ΑΓΙΑ ΠΕΤΡΟΥΠΟΛΗ. Ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν επισκέφθηκε χθες τον Ρώσο ομόλογό του Βλαντιμίρ Πούτιν (τον «φίλο Βλαντιμίρ») στην Αγία Πετρούπολη, σε μια συνάντηση που αποκρυσταλλώνει τη θεαματική μεταστροφή της Αγκυρας προς τη Μόσχα, μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα εις βάρος του Ερντογάν. Το σημαντικότερο αποτέλεσμα της χθεσινής συνάντησης ενδέχεται να προκύψει από την απόπειρα γεφύρωσης των διαμετρικά αντίθετων θέσεων Ρωσίας-Τουρκίας στο θέμα του πολέμου της Συρίας, με «κοινό στόχο τη διευθέτηση της κρίσης».
Είναι χαρακτηριστικό ότι οι δύο πρόεδροι αφιέρωσαν κατ’ ιδίαν συνάντηση στο θέμα της Συρίας, μετά την κοινή συνέντευξη Τύπου και μετά την αρχική, εφ’ όλης της ύλης συνάντηση στην οποία μετείχε και πλήθος υπουργών. Εως χθες το βράδυ δεν ήταν γνωστό τι συμφωνήθηκε ως προς το Συριακό, πάντως το αίτημα της Ρωσίας προς τον Ερντογάν ήταν να παρεμποδίσει τη ροή χρηματοδότησης όπλων και μαχητών προς αντάρτες και τζιχαντιστές στη Συρία. Σημειώνεται επίσης ότι στο πλευρό του Ερντογάν στη χθεσινή επίσκεψη βρισκόταν και ο επικεφαλής των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών Χακάν Φιντάν. Ο φιλοκυβερνητικός Τύπος της Τουρκίας έχει επικρίνει τον Φιντάν ως παρ’ ολίγον μοιραίο πρόσωπο, καθώς υποτίθεται ότι καθυστέρησε να ενημερώσει τον Ερντογάν ότι το πραξικόπημα βρισκόταν σε εξέλιξη. Στον βαθμό όμως που οι τουρκικές υπηρεσίες είχαν ανάμειξη στη Συρία, φαίνεται ότι η συνεργασία του Φιντάν στην όποια νέα στρατηγική είναι χρήσιμη.
Σχολιάζοντας το γεγονός ότι η πρώτη επίσκεψη του Ερντογάν μετά το πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου δεν ήταν σε χώρα του ΝΑΤΟ αλλά στη Ρωσία, ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάγερ είπε ότι η εξέλιξη δεν έχει τίποτα το δραματικό. «Οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών δεν πρόκειται να γίνουν τόσο στενές, ώστε να μπορέσει να προσφέρει η Ρωσία στην Τουρκία μια εναλλακτική στη συνεργασία ασφαλείας στους κόλπους του ΝΑΤΟ», εκτίμησε ο Σταϊνμάγερ. Η Τουρκία, η πλέον προωθημένη βάση νατοϊκών πυρηνικών όπλων στη Μέση Ανατολή, έχει ξεκαθαρίσει ότι η σύσφιγξη των σχέσεων με τη Ρωσία δεν σημαίνει στρατηγικό αναπροσανατολισμό της χώρας προς τη Μόσχα. Χθες, παρ’ όλα αυτά ανακοινώθηκε η στενότερη συνεργασία Ρωσίας-Τουρκίας στον αμυντικό τομέα, συγκεκριμένα στην αμυντική βιομηχανία και παραγωγή οπλικών συστημάτων. Παράλληλα, ανακοινώθηκε η επανέναρξη της κατασκευής του πρώτου τουρκικού πυρηνικού εργοστασίου στο Ακούγιου, στον κόλπο της Μερσίνας, καθώς και των εργασιών για την κατασκευή του αγωγού αερίου Turkish Stream. Ο υπουργός Ενέργειας της Ρωσίας, Αλεξάντερ Νόβακ, είπε ότι ο πρώτος αγωγός που θα εφοδιάζει την Αγκυρα μπορεί να κατασκευαστεί έως το 2019, αλλά απαιτούνται απτές εγγυήσεις από την Ε.Ε. προκειμένου να κατασκευαστεί ο δεύτερος, παράλληλος αγωγός που σχεδιάζεται να εφοδιάζει τη νότια Ευρώπη μέσω Τουρκίας και Ελλάδας. Στα δύο έργα (Ακούγιου και Turkish Stream) η Αγκυρα αναγνώρισε χθες καθεστώς στρατηγικής επένδυσης, όπως ζητούσε η Μόσχα.
«Πώς αλλάζουν οι καιροί», δήλωσε ο Βλαντιμίρ Πούτιν, σε μια έμμεση αναφορά στον «πάγο» στον οποίο είχαν τοποθετηθεί οι σχέσεις των δύο χωρών από τον Νοέμβριο του 2015, μετά την κατάρριψη ρωσικού αεροσκάφους Σουχόι από τουρκικό, στα σύνορα της Τουρκίας με τη Συρία. Η οργή της Ρωσίας είχε μεταφραστεί σε διακοπή συνεργασίας στον ενεργειακό τομέα, σε απαγόρευση διοργάνωσης τουριστικών εκδρομών Ρώσων στην Τουρκία και σε απαγορεύσεις εισαγωγών αγροτικών προϊόντων. Τώρα η οργή έχει αλλάξει στρατόπεδο, με τον Ερντογάν να κατακεραυνώνει για μια ακόμη φορά τις ΗΠΑ, προτού αναχωρήσει για την Αγία Πετρούπολη. «Είναι πολύ λίγο, πολύ αργά», είπε ο Ερντογάν αναφερόμενος στην απόφαση του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Τζον Κέρι να επισκεφθεί την Αγκυρα στις 24 Αυγούστου. «Θα έχουν περάσει 45 ημέρες» (από το πραξικόπημα).
Αλλά και το τουρκικό αίτημα για αποκατάσταση των εμπορικών σχέσεων με τη Ρωσία δεν φαίνεται να ικανοποιείται άμεσα, με τον Βλαντιμίρ Πούτιν να αναφέρει ότι η άρση των κυρώσεων στα τουρκικά αγροτικά προϊόντα θα είναι «σταδιακή».