O Τραμπ, τα 916 «χαμένα» εκατομμύρια και η ελευθερία του λόγου

O Τραμπ, τα 916 «χαμένα» εκατομμύρια και η ελευθερία του λόγου

4' 9" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η καμπάνια του υποψηφίου για την προεδρία των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, σίγουρα δεν μπορεί να χαρακτηριστεί «ομαλή». Συνεχείς αποκαλύψεις για οικονομικά σκάνδαλα, μισογυνιστικά σχόλια, προτροπές για τη… δολοφονία της αντιπάλου του Χίλαρι Κλίντον και θεωρίες συνωμοσίας, είναι μόνο μερικά από τα ευτράπελα της προεκλογικής αυτής περιόδου, ικανά να προκαλέσουν πονοκέφαλο ακόμα και στον πιο έμπειρο επικοινωνιολόγο. Όμως το τελειωτικό χτύπημα στην εκστρατεία του υποψηφίου των Ρεπουμπλικάνων μοιάζει να ήρθε το Σαββατοκύριακο με τις αποκαλύψεις της εφημερίδας New York Times.

Σύμφωνα με δημοσίευμα των Times, ο Τραμπ πέτυχε τεράστιες φοροαπαλλαγές από τις αποτυχημένες επιχειρηματικές του δραστηριότητες το 1995. Ο Τραμπ έχασε σημαντικά ποσά από την κακή διαχείριση τριών καζίνο στο Ατλάντικ Σίτι, την αποτυχημένη του είσοδο στον χώρο των αερομεταφορών και την αγορά του ξενοδοχείου Plaza στο Μανχάταν. Η απώλεια από τις αποτυχημένες αυτές επιχειρηματικές δράσεις ανερχόταν στο διόλου ευκαταφρόνητο ποσό των 916 εκατομμυρίων δολλαρίων.

Ο επιχειρηματίας όμως, όπως φαίνεται, δεν το έβαλε κάτω, αλλά προσπάθησε να… βγάλει κέρδος από την τεράστια ζημιά που είχε δημιουργήσει στην εταιρία του. Έτσι, εκμεταλλευόμενος το φορολογικό καθεστώς των ΗΠΑ, δήλωσε απώλεια εισοδήματος της τάξεως των 916 εκ. δολλαρίων στη φορολογική του δήλωση για το έτος 1995. Αυτή η δήλωση του επέτρεψε να αφαιρεί εντελώς νόμιμα 50 εκατ. δολάρια από τα φορολογητέα εισοδήματά του κάθε χρόνο επί 18 χρόνια, ώστε να αντισταθμίσει τη ζημία που δήλωσε το 1995.

Ουσιαστικά ο Τραμπ εκμεταλλεύτηκε για προσωπικό του όφελος την παντελή καταστροφή των επιχειρήσεων που διοικούσε, αποκομίζοντας τεράστια προνόμια και φοροαπαλλαγές. Ο μεγαλο-επιχειρηματίας είχε τη δυνατότητα να ανταποκριθεί στις φορολογικές του υποχρεώσεις, καθώς την ίδια περίοδο πληρωνόταν σχεδόν 100.000 δολλάρια ανά επεισόδιο για την τηλεοπτικη σειρά The Apprentice, και παράλληλα λάμβανε τεράστια ποσά σε μισθούς και μερίσματα από τις εταιρίες τις οποίες διοικούσε ή ήταν μέτοχος.

Ο Ντόναλντ Τραμπ αρνήθηκε να σχολιάσει επίσημα τις αποκαλύψεις των Times. Την επομένη όμως, δικηγόρος του απέστειλε επιστολή στην εφημερίδα, αναφέροντας πως σκοπεύει να κινηθεί νομικά εναντίον της καθώς, όπως ισχυρίστηκε, η εφημερίδα δεν είχε το δικαίωμα να δημοσιοποιήσει στοιχεία της φορολογικής δήλωσης του Τραμπ χωρίς τη συναίνεσή του.

Κι ενώ σε μια πρώτη ανάγνωση η προσέγγιση αυτή μοιάζει λογική, στην περίπτωση του Τραμπ, το πράγμα περιπλέκεται. Πράγματι, οι Times δεν θα είχαν δικαίωμα να δημοσιεύσουν φορολογικές δηλώσεις ενός απλού αμερικάνου πολίτη. Όμως ο υποψήφιος πρόεδρος των ΗΠΑ είναι μια εντελώς διαφορετική περίπτωση.

Η αμερικανική προεκλογική «παράδοση» θέλει τους υποψήφιους προέδρους να δημοσιοποιούν τις φορολογικές τους δηλώσεις, ώστε να είναι ξεκάθαρο στους πολίτες ότι οι υποψήφιοι πλανητάρχες πληρούν όλους τους όρους διαφάνειας που απαιτούνται για τη θέση που διεκδικούν. Ο Τραμπ ήταν ο πρώτος υποψήφιος εδώ και δεκαετίες που αρνήθηκε να δημοσιοποιήσει τις δηλώσεις, παρά τις σχετικές εκκλήσεις από το εκλογικό σώμα και τους συνεργάτες του. Μάλιστα σε σχετικό σχόλιο της Χίλαρι Κλίντον στο debate της περασμένης Δευτέρας, όταν η υποψήφια των Δημοκρατικών κατηγόρησε τον Τραμπ ότι συστηματκά αποφεύγει να πληρώνει φόρους, ο επιχειρηματίας απάντησε «αυτό με κάνει έξυπνο».

Μάλιστα, ο αμετανόητος μεγιστάνας, σε προεκλογική του συγκέντρωση τη Δευτέρα στο Κολοράντο, ανέφερε σχετικά: «Είχα τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσω της φορολογική νομοθεσία της χώρας μας, αλλά και το επιχειρηματικό μου δαιμόνιο προκειμένου να επιβιώσω μέσα στο χάος της μεσιτικής αγοράς. Λίγοι στάθηκαν ικανοί να κάνουν κάτι τέτοιο».

Παρότι η συμπεριφορά του Τραμπ μπορεί να μην επιφέρει νομικές κυρώσεις, καθώς εκμεταλλεύτηκε «παραθυράκια» στο φορολογικό καθεστώς των ΗΠΑ, οι αποκαλύψεις αυτές ξεσήκωσαν θύελλα αντιδράσεων, αφού αποδεικνύουν τη σαφή περιφρόνηση του υποψηφίου προέδρου για το νομικό σύστημα της χώρας που καλείται να διοικήσει.

Η μεγάλη νίκη του αμερικανικού Συντάγματος

Οι δικηγόροι του Τραμπ, όπως ήταν λογικό, στράφηκαν κατά της εφημερίδας, αναφέροντας πως δεν είχαν δικαίωμα να δώσουν στη δημοσιότητα τις φορολογικές δηλώσεις του μεγιστάνα. Μία αγωγή από την «στρατιά» δικηγόρων ενός μεγάλου επιχειρηματία όπως ο Τραμπ, θα ήταν αρκετά σοβαρή απειλή ώστε αποθαρρύνει κάθε μέσο ενημέρωσης από οποιαδήποτε εις βάθος έρευνα των μυστικών των υποψηφίων προέδρων.

Εκεί όμως είναι που το αμερικανικό Σύνταγμα πετυχαίνει μία μεγάλη νίκη για τη δημοκρατία και τη διαφάνεια. Η πρώτη τροπολογία του Συντάγματος των ΗΠΑ κατοχυρώνει την ελευθερία της έκφρασης. Μάλιστα, σε περιπτώσεις όπου η ελεύθερη έκφραση εξυπηρετεί δημόσιο συμφέρον, όπως εν προκειμένω η εκλογή του νέου προέδρου των ΗΠΑ, η ελευθερία της έκφρασης των ΜΜΕ προστατεύεται κατά απόλυτο τρόπο, σε σημείο ώστε ακόμα και παρανόμως κτηθέν αποδεικτικό υλικό μπορεί να δημοσιοποιείται νόμιμα ώστε οι πολίτες να ενημερωθούν και να κατοχυρωθεί κατά τον αποτελεσματικότερο δυνατό τρόπο, το δημόσιο συμφέρον. Αρκεί φυσικά το περιεχόμενο του υλικού που αποκαλύπτεται να βρίσκεται σε άμεση συνάφεια με την εξυπηρέτηση του ανωτέρου σκοπού, όπως, εν προκειμένω, τα στοιχεία της φορολογικής δήλωσης του Τραμπ.

Επομένως ακόμα και εάν αποδειχθεί πως οι Times πράγματι δημοσιοποίησαν το υλικό χωρίς να έχουν, κατ' αρχήν, το σχετικό δικαίωμα, δεν πρόκειται να αντιμετωπίσουν νομικές συνέπειες.

Τα περιθώρια του Τραμπ μάλλον στενεύουν. Το δημοσίευμα των Times θα προκαλέσει ανεπανόρθωτη ζημιά στον επιχειρηματία. Αλλά ακόμα κι αν δεν επηρεάσει καθοριστικά τη δημοτικότητα του υποψηφίου των Ρεπουμπλικάνων, οφείλει να καταγραφεί στη συλλογική συνείδηση ως μία σημαντική νίκη της ελευθερίας της έκφρασης σε διεθνές επίπεδο. 



Οι Times έκαναν κίνηση. Και μάλλον πρόκειται για «ρουά ματ».

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή