Η γερμανική κυβέρνηση διέψευσε χθες ότι η καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ θα μεταβεί το Σάββατο στην Τουρκία για να εγκαινιάσει συγκρότημα διαμονής προσφύγων, όπως είχε ανακοινώσει την περασμένη εβδομάδα η Αγκυρα, καθώς οξύνεται η κρίση στις σχέσεις των δύο χωρών, με αφορμή γερμανικές τηλεοπτικές εκπομπές που σατιρίζουν τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Η καγκελάριος Μέρκελ είχε εναποθέσει τις ελπίδες της για μια ρεαλιστική, αν και όχι ιδιαίτερα ανθρωπιστική, αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης στη συμφωνία Ε.Ε. – Τουρκίας. Τα συχνά ταξίδια της στη γειτονική χώρα, τα φωτογραφικά στιγμιότυπα στον «θρόνο» της δίπλα σε αυτόν του Τούρκου προέδρου, στο προκλητικά ακριβό μέγαρό του στην Αγκυρα, οι υποτονικές αντιδράσεις στις διώξεις του καθεστώτος Ερντογάν σε βάρος δημοσιογράφων, δικαστικών, επιχειρηματιών και όσων σχετίζονται με το δίκτυο του εξόριστου ιεροκήρυκα Φετουλάχ Γκιουλέν ήταν μερικές μόνον ενδείξεις ότι η Γερμανία αλλά και συνολικά η Ευρώπη προτιμούσαν μέχρι πρότινος να «κάνουν τα στραβά μάτια» για να ευοδωθεί η συνεργασία με την Αγκυρα ως προς την αναχαίτιση των προσφυγικών ροών. Το κλίμα μοιάζει να μεταστρέφεται σταδιακά τις τελευταίες ημέρες, καθώς η υπόθεση του Γερμανού κωμικού Γιαν Μπέμερμαν και της μήνυσης που κατέθεσε σε βάρος του ο Ερντογάν θέτει τη Μέρκελ ενώπιον ενός αμείλικτου διλήμματος: θα θυσιάσει το Βερολίνο και κατ’ επέκταση η Ε.Ε. τις αρχές της ανεκτικότητας στη σάτιρα, της ελευθεροτυπίας και της ελευθερίας έκφρασης στο όνομα διμερών σχέσεων και ιδιοτελών συμφερόντων;
Ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ εξέφρασε χθες τη λύπη του για τη στάση των τουρκικών αρχών στην αντιπαράθεσή τους με τη Γερμανία μετά τη μετάδοση του ποιήματος, που θεωρήθηκε προσβλητικό για τον Τούρκο πρόεδρο. Από την πλευρά της, η Αγκελα Μέρκελ προσπάθησε να αποσυνδέσει τις δύο υποθέσεις: «Η Τουρκία έχει επωμισθεί ένα μεγάλο βάρος σε σχέση με τον εμφύλιο στη Συρία, όλα αυτά όμως είναι εντελώς ξεχωριστά ζητήματα από τις θεμελιώδεις αξίες της Γερμανίας», ήταν το προχθεσινό της σχόλιο. Την ίδια στιγμή το 82% των Γερμανών θεωρεί το ποίημα «υπερασπίσιμο» και το 78% καλεί την κυβέρνηση να υπεραμυνθεί του δικαιώματος του Μπέμερμαν να εκφράζεται ελεύθερα.
«Τις τελευταίες ημέρες και εβδομάδες με έχουν ρωτήσει μισή ντουζίνα φορές για την επίσκεψη της 16ης Απριλίου και ποτέ δεν επιβεβαίωσα αυτό το ταξίδι. Τα πράγματα παραμένουν ως έχουν. Δεν θα υπάρξει στις 16 Απριλίου ταξίδι της καγκελαρίου στην Τουρκία», διευκρίνισε χθες ο εκπρόσωπος της Μέρκελ, Στέφεν Ζάιμπερτ.
Σε μια διαφορετική εξέλιξη, στέλεχος των Γερμανών Χριστιανοκοινωνιστών ζήτησε τη θέσπιση νόμου που θα απαγορεύει την ξένη χρηματοδότηση τζαμιών στη χώρα. Ο Αντρέας Σόιερ, γενικός γραμματέας της Χριστιανοκοινωνικής Ενωσης, ισχυρίστηκε ότι το «πολιτικό Ισλάμ» υπονομεύει τις προσπάθειες ενσωμάτωσης των πολιτών στη Γερμανία. Γι’ αυτό ζήτησε να απαγορευθεί η χρηματοδότηση τζαμιών ή ισλαμικών παιδικών σταθμών από ξένες χώρες, όπως η Τουρκία και η Σαουδική Αραβία, και ανέφερε πως όλοι οι ιμάμηδες θα πρέπει να εκπαιδεύονται στη Γερμανία και να μοιράζονται τις θεμελιώδεις αξίες της χώρας. «Τα γερμανικά πρέπει να γίνουν η γλώσσα των τζαμιών», ανέφερε ο Σόιερ. Υπενθυμίζεται ότι οι Βαυαροί Χριστιανοκοινωνιστές έχουν επανειλημμένως επικρίνει τη Μέρκελ ότι δεν έχει πράξει τα δέοντα για να περιορίσει τον αριθμό των προσφύγων που φτάνουν στη χώρα.
Στο Ευρωκοινοβούλιο
Τις ανησυχίες τους για τη συμφωνία Ε.Ε. – Αγκυρας για την επιστροφή μεταναστών και αιτούντων άσυλο από τα ελληνικά νησιά στην Τουρκία εξέφρασαν πολλοί ευρωβουλευτές κατά τη χθεσινή συζήτηση στην ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου. Η μεγάλη πλειοψηφία κάλεσε την Επιτροπή και το Συμβούλιο να παρακολουθούν στενά την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ελευθερίας του λόγου στην Τουρκία, καθώς και τους ισχυρισμούς ότι Σύροι πρόσφυγες ωθούνται πίσω στις Συρία από τις τουρκικές αρχές. Πολλοί ομιλητές αμφισβήτησαν κατά πόσον μπορεί να θεωρηθεί η Τουρκία «ασφαλής χώρα», ενώ αρκετοί τόνισαν, επίσης, ότι τα κράτη-μέλη πρέπει να αναλάβουν την ευθύνη για την υλοποίηση των προγραμμάτων μετεγκατάστασης και επανεγκατάστασης και επανέλαβαν την έκκληση να εξασφαλιστεί ένας ασφαλής και νόμιμος τρόπος πρόσβασης στην Ευρώπη.