Το πραξικόπημα στην Τουρκία και το αντιπραξικόπημα του Ταγίπ Ερντογάν δοκιμάζουν τις σχέσεις της Αγκυρας με την Ευρωπαϊκή Ενωση και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ιδιαίτερη αίσθηση προκάλεσε η προειδοποίηση του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Τζον Κέρι ότι κινδυνεύει η συμμετοχή της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ, η οποία ανασκευάστηκε, ωστόσο, στη συνέχεια και αποδόθηκε σε ερμηνεία των δηλώσεών του από την εφημερίδα «Ουάσιγκτον Ποστ».
Στην ίδια γραμμή κινήθηκαν και οι χθεσινές δηλώσεις στελέχους της αμερικανικής πρεσβείας στην Αγκυρα. «Η Τουρκία είναι καίριος σύμμαχος των ΗΠΑ, του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε. και δεν υπάρχει θέμα με τη συμμετοχή της χώρας στο ΝΑΤΟ», ήταν η κατηγορηματική δήλωσή του. Ο ίδιος ο πρέσβης Τζον Μπας, πάντως, χαρακτήρισε εντελώς αβάσιμες τις αιτιάσεις ότι η Ουάσιγκτον στήριξε το πραξικόπημα και τόνισε ότι τέτοιου είδους σενάρια πλήττουν τη φιλία των δύο χωρών.
Στην έντονη καταδίκη της απόπειρας πραξικοπήματος στην Τουρκία κατέληξαν, επίσης, οι υπουργοί Εξωτερικών της Ε.Ε. χθες στις Βρυξέλλες. Βέβαια, συγχρόνως ζήτησαν την πλήρη τήρηση της συνταγματικής τάξης. Οι υπουργοί ξεκαθάρισαν στην κοινή τους δήλωση ότι η θανατική ποινή δεν αποτελεί επιλογή για μια υποψήφια για ένταξη χώρα.
Ενώ η Ευρωπαϊκή Eνωση το προηγούμενο διάστημα είχε εκφράσει ανησυχίες για την όλο και αυξανόμενη εξουσία που αποκτούσε ο Ταγίπ Ερντογάν και την υποβάθμιση της ανεξαρτησίας του δικαστικού συστήματος, εξαιτίας των πολύ σημαντικών κοινών συμφερόντων με τις τουρκικές αρχές, όπως την καταπολέμηση της παράνομης μετανάστευσης ή της τρομοκρατίας, δεν είχε αντιδράσει έντονα.
Ωστόσο, παρά τα κοινά συμφέροντα με την Αγκυρα, η γλώσσα που χρησιμοποιήθηκε χθες κατά τη διάρκεια του συμβουλίου των υπουργών Εξωτερικών ήταν αρκετά σκληρή όσον αφορά τις μαζικές συλλήψεις που πραγματοποιούνται στην Τουρκία τα τελευταία εικοσιτετράωρα.
«Καλούμε την τουρκική κυβέρνηση να σεβαστεί το κράτος δικαίου», δήλωσε ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι, που συμμετείχε και αυτός στη σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ενωσης. «Υποστηρίζουμε την προσαγωγή των δραστών του πραξικοπήματος στη Δικαιοσύνη, όμως προειδοποιούμε για οτιδήποτε προχωρά πέρα από αυτό».
Εκτός από τις παραπάνω δηλώσεις, ιδιαίτερα επικριτικός για τις άμεσες και μαζικές συλλήψεις που γίνονται στην Τουρκία δικαστικών, στρατιωτικών και άλλων αμέσως μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα της περασμένης Παρασκευής ήταν οι δηλώσεις του επιτρόπου Γ. Χαν. «Φαίνεται σαν κάτι να ήταν προετοιμασμένο. Οι λίστες ήταν διαθέσιμες, κάτι που υποδεικνύει ότι ήταν προετοιμασμένοι για να χρησιμοποιηθεί κάποια στιγμή», δήλωσε ο αρμόδιος για τη Διεύρυνση της Ε.Ε. επίτροπος και προσέθεσε: «Είμαι πολύ ανήσυχος. Είναι ακριβώς αυτό που φοβόμασταν».
Για τον Γάλλο υπουργό Eξωτερικών Ζαν Μαρκ Ερό η στάση της Eυρωπαϊκής Ενωσης είναι πολύ λεπτή, καθώς, όπως είπε, «δεν μπορούμε να δεχθούμε μια στρατιωτική δικτατορία, αλλά συγχρόνως πρέπει να είμαστε προσεκτικοί ότι οι τουρκικές αρχές δεν θα στήσουν ένα πολιτικό σύστημα που απομακρύνεται από τη δημοκρατία».
Για τη θανατική ποινή
Αυστηρό ήταν το μήνυμα προς την Aγκυρα από τους 28 υπουργούς Εξωτερικών και όσον αφορά την επαναφορά της θανατικής ποινής για τους οργανωτές του πραξικοπήματος. Συγκεκριμένα, στη δήλωση των «28» αναφέρεται πως «η Ε.Ε. υπενθυμίζει την κατηγορηματική απόρριψη της θανατικής ποινής, καθώς αυτό αποτελεί βασικό στοιχείο του κεκτημένου της Ενωσης» και προσθέτει ότι η Τουρκία είναι υποψήφια χώρα και βασικός εταίρος της Ευρωπαϊκής Ενωσης.