Οσοι και όσες πήγαμε για σπουδές στη Γαλλία, θεωρούσαμε αναγκαίο ανάμεσα στις διάφορες πόλεις που επισκεπτόμασταν, προσπαθώντας να γνωρίσουμε την πολύ μεγάλη αυτή χώρα, να πάμε και στη Νίκαια. Ηταν μια περίκλειστη πόλη, που όταν το κάστρο της έπεσε σε αχρηστία, γνώρισε τον 19ο αιώνα μεγάλη ανάπτυξη ως μια από τις πιο γνωστές πόλεις-θέρετρα της Belle époque.
Η Νίκαια συγκέντρωνε τότε, σαν αστέρι της Μεσογείου, όχι μόνο την ελίτ της Γαλλίας αλλά όλης της Ευρώπης και γι’ αυτό κοσμείται με τόσα πολλά μέγαρα. Να είναι άραγε αυτή η λαμπρή της ιδιότητα που διατηρείται 150 χρόνια τώρα που την κάνει ζηλευτή;
Μήπως κάποια αρρωστημένα μυαλά θεωρούν ότι τα κοσμήματα αυτά που φέρουν όλα τα σύμβολα του ευρωπαϊκού πολιτισμού πρέπει να πληγούν; Και μάλιστα με μια επίθεση την ημέρα του εορτασμού της επετείου της Γαλλικής Επανάστασης;
Πόσο επικίνδυνες είναι αλήθεια οι αξίες της Γαλλικής Επανάστασης σήμερα; Νομίζω ότι αυτό είναι το πιο κρίσιμο σήμερα από ποτέ! Η Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου του 1789 είναι ακόμα όχι απλώς επίκαιρη, αλλά στόχος προς κατάκτηση στο εσωτερικό των χωρών όλης της Ευρώπης αλλά κυρίως εκτός Ευρώπης.
Η επίθεση που έγινε στη Νίκαια της Γαλλίας τη συγκεκριμένη ημέρα, είναι το αποκορύφωμα του συμβολισμού της κήρυξης του πολέμου εναντίον των ευρωπαϊκών αξιών. Και αυτό δεν μπορούμε να το επιτρέψουμε, όσα κι αν είναι τα αδύναμα σημεία της Ευρώπης σήμερα. Καμία έκπτωση δεν μπορεί να γίνει στο όνομα των πολιτικών που ασκούνται. Οι κυβερνήσεις που τις υλοποιούν είναι δημοκρατικά εκλεγμένες, άρα είναι επιλογή των πολιτών που έχουν δικαιώματα και υποχρεώσεις.
Οποιαδήποτε αλλαγή στη σημερινή πολιτική της Ευρωπαϊκής Ενωσης έχει ως προϋπόθεση τη συμμετοχή των πολιτών στα κοινά, ενώ η βία και η τρομοκρατία οδηγούν στον φόβο και στην εκχώρηση της εξουσίας σε τύραννο ηγέτη. Εδώ είναι και η δυσκολία με το δημοκρατικό πολίτευμα, που πρέπει, αφενός, να υπερασπίζεται τις αξίες της ελευθερίας, της ανεξιθρησκίας, της ισονομίας και της αλληλεγγύης και αφετέρου, να προστατεύει την κοινωνία από όποιον απειλεί να καταλύσει αυτές τις αξίες. Η τρομοκρατία ωθεί τη δημοκρατία στα όριά της μέσα από αυτά τα χτυπήματα.
Αναγκαστικά, τα μέτρα ασφαλείας παρατείνονται και διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις ακυρώνονται, παρότι όλοι ξέρουμε πως ο φονταμενταλισμός οδηγεί σε συμπεριφορές και δράσεις απρόβλεπτες. Εξάλλου, τα αυξημένα εδώ και καιρό μέτρα ασφαλείας που υπήρχαν στη Νίκαια, απέδειξαν ότι η μάχη με τον θρησκευτικό φανατισμό είναι πολύ δύσκολη.
Τα ευρωπαϊκά κράτη δεν μπορούν να γίνουν φρούρια, γιατί αποδείχθηκε ότι δεν υπάρχει η απόλυτη ασφάλεια. Η εμμονή στην ασφάλεια έναντι της τρομοκρατίας δεν μπορεί να επεκταθεί στους μετανάστες. Δυστυχώς, η δημοκρατία είναι ένα πολύ ακριβό πολίτευμα και καλούμαστε να προασπίσουμε το πολίτευμά μας.
Σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες αλλά και στο εσωτερικό όλων των χωρών, καθώς και στην καθημερινή μας ζωή, δεν μπορεί να υπάρχει ανοχή στη βία. Τώρα, είναι ανάγκη όσο ποτέ να μείνουμε ενωμένοι στο ευρωπαϊκό ιδεώδες και να το εμβαθύνουμε στην παιδεία μας. Ισως είναι ο καλύτερος τρόπος για να πενθήσουμε τους νεκρούς.
*Η κ. Ευγενία Μπουρνόβα είναι αναπληρώτρια καθηγήτρια του τμήματος Οικονομικών του Πανεπιστημίου Αθηνών.