ΑΓΚΥΡΑ. Ο αρχηγός του γενικού επιτελείου των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων, στρατηγός Τζόζεφ Ντάνφορντ επισκέφθηκε χθες τη βάση του Ιντσιρλίκ και την Αγκυρα σε μια αποστολή αποκατάστασης της εμπιστοσύνης, την ίδια ώρα που η τουρκική κυβέρνηση εξετάζει μέτρα για τον αποφασιστικό έλεγχο του στρατού και των μυστικών υπηρεσιών από την προεδρία, ώστε να μην μπορέσει ο στρατός «ποτέ πια» να αποπειραθεί άλλο πραξικόπημα.
Στόχος του Αμερικανού ΑΓΕΕΘΑ είναι να «μεταφέρει στους συνομιλητές του στην Αγκυρα την απερίφραστη καταδίκη της πρόσφατης απόπειρας πραξικοπήματος και να επαναβεβαιώσει τη σημασία της πάγιας συνεργασίας μας για την περιφερειακή ασφάλεια», ανέφερε ανακοίνωση της αμερικανικής πρεσβείας στην Αγκυρα. Ο Ντάνφορντ συναντήθηκε με τον Τούρκο πρωθυπουργό Μπιναλί Γιλντιρίμ, καθώς και με τον Τούρκο ομόλογό του Χουλουσού Ακαρ.
«Ντάνφορντ, go home, στείλε μας τον Φετουλάχ» έγραφαν τα πλακάτ που κρατούσαν περίπου 150 διαδηλωτές που κατευθύνθηκαν προς την αμερικανική πρεσβεία στην Αγκυρα. Οι αναφορές στον Φετουλάχ Γκιουλέν, τον ιεροκήρυκα που ζει στις ΗΠΑ και θεωρείται από την τουρκική κυβέρνηση εμψυχωτής του πραξικοπήματος, είναι πολλές στον τουρκικό Τύπο. Χθες, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Τσαβούσογλου ζήτησε από τις ΗΠΑ να εκδώσουν τον Γκιουλέν στην Τουρκία «αμέσως μόλις λάβουν τον σχετικό φάκελο», υποστηρίζοντας ότι «όσο αυτό καθυστερεί, τόσο αυξάνει, δυστυχώς, στη χώρα μας ο αντιαμερικανισμός. Δεν το επιθυμούμε, αλλά δυστυχώς βλέπουμε μια πραγματική τάση προς αυτή την κατεύθυνση». Το βράδυ του Σαββάτου, λίγες ώρες προτού φθάσει ο Ντάνφορντ, αστυνομικές δυνάμεις απέκλεισαν τη νατοϊκή βάση του Ιντσιρλίκ, λόγω φημών για νέο πραξικόπημα, οι οποίες αποδείχθηκαν αβάσιμες.
Το Σαββατοκύριακο, προεδρικό διάταγμα του Ταγίπ Ερντογάν ενίσχυσε τον πολιτικό έλεγχο του στρατεύματος, δίδοντας στον πρόεδρο και στον πρωθυπουργό την αρμοδιότητα να εκδίδουν απευθείας εντολές προς τους αρχηγούς του στρατού, της αεροπορίας και του ναυτικού. Παράλληλα, ο αντιπρόεδρος της τουρκικής κυβέρνησης Νουμάν Κουρτουλμούς δήλωσε ότι «η αναδιάρθρωση των μονάδων των μυστικών υπηρεσιών βρίσκεται στην κυβερνητική ατζέντα, όπως έγινε και με τις ένοπλες δυνάμεις».
Απώτερος στόχος του Ερντογάν είναι να φέρει την υπηρεσία πληροφοριών ΜΙΤ και το Γενικό Επιτελείο Εθνικής Αμυνας υπό τον άμεσο έλεγχο της προεδρίας, κάτι που απαιτεί συνταγματική αναθεώρηση. Οικοδομώντας τη συναίνεση που θα απαιτούσε μια τέτοια αναθεώρηση, η προεδρία ανακοίνωσε χθες ότι ο Ερντογάν αποσύρει όλες τις μηνύσεις που είχε καταθέσει εναντίον πολιτικών του αντιπάλων για προσβολή της προσωπικότητάς του. Το μέτρο δεν αφορά το φιλοκουρδικό HDP, που συνεχίζει να βρίσκεται στο στόχαστρο του Ερντογάν.
Παράλληλα, η τουρκική κυβέρνηση έδειξε να αντιδρά στις διεθνείς επικρίσεις για τις μαζικές συλλήψεις μετά το πραξικόπημα, διαβεβαιώνοντας ότι κάθε περίπτωση θα κριθεί χωριστά. «Σίγουρα υπάρχουν κάποιοι που έχουν υποστεί αδικίες», είπε ο πρωθυπουργός Γιλντιρίμ. «Θα διακρίνουμε ανάμεσα σε αυτούς που είναι ένοχοι και σε αυτούς που δεν είναι».
Αντιθέτως, το τουρκικό κράτος ετοιμάζεται να εξαντλήσει τη σκληρότητά του σε όσους είχαν ευθεία εμπλοκή με το πραξικόπημα. Χθες τα ξημερώματα, συνελήφθησαν σε δασική περιοχή κοντά στη Μαρμαρίδα οι 11 άνδρες των επίλεκτων δυνάμεων που είχαν λάβει μέρος στην επιχείρηση δολοφονίας ή σύλληψης του Ερντογάν στις 15 Ιουλίου. «Θα τους βάλουμε σε μπουντρούμια και δεν θα ξαναδούν τον ήλιο. Θα μας παρακαλούν να τους σκοτώσουμε», είπε ο Τούρκος υπουργός Οικονομίας Νιχάτ Ζεϊμπεκτσί.