Ολα τα μάτια είναι στραμμένα στην Μπρατισλάβα αυτή την εβδομάδα. Οι ηγέτες των 27 κρατών-μελών της Ε.Ε. θα συναντηθούν στην πρωτεύουσα της Σλοβακίας για να συζητήσουν τι πρέπει να κάνουν με το ευρωπαϊκό σχέδιο.
Η Ε.Ε. αντιμετωπίζει μία σειρά από κρίσεις. Αποτελεσματική απάντηση σε αυτές δεν βρίσκεται στο να υποκύψουμε στην απαισιοδοξία, στην ανοχή ή ακόμα και στην ενίσχυση του κατακερματισμού και στην αποδοχή της ηττοπάθειας. Ούτε μπορεί να βρεθεί στην άρνηση του προβλήματος και στην αναβολή της θεραπείας.
Η Ευρώπη αξίζει μια σωστή διάγνωση. Αναμένω και είμαι πεπεισμένος ότι η επικείμενη άτυπη Σύνοδος Κορυφής στην Μπρατισλάβα θα ξεκινήσει τη διαδικασία της ταυτοποίησης, τι πήγε στραβά στην Ε.Ε. και τον καθορισμό τι είδους Ε.Ε. θέλουμε να έχουμε και να οικοδομήσουμε μετά την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ενωση. Θα ρίξει επίσης κάποιο φως στον δρόμο προς τα εμπρός και θα σκιαγραφήσει την κατεύθυνση που θέλουμε να οδηγήσουμε τα πράγματα και να βελτιώσουμε, τις μεταρρυθμίσεις που είμαστε πρόθυμοι να κάνουμε. Ελπίζω ότι η Σύνοδος Κορυφής θα ξεκινήσει μια διαδικασία καινούργιας αναβίωσης της Ευρώπης – διαφορετικά θα πρέπει να αγωνιστούμε για την επιβίωση της Ε.Ε. Ως υποστηρικτής της θετικής ευρωπαϊκής ατζέντας, η σλοβακική προεδρία της Ε.Ε. θα ήθελε η Σύνοδος Κορυφής να επικεντρωθεί κυρίως στα ζητήματα και στα έργα που μας ενώνουν, παρά σε αυτά που μας χωρίζουν. Δεν πρέπει να καταλήξουμε σε ένα φαύλο κύκλο ατελείωτων συζητήσεων σχετικών με τα προβλήματα της Ε.Ε.
Θέλουμε να αποτρέψουμε τον σκεπτικισμό να κυριαρχήσει στην Ευρώπη. Το αντίθετο μάλιστα – πρέπει να στείλουμε ένα σαφές μήνυμα στους λαούς μας και στον κόσμο, ότι η Ε.Ε. των 27 εξακολουθεί να είναι ισχυρή, ενωμένη, σε θέση να καταλήξει σε συμφωνία και έτοιμη να επιφέρει βελτιώσεις στη ζωή των πολιτών. Εμφαση πρέπει να δοθεί σε ό,τι απασχολεί τους Ευρωπαίους περισσότερο. Στην ασφάλεια σε όλες τις μορφές της – οικονομική, εργασιακή, κοινωνική ασφάλιση, στην εσωτερική ασφάλεια και τρομοκρατία, καθώς και στην κλιματική. Στο μεταναστευτικό – πώς πρέπει να το διαχειριστεί με βιώσιμο τρόπο και μακροπρόθεσμα. Το χάσμα της επικοινωνίας μεταξύ των θεσμικών οργάνων της Ε.Ε. και των πολιτών, ιδίως των νέων, πρέπει επίσης να αντιμετωπιστεί. Οι άνθρωποι δεν αισθάνονται ότι επωφελούνται από τις πολιτικές της Ε.Ε. πλέον. Θα πρέπει όλοι μας να εργαστούμε σκληρά για να ξανακερδίσουμε την εμπιστοσύνη και την υποστήριξή τους για την ευρωπαϊκή ιδέα. Η περίπλοκη γραφειοκρατική γλώσσα δεν θα μας οδηγήσει εκεί. (Ούτε η εσφαλμένη πολιτική ορθότητα). Η Ε.Ε., τα θεσμικά της όργανα και οι ηγέτες της, πρέπει να υιοθετήσουν και να χρησιμοποιούν μία κατανοητή και σαφή γλώσσα όταν μιλάνε με τους πολίτες.
Μεγάλες προσδοκίες
Η Σύνοδος Κορυφής αναμένεται με μεγάλες προσδοκίες. Οι προετοιμασίες βρίσκονται στα χέρια του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Ωστόσο, η σλοβακική προεδρία, ως δίκαιος μεσολαβητής, επιθυμεί να συμβάλει στη θετική ατμόσφαιρα και έκβαση της Συνόδου Κορυφής. Μέχρι τώρα έχουν πραγματοποιηθεί πολλές συναντήσεις για να εξασφαλιστεί η ομαλή διαδικασία της Συνόδου με μια φιλόδοξη και ρεαλιστική ατζέντα. Με όραμα και ταυτόχρονα συγκεκριμένη. Η Σύνοδος Κορυφής πρέπει να οδηγήσει σε σαφή προσδιορισμό των βασικών θεμάτων που πρέπει να αντιμετωπίσουμε τις επόμενες εβδομάδες και μήνες και να περιγράφει τα βήματα που θα ακολουθήσουμε.
Θα πρέπει επίσης να βάλει τελεία στο αμοιβαίο παιχνίδι της απόδοσης ευθυνών. Αντί αυτού, η Σύνοδος θα πρέπει να τονίσει τη σημασία της αλληλοκατανόησης, της θέλησης να ακούσουμε ο ένας τον άλλον και την ικανότητα συμβιβασμού. Η Σύνοδος Κορυφής δεν θα είναι ένα γεγονός. Αυτή τη φορά πρέπει να είμαστε υπομονετικοί, διότι οι γρήγορες λύσεις δεν θα λειτουργήσουν. Η Μπρατισλάβα θα είναι μόνο μία αρχή. Μια αρχή για μία βαθύτερη διαδικασία στοχασμού, που θα οδηγήσει σε ένα νέο ενωτικό όραμα που θα ενισχύει τις δυνάμεις της Ε.Ε. και θα εξαλείφει τις αδυναμίες της. Ας ελπίσουμε ότι, κατά τη Σύνοδο Κορυφής τον Μάρτιο του 2017, στην 60ή επέτειο της Συνθήκης της Ρώμης, η Ε.Ε. των 27 θα είναι σε θέση να προσφέρει αυτό το όραμα. Πιστεύω ακράδαντα στην Ε.Ε. και παρά τις όποιες δυσλειτουργίες της, η Ε.Ε. είναι το καλύτερο έργο ειρήνης στην ιστορία της ανθρωπότητας και εξακολουθεί να αποτελεί πηγή παγκόσμιας έμπνευσης και φιλοδοξίας. Είμαι βέβαιος ότι αν δούμε τις προηγούμενες αποτυχίες μας ως μια ευκαιρία για να κάνουμε τα πράγματα καλύτερα, η επιτυχία θα έρθει.
Ελπίζω πραγματικά ότι στην Μπρατισλάβα θα ξεκινήσει μια διαδικασία μέσω της οποίας θα γεννηθεί μία νέα, ενθουσιώδης, σαφής, κατανοητή και ακόμη πιο ενωμένη Ευρωπαϊκή Ενωση.
*Ο κ. Μίροσλαβ Λάιτσακ είναι υπουργός Εξωτερικών και Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Σλοβακίας.