Σε πλήθος λεκτικών επιθέσεων κατά των Ηνωμένων Πολιτειών έχει καταφύγει το τελευταίο διάστημα ο πρόεδρος των Φιλιππίνων Ροντρίγκο Ντουτέρτε, παίρνοντας όρκο ότι θα διώξει όσους Αμερικανούς στρατιώτες βρίσκονται στη χώρα του, κατηγορώντας τη CIA ότι σχεδίαζε τη δολοφονία του και βρίζοντας τον Αμερικανό πρόεδρο.
Ωστόσο, κάτω από αυτό το όργιο υπερβολής, στο πλαίσιο του οποίου παρομοίασε και τον εαυτό του με τον Αδόλφο Χίτλερ, υποβόσκει μια αληθινή και πιθανώς ιστορική στροφή στην εξωτερική πολιτική των Φιλιππίνων. Κατά τη διάρκεια της προηγούμενης εβδομάδας, κορυφαίοι σύμβουλοι του Ντουτέρτε σε θέματα εξωτερικής πολιτικής δήλωσαν ότι ο πρόεδρος επιχειρεί να διασπάσει τους διαχρονικούς δεσμούς της χώρας του με τις ΗΠΑ, επιδιώκοντας στενότερους δεσμούς με την Κίνα και υποσκάπτοντας την αμερικανική στρατηγική περιορισμού της κινεζικής επιρροής στην περιοχή.
Σύμφωνα με τον καθηγητή Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Ντε Λα Σαλ της Μανίλας Ρίτσαρντ Τζαβάντ Χεϊντάριαν, η μεταστροφή του Ντουτέρτε έχει ήδη αλλάξει την ισορροπία δυνάμεων στη Νότια Σινική Θάλασσα.
Ο Φιλιππινέζος πρόεδρος δεν κρύβει τη νέα του θεώρηση, δηλώνοντας ξεκάθαρα πως θα αναδιαμορφώσει την εξωτερική του πολιτική και θα αποκοπεί από την Αμερική. Επιπλέον, σε αντίστοιχες δηλώσεις προέβησαν και ανώτατοι κυβερνητικοί αξιωματούχοι, τονίζοντας την ανάγκη χάραξης μιας νέας εξωτερικής πολιτικής και μιλώντας για «αόρατες αλυσίδες» που κρατούν τις Φιλιππίνες υποταγμένες στις ΗΠΑ. Στον αντίποδα, Αμερικανοί αξιωματούχοι προσπάθησαν να μειώσουν τη σημασία των δηλώσεων, υπογραμμίζοντας τα αμοιβαία οφέλη της συνεργασίας των δύο χωρών και την κενότητα των απειλών του Ντουτέρτε.
Μεγάλο μέρος της έντασης μεταξύ των δύο χωρών πηγάζει από τη διεθνή κατακραυγή που έχει δεχθεί ο Ντουτέρτε για την αιματηρή εκστρατεία του κατά των ναρκωτικών, η οποία ήδη μετράει πολλούς εκατοντάδες νεκρούς. Επιπροσθέτως, η ένταση εντείνεται από την τάση του Ντουτέρτε να βλέπει τη Δύση υπό ψυχροπολεμικούς όρους και τη χώρα του ως θύμα του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού. Στο πλαίσιο αυτό, η Κίνα εμφανίζεται ως ο ιδανικός νέος σύμμαχος, έχοντας πραγματοποιήσει σημαντικές στρατιωτικές και οικονομικές προόδους στην ευρύτερη περιοχή. Παρά το υπάρχον άλυτο ζήτημα του ύφαλου Scarborough, τον οποίο διεκδικούν και οι δύο χώρες, ο Ντουτέρτε επιδιώκει θερμότερες σχέσεις με το Πεκίνο και αμοιβαία επωφελή επίλυση του εδαφικού ζητήματος.
Τα 250 επιχειρηματικά στελέχη που θα τον συνοδεύσουν στην επίσκεψή του στο Πεκίνο στις 19 με 21 Οκτωβρίου, για να συνομιλήσουν με φορείς του κινεζικού επιχειρηματικού κόσμου αναφορικά με πιθανές συνεργασίες σε διάφορους τομείς, όπως ο τουρισμός και η αγροτική βιομηχανία, μαρτυρούν το κλίμα συνεργασίας που έχει αναπτυχθεί μεταξύ των δύο χωρών, ιδίως στον οικονομικό τομέα.
Μολαταύτα και παρά τις σκληρές αντιαμερικανικές δηλώσεις του Ντουτέρτε, Φιλιππινέζοι αξιωματούχοι εμφανίζονται καθησυχαστικοί όσον αφορά τις σχέσεις της χώρας με τις ΗΠΑ, τονίζοντας ότι παραμένουν ο μοναδικός στρατιωτικός σύμμαχος των Φιλιππίνων και εγείροντας ανησυχίες για το αν η νησιωτική χώρα θα σπείρει τη διχόνοια μεταξύ των δύο μεγάλων δυνάμεων στο μέλλον.