΟ. Ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν κατέθεσε χθες μήνυση εναντίον του Γερμανού κωμικού Γιαν Μπέμερμαν για προσβολή της προσωπικότητάς του, ενώ παράλληλα περιμένει από τη γερμανική κυβέρνηση να στείλει στη Δικαιοσύνη τον φάκελο με την πολύ βαρύτερη κατηγορία της «προσβολής ξένου αρχηγού κράτους». Η ζημιά για την καγκελάριο Μέρκελ από την υπόθεση αυτή είναι μεγάλη, καθώς κινδυνεύει είτε να φανεί ότι υποχωρεί μπροστά στον Ερντογάν είτε να αποχαιρετήσει την συμφωνία Ε.Ε. – Τουρκίας, με σοβαρές παρενέργειες και για την Ελλάδα.
«Η Τουρκία σηκώνει πολύ μεγάλο βάρος σε σχέση με τον συριακό εμφύλιο, αλλά όλα αυτά είναι εντελώς διαφορετική υπόθεση από τις θεμελιώδεις αξίες της Γερμανίας. Η ελευθερία του Τύπου, της έκφρασης και της επιστήμης ισχύει, είναι εντελώς διαφορετικό θέμα», είπε χθες η Γερμανίδα καγκελάριος. Δηλαδή, αν η κυβέρνησή της αρνηθεί να στείλει την υπόθεση στη Δικαιοσύνη, υπερασπιζόμενη την ελευθερία της σάτιρας, ο Ερντογάν θα συνεχίσει να τηρεί τη συμφωνία που έκλεισε με τη Γερμανία για το προσφυγικό;
Πολλοί σχολιαστές αμφιβάλλουν. Ο Γερμανός κωμικός υπερέβη κατά πολύ τα εσκαμμένα, με ένα ομολογουμένως κακόγουστο ποίημα, στο οποίο συνέδεε τον Ερντογάν, μεταξύ άλλων, με κτηνοβασία, σε ένα σκηνικό με φόντο φωτογραφία του Τούρκου προέδρου και την τουρκική σημαία. Πόσο πιθανό είναι να δει ο «σουλτάνος του Βοσπόρου» την υπόθεση να κλείνει και να μην αντιδράσει; Αλλά και πόσο πιθανό είναι να κλείσει η κυβέρνηση την υπόθεση, μετά την αρχική τοποθέτηση της Αγκελα Μέρκελ ότι το ποίημα του Μπέμερμαν ήταν «εσκεμμένα προσβλητικό».
Από την ιστοσελίδα του Spiegel, ο σχολιαστής Στέφεν Κουτσμάνι υποστηρίζει ότι αυτή η αρχική προσπάθεια κατευνασμού ήταν σφάλμα από την πλευρά της Μέρκελ, «που θα μπορούσε να οδηγήσει στην πτώση της».
«Η Μέρκελ θα μπορούσε να είχε ταχθεί σαφώς στο πλευρό του Μπέμερμαν, όπως θα περίμενε κανείς από μια καγκελάριο που έχει υποχρέωση απέναντι στο Σύνταγμα. Είναι προφανές ότι η εκπομπή ήταν σατιρική και ότι κανένας από τους άσχημους χαρακτηρισμούς δεν ελέχθη στα σοβαρά», υποστηρίζει ο αρθρογράφος. «Επειδή όμως ο εκπρόσωπός της έχει ήδη χαρακτηρίσει το ποίημα προσβλητικό, η Μέρκελ δεν έχει περιθώριο χειρισμών», προσθέτει, κατηγορώντας την καγκελάριο ότι «υιοθέτησε την οπτική του Ερντογάν».
«Τώρα, όλη η χώρα ξέρει ότι ο Ερντογάν έχει τη Μέρκελ στο χέρι και μπορεί να την καθοδηγήσει. Και αυτό λειτουργεί ως ηλεκτροσόκ για την κοινή γνώμη. Αν η Μέρκελ αφήσει την υπόθεση να πάει στη Δικαιοσύνη, κινδυνεύει να χάσει τους νέους υποστηρικτές που κέρδισε λόγω της στάσης της στην προσφυγική κρίση. Αν βάλει την υπόθεση στο αρχείο, κινδυνεύει να καταρρεύσει η συμφωνία με την Τουρκία, λόγω του πληγωμένου εγωισμού του Ερντογάν – και οι άσχημες εικόνες από την Ειδομένη είναι μόνο μια πρόγευση των όσων θα ακολουθήσουν στα σύνορα της Ε.Ε.», σημειώνει. «Ο,τι και αν αποφασίσει, η Μέρκελ έχει χάσει».
Στο εσωτερικό της Τουρκίας, ο Ερντογάν έχει συνηθίσει να φιμώνει δημοσιογράφους και πολιτικούς του αντιπάλους, έχοντας υποβάλει μέχρι στιγμής πάνω από 1.800 μηνύσεις για σχόλια που θεωρεί προσβλητικά. Παράλληλα, βρίσκεται σε εξέλιξη επίθεση στην ελευθερία του Τύπου, καθώς σειρά αντικυβερνητικών εφημερίδων έχουν τεθεί υπό καθεστώς διαχείρισης, αλλάζοντας από τη μία ημέρα στην άλλη πολιτικό προφίλ.
«Αν η Μέρκελ υποχωρήσει, ο Εντογάν θα μπορεί στο μέλλον να χτυπάει και στη Γερμανία», δήλωσε η επικεφαλής του κόμματος της Αριστεράς Ζάρα Βάγκεκνεχτ.
Για την πέτρα του σκανδάλου, τον Μπέμερμαν, η υπόθεση είχε συνέπεια να κυκλοφορεί από χθες με αστυνομική συνοδεία, ενώ αστυνομικό όχημα είναι μονίμως σταθμευμένο έξω από το σπίτι του στην Κολωνία. Ο κωμικός ανακοίνωσε ότι η εκπομπή της Πέμπτης δεν θα προβληθεί, «εξαιτίας της πολύ μεγάλης δημοσιότητας για τον παρουσιαστή», ενώ δεν παρέστη ούτε στην τελετή απονομής βραβείου που κέρδισε. Υπέρ του κωμικού τοποθετήθηκε χθες ο πρώην υπουργός Οικονομικών της Ελλάδας Γιάνης Βαρουφάκης.