Επτά και πλέον δεκαετίες μετά το Ολοκαύτωμα οι ζωντανές μαρτυρίες όσων επιβίωσαν από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης σταδιακά σιωπούν και περνούν στην ιστορική μνήμη. Πώς όμως μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι αυτή η μνήμη και τα διδάγματά της θα μείνουν ζωντανά μέσα στις επόμενες δεκαετίες; Με παρόμοιους προβληματισμούς επέστρεψε από την επίσκεψή του στο πρώην ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης Μπέργκεν Μπέλσεν, στην Κάτω Σαξονία, ο ψυχολόγος και διευθυντής του εργαστηρίου SPECS (Synthetic Perceptive, Emotive and Cognitive Systems) στο Πανεπιστήμιο Pompeu Fabra της Βαρκελώνης, Πολ Φερσχούρε. Ο καθηγητής επισκέφθηκε τον τόπο όπου άφησε την τελευταία του πνοή ο αγωνιστής παππούς του και βρήκε ένα φυσικό τοπίο το οποίο, πέρα από τα μνημεία των πεσόντων, ελάχιστα θύμιζε το αρχικό στρατόπεδο που καταστράφηκε μετά την απελευθέρωση των κρατουμένων το 1945. Ετσι ο Πολ Φερσχούρε ξεκίνησε το πρότζεκτ «Future Memory» το 2010 χρησιμοποιώντας νέα τεχνολογία για να διηγηθεί μια παλιά ιστορία. «Ο χώρος ενισχύεται ψηφιακά, ώστε να γίνει το μέσο για την ανακάλυψη ιστορικών πληροφοριών και αφηγήσεων», αναφέρει ο καθηγητής.
Με τη συνεργασία του εργαστηρίου SPECS, του Μνημείου Μπέργκεν Μπέλσεν και με ιδιωτική και ευρωπαϊκή χρηματοδότηση δημιουργήθηκε σε πρώτη φάση η τρισδιάστατη απεικόνιση του παλιού στρατοπέδου και έπειτα μια ψηφιακή εφαρμογή για τους επισκέπτες του μνημείου.
Με ένα τάμπλετ στα χέρια επισκέπτες και σχολεία ταξιδεύουν πίσω στον χρόνο στην εφιαλτική εποχή του Ολοκαυτώματος και μέσω της εικονικής και επαυξημένης πραγματικότητας μπορούν να «περπατήσουν» ανάμεσα στα ψηφιακά ανακατασκευασμένα κτίρια, να δουν τους χώρους των κρεματορίων και των μαζικών ενταφιασμών των Εβραίων θυμάτων, να διαβάσουν ιστορικά έγγραφα και να ακούσουν τις ηχογραφημένες συνεντεύξεις όσων επιβίωσαν αποκτώντας μια πληρέστερη εμπειρία της ιστορικής αφήγησης. Το Future Memory Project αποτελεί μια «γέφυρα», όπως το χαρακτηρίζει ο Πολ Φερσχούρε, μεταξύ της ιστορίας και της εμπειρίας και μια νέα αφηγηματική προσέγγιση που θα μας βοηθήσει να ξεπεράσουμε την «κρίση της μνήμης» στην ψηφιακή εποχή.
Η ψηφιακή εφαρμογή χρησιμοποιείται ως εκπαιδευτικό πρόγραμμα στο Μπέργκεν Μπέλσεν και ήδη σχολεία έχουν προγραμματίσει επισκέψεις όλη την επόμενη χρονιά, ενώ η ομάδα του Πολ Φερσχούρε αναζητεί συνεργάτες για το επόμενο βήμα τους, όπως λέει στην «Κ»: την επέκταση του ψηφιακού προγράμματος σε τουλάχιστον 100 σημεία-χώρους που είχαν συνδεθεί με τον τρόμο που έσπειραν οι ναζιστικές δυνάμεις στην Ευρώπη.