Το Brexit, η παραίτηση Τζόνσον και η διαδοχή

Το Brexit, η παραίτηση Τζόνσον και η διαδοχή

3' 39" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Το μεσημέρι της Πέμπτης, οι υποστηρικτές του Μπόρις Τζόνσον συνέρρευσαν στη συνέντευξη Τύπου, στην οποία ο θριαμβευτής του βρετανικού δημοψηφίσματος αναμενόταν να δηλώσει την υποψηφιότητά του για την ηγεσία των Συντηρητικών και την πρωθυπουργία της Βρετανίας. Τα επιφωνήματα έκπληξης, όταν ο Τζόνσον ανακοίνωσε αιφνιδιαστικά ότι αποσύρεται, αποτελούν ηχητική αποτύπωση του απρόβλεπτου χαρακτήρα των πολιτικών εξελίξεων μετά την ψήφο για το Brexit.

Η απόσυρση του Τζόνσον οφείλεται στην απόφαση του συμμάχου του, Μάικλ Γκόουβ, να διεκδικήσει ο ίδιος την πρωθυπουργία (δήθεν «απρόθυμα» όπως δήλωσε) – εξ ου και οι έμμεσες λογοτεχνικές αναφορές του Μπόρις Τζόνσον στον Βρούτο. Ο Γκόουβ θα βρει απέναντί του στη μάχη για την ηγεσία, την υπουργό Εσωτερικών Τερέζα Μέι και τρεις ακόμη υποψηφίους. Ο νικητής ή η νικήτρια της εσωκομματικής ψηφοφορίας, ο άνθρωπος που θα θέσει σε κίνηση τις διαδικασίες εξόδου της Βρετανίας από την Ε.E. θα ανακοινωθεί στις 9 Σεπτεμβρίου.

Στην περιγραφή των καθηκόντων του νέου πρωθυπουργού δεν περιλαμβάνεται το πώς θα πάρει πίσω το Brexit, όπως κάποιοι εξακολουθούν να ελπίζουν, αλλά το πώς θα το υλοποιήσει, διαχειριζόμενος ταυτόχρονα τις υποσχέσεις που μοίρασε το στρατόπεδο της εξόδου. Οι ψηφοφόροι που επέλεξαν να βγάλουν τη Βρετανία από την Ε.Ε. ήλπισαν ότι με αυτό τον τρόπο αποκαθιστούν τον δημοκρατικό έλεγχο της διακυβέρνησης.

Το πού θα στρέψουν την οργή τους αν οι αιτίες της αποξένωσης δεν εκλείψουν, είναι ένα ερώτημα που θα όφειλε να απασχολεί εξίσου και το αντιπολιτευόμενo Εργατικό Κόμμα -–ή ό,τι απομείνει από αυτό, μετά τις εξελίξεις που πυροδότησε το δημοψήφισμα.

Ο διχασμός στο Εργατικό Κόμμα οξύνθηκε πέρυσι, από τη στιγμή που εξελέγη στην ηγεσία του ο αριστερός Τζέρεμι Κόρμπιν, με ένα «πραξικόπημα από τη βάση». Την επαύριον του δημοψηφίσματος, η κεντρώα πτέρυγα του κόμματος, με αναφορές στον πρώην πρωθυπουργό Τόνι Μπλερ, βρήκε την ευκαιρία να πιέσει για αντικατάσταση του Κόρμπιν, με μαζικές παραιτήσεις τομεαρχών και με την έγκριση πρότασης μομφής στην κοινοβουλευτική ομάδα με ψήφους 172-40. Το γεγονός ότι την Τετάρτη θα δημοσιευθεί έπειτα από επτά χρόνια επεξεργασίας το πόρισμα της επιτροπής Τσίλκοτ για τον πόλεμο του Ιράκ, ήταν ένα επιπλέον κίνητρο για την ταχύτερη δυνατή εκδήλωση της ανταρσίας κατά του Κόρμπιν. Οι αναφορές του πορίσματος στη σκόπιμη εξαπάτηση της κοινής γνώμης από τον Μπλερ και η υπενθύμιση ότι ο Κόρμπιν εκείνη την εποχή ήταν η ψυχή του τεράστιου αντιπολεμικού κινήματος δεν ταιριάζουν με τις προσπάθειες ανάκτησης του ελέγχου του κόμματος από τους επιγόνους του Μπλερ.

Ιστορική παρακμή

Ο Κόρμπιν διατηρεί την υποστήριξη του πιο ενεργού μέρους του κόμματος (του κινήματος Momentum), καθώς και των συνδικάτων, ενώ σε περίπτωση νέας ψηφοφορίας μεταξύ των μελών των Εργατικών δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα ηττηθεί. Πιο ουσιαστικό ερώτημα από το ποιος θα έχει τα ηνία του κόμματος, όμως, είναι το αν μπορούν οι Εργατικοί να ανακόψουν την πορεία προς την ιστορική παρακμή. Στη Σκωτία έχουν ήδη υποκατασταθεί από το πιο προοδευτικό Σκωτσέζικο Εθνικό Κόμμα, ενώ το δημοψήφισμα για το Brexit αποκάλυψε ανησυχητική διείσδυση της εθνικιστικής ρητορικής του UKIP σε παραδοσιακά προπύργια των Εργατικών στην Αγγλία και την Ουαλλία.

Περιοχές που κάποτε ήταν βιομηχανικές και τώρα έχουν αφεθεί στην παρακμή, αψήφησαν τη γραμμή των Εργατικών για παραμονή στην Ε.Ε. και επέλεξαν τη δημαγωγία του Φάρατζ. «Το μόνο επιχείρημα που θα μπορούσε να σταματήσει το Brexit είναι ότι η λιτότητα και ο νεοφιλελευθερισμός προκάλεσαν τη στεγαστική κρίση, την πτώση των μισθών και τις πιέσεις στις υπηρεσίες κοινής ωφελείας – όχι οι Ρουμάνοι και οι Βούλγαροι», έγραψε στο περιοδικό New Statesman o Μάικλ Τσίσαμ. Αν αυτό ισχύει, τότε οι αποσκιρτήσεις προς το UKIP θα ήταν πολύ περισσότερες, χωρίς το συνεπές σφυροκόπημα κατά της λιτότητας από τον Κόρμπιν. Με δεδομένο το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας, αν ο Κόρμπιν είχε επιλέξει εκ των προτέρων να στηρίξει το Brexit, θα έδινε μια κατεύθυνση προοδευτική σε μια πολιτική εξέλιξη που έχει βαφτεί με τα χρώματα της μισαλλοδοξίας. Η έξαρση των ρατσιστικών επιθέσεων μετά την ψηφοφορία δείχνει ξεκάθαρα ποιοι θεώρησαν ότι δικαιώνονται από το αποτέλεσμα.

Ο Κόρμπιν, αντιθέτως, στήριξε την παραμονή της Βρετανίας στην Ε.Ε., ζητώντας τη μεταρρύθμιση των ευρωπαϊκών θεσμών. Αλλά ο χρόνος που μεσολάβησε από το σοκ του Brexit και τις ευρωπαϊκές δεσμεύσεις για «εμβάθυνση της δημοκρατίας» ώς την επιστροφή στο business-as-usual ήταν ακριβώς τρεις ημέρες. Τόσες χρειάστηκε ο επικεφαλής της Κομισιόν, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ μέχρι να δηλώσει ότι τα κοινοβούλια των κρατών-μελών δεν θα έχουν λόγο στην επικύρωση της εμπορικής συμφωνίας CETA ανάμεσα στην Ε.Ε. και στον Καναδά, παρά το γεγονός ότι πρόσφατη δημοσκόπηση του ινστιτούτου Harris στη Γαλλία έδειξε ότι αυτό επιθυμεί το 80% των πολιτών.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή