Το 92% του ανθρώπινου πληθυσμού ζει σε περιοχές όπου οι ρύποι ξεπερνούν τα όρια ασφαλείας, σύμφωνα με την ανάλυση έκθεσης του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Η ρύπανση της ατμόσφαιρας από οχήματα και βιομηχανίες προξενεί 3 εκατομμύρια θανάτους ετησίως, ενώ η ρύπανση σε εσωτερικούς χώρους από μαγκάλια, φούρνους ξύλου και πετρελαίου είναι ακόμη πιο θανατηφόρα, προκαλώντας 3,5 εκατομμύρια θανάτους.
Σε απόλυτους αριθμούς, πρωταθλήτρια στoυς θανάτους από ρύπανση είναι η Κίνα, με πάνω από 1 εκατομμύριο νεκρούς το 2012, ενώ την ίδια χρονιά υπολογίζεται ότι έχασαν τη ζωή τους από ρύπανση στην Ελλάδα 5.008 άνθρωποι.
Τα στοιχεία αφορούν το 2012, αλλά η επεξεργασία τους με λεπτομέρειες ανά χώρα παρουσιάστηκε χθες στην ιστοσελίδα του ΠΟΥ (www.who.int), εμπλουτισμένη με διαδραστικούς χάρτες που εστιάζουν σε όλες τις περιοχές του πλανήτη. Το μοντέλο βασίζεται σε δεδομένα από δορυφόρους και πάνω από 3.000 σταθμούς εδάφους σε αστικές και αγροτικές περιοχές.
Σχεδόν το 90% όσων πέθαναν εξαιτίας της ρύπανσης το 2012 κατοικούσε σε χώρες μικρού ή μεσαίου εισοδήματος, στην πλειονότητά του στην Νοτιοανατολική Ασία και νησιά του Δυτικού Ειρηνικού, όπως η Ινδονησία. Ομως ακόμη και σε πλούσιες χώρες, όπως η Βρετανία, η συντριπτική πλειονότητα των κατοίκων εκτίθεται σε ρύπανση που ξεπερνά τα όρια του ΠΟΥ, τα οποία βρίσκονται στα 10 μικρογραμμάρια μικροσωματιδίων PM2,5 ανά κυβικό μέτρο (ετήσιος μέσος όρος).
Eγκεφαλικά επεισόδια
Πώς όμως σκοτώνει η ρύπανση; Τα μικροσωματίδια διεισδύουν βαθιά στους πνεύμονες και από εκεί περνούν στο αίμα, προξενώντας καρδιαγγειακά και άλλα προβλήματα. Δηλαδή, πέρα από ασθένειες του αναπνευστικού, όπως η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια και ο καρκίνος του πνεύμονα, η ρύπανση ενοχοποιείται για την πρόκληση εγκεφαλικών επεισοδίων και καρδιαγγειακών παθήσεων.
«Η ρύπανση του αέρα εξακολουθεί να πλήττει την υγεία των πιο ευάλωτων πληθυσμών, γυναικών, παιδιών, ηλικιωμένων. Για να είναι οι άνθρωποι υγιείς, πρέπει από την πρώτη έως την τελευταία αναπνοή τους ο αέρας να είναι καθαρός», δήλωσε η αναπληρώτρια γενική διευθύντρια του ΠΟΥ Φλάβια Μπουστρέο. Οι χάρτες παρέχουν πληροφορίες για την έκθεση των πληθυσμών σε μικροσωματίδια διαμέτρου μικρότερης των 2,5 εκατομμυριοστών του μέτρου σε όλες τις χώρες του κόσμου. Σε κάποιες περιπτώσεις, τα μικροσωματίδια παράγονται με φυσικό τρόπο, από αμμοθύελλες κοντά σε ερήμους. Ομως, τα πιο τοξικά εξ αυτών παράγονται από την ανθρώπινη δραστηριότητα.
«Πρέπει να δράσουμε το ταχύτερο δυνατόν για την αντιμετώπιση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης», δήλωσε η υπεύθυνη του τμήματος Δημόσιας Υγείας του ΠΟΥ Μαρία Νέιρα.
«Υπάρχουν λύσεις, με βιώσιμες μετακινήσεις στις πόλεις, διαχείριση (αντί καύσης) των απορριμμάτων, πρόσβαση σε καθαρά καύσιμα και συσκευές μαγειρέματος, μειώσεις βιομηχανικών εκπομπών και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας».