Οι επερχόμενες εκλογές του Ιουνίου στην Ισπανία, αποτέλεσμα των αποτυχημένων διαβουλεύσεων για τον σχηματισμό κυβέρνησης, έδωσαν την αφορμή για νέο γύρο αλληλοκατηγοριών και απόδοσης ευθυνών.
Η κατάσταση τους τελευταίους τέσσερις μήνες ήταν, όμως, ιδιαίτερα περίπλοκη. Ο σχηματισμός κυβέρνησης απαιτούσε συμφωνίες μεταξύ κομμάτων που βρίσκονται στους ιδεολογικούς αντίποδες. Ενα πράγμα είναι, όμως, σαφές: η Αριστερά έχασε ευκαιρία να κυβερνήσει.
Τα σφάλματα της Αριστεράς υπήρξαν πολυάριθμα. Ισως το κυριότερο από αυτά να ήταν η αντιπαλότητα μεταξύ κομμάτων· η εμμονή του Podemos να αντικαταστήσει την Ενωμένη Αριστερά (IU) και το Σοσιαλιστικό PSOE στην ηγεσία της Αριστεράς, σε έναν αγώνα που αποδείχθηκε ακόμη σημαντικότερος από εκείνον με στόχο την ανατροπή του Ραχόι.
Κάθε συνασπισμός της Αριστεράς, όμως, θα έπρεπε να έχει επικεφαλής του τον ηγέτη του PSOE, Πέδρο Σάντσες, το κόμμα του οποίου διέθετε τον μεγαλύτερο αριθμό εδρών. Ο κυβερνητικός συνασπισμός με το Podemos ήταν εκ προοιμίου αδύνατος, καθώς θα απαιτούσε επίσης –πέρα από τις έδρες του PSOE– την ανοχή της IU, καθώς και των εθνικιστικών τοπικών κομμάτων, ορισμένα από τα οποία ανήκουν στη Δεξιά.
Ο συνασπισμός αυτός ήταν επίσης θνησιγενής εξαιτίας της αναταραχής στο εσωτερικό του PSOE. Υψηλόβαθμα στελέχη του κόμματος, υπό την αιγίδα της προέδρου της Ανδαλουσίας, Σουζάνα Ντίας, απαγόρευσαν στον Σάντσες να ζητήσει τη στήριξη των αποσχιστικών κομμάτων, ενώ κάθε πρόταση συνασπισμού του PSOE με το Podemos και τους φιλελεύθερους Ciudadanos συνάντησε την επίμονη άρνηση στελεχών των Σοσιαλιστών.
Κωλυσιεργία
Οι συνομιλίες των τελευταίων μηνών μοιάζουν σήμερα σαν σκόπιμη άσκηση κωλυσιεργίας, με στόχο την καλύτερη τοποθέτηση στις επόμενες εκλογές. Η απαίτηση των ψηφοφόρων για κυβέρνηση συνασπισμού αντιμετωπίστηκε με περιφρόνηση από τον πολιτικό κόσμο.
Πολλοί ψηφοφόροι αναμένεται να απόσχουν από τις εκλογές του Ιουνίου. Παρά ταύτα, η ψαλίδα μεταξύ Αριστεράς και Δεξιάς πιθανόν να παραμείνει στα ίδια επίπεδα. Αν οι Ciudadanos συνεχίσουν να ενισχύονται, ο σχηματισμός συνασπισμού με το Λαϊκό Κόμμα του Ραχόι πρέπει να θεωρείται πιθανός. Αν πάλι το Podemos διαψεύσει τις δημοσκοπήσεις –όπως έκανε στο παρελθόν– ένας συνασπισμός της Αριστεράς είναι τότε πιθανός. Ουδείς πρέπει να αποκλείσει επίσης τον σχηματισμό μεγάλου συνασπισμού Λαϊκού Κόμματος και Σοσιαλιστών.
Οι ψηφοφόροι, που απαιτούν ευρύτερους συνασπισμούς, έχουν δίκιο. Τα προβλήματα της χώρας, από το εκπαιδευτικό σύστημα μέχρι το συνταξιοδοτικό, παραμένουν δυσεπίλυτα και επείγοντα, απαιτώντας ευρεία πολιτική συναίνεση, πέρα από τα σημερινά στενά κομματικά όρια.
Οσο οι Ισπανοί πολιτικοί αποδεικνύονται ανίκανοι να σχηματίσουν κυβέρνηση, δεν μπορούν να ισχυρίζονται ότι εκπροσωπούν τους ψηφοφόρους, οι οποίοι θα συνεχίζουν να τους περιφρονούν.