Αυτή η εκλογική χρονιά υπήρξε μια εξαντλητική παρέλαση ασχήμιας. Παράλληλα φώτισε κάποιες θεμελιώδεις αλήθειες για τις ΗΠΑ το 2016, μαθήματα τα οποία οι πολιτικοί ηγέτες θα έπρεπε να λάβουν υπόψη τους και μετά τις χθεσινές εκλογές.
1. Το μίσος πουλάει. Ο ρατσισμός, η μισαλλοδοξία και ο μισογυνισμός μπορούν να ενεργοποιήσουν μια εθνική εκστρατεία. Αυτό πέτυχε η καμπάνια του Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος με τη σειρά του απέδειξε ότι μπορεί να στρατολογήσει εναλλακτικούς δεξιούς, υποστηρικτές των θεωριών συνωμοσίας, αντισημίτες και λευκούς ρατσιστές, χωρίς να αποξενώσει τους παραδοσιακούς Ρεπουμπλικανούς ψηφοφόρους.
2. Το οικονομικό άγχος είναι μεγάλο. Οι Αμερικανοί, λευκοί, μαύροι, ισπανόφωνοι, άνδρες, γυναίκες, κάτοικοι αγροτικών και αστικών περιοχών, έχουν ένα κοινό στοιχείο: ανησυχούν για το οικονομικό τους μέλλον. Η χώρα βίωσε πρόσφατα την πλέον μακροχρόνια κρίση μετά τη Μεγάλη Υφεση, τα εισοδήματα μειώνονται ή παραμένουν στάσιμα για χρόνια και η εισοδηματική ανισότητα τα τελευταία χρόνια είναι η χειρότερη από τη δεκαετία του 1920. Ολοι οι υποψήφιοι, Ρεπουμπλικανοί και Δημοκρατικοί, έχουν επιχειρήσει να καταστήσουν το ζήτημα κεντρικό στην προεκλογική τους εκστρατεία. Ωστόσο, ο Τραμπ έχει ξεπεράσει ακόμη και τον Μπέρνι Σάντερς στην εκμετάλλευση αυτής της αγωνίας. Παρόλο που τα οικονομικά άγχη υπερβαίνουν τις δημογραφικές διαχωριστικές γραμμές, εκείνος έσπευσε να κεφαλαιοποιήσει τις πραγματικές ανησυχίες, στοχοποιώντας τους μετανάστες και τις εμπορικές συμφωνίες, χωρίς να παράσχει συνεπείς πολιτικές για τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την αύξηση των μισθών. Οι οικονομικές και φορολογικές προτάσεις του θα έπλητταν τους απλούς εργάτες και θα δημιουργούσαν μια τρύπα στον ομοσπονδιακό προϋπολογισμό. Αντιθέτως, η Χίλαρι Κλίντον προσέφερε πρακτικές ιδέες που θα μπορούσαν να βελτιώσουν την οικονομική κατάσταση των περισσότερων Αμερικανών.
3. Τα ΜΜΕ ενθαρρύνουν τους ακραίους υποψηφίους και τα κόμματα είναι υπερβολικά εύθραυστα για να τους σταματήσουν. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και οι τηλεοπτικές ειδήσεις μετέδωσαν κάθε πολιτική αηδία και προσβολή που εκτοξεύθηκε τους τελευταίους 18 μήνες. Είχαν όμως ελάχιστη διάθεση να αποκαταστήσουν ευρέως αποδεκτές αλήθειες ή να προωθήσουν εποικοδομητικές συζητήσεις για θέματα όπως η κλιματική αλλαγή ή η Δικαιοσύνη. Με τον εκδημοκρατισμό των μέσων, το Twitter και το Facebook έδωσαν εξάλλου την ευκαιρία στους Αμερικανούς να αφομοιώσουν μόνο τα μηνύματα που ήθελαν να ακούσουν. Απεγνωσμένα για θεαματικότητα δίκτυα όπως το Fox News, το CNN και άλλα έδωσαν στον Τραμπ ανοικτό μικρόφωνο από την αρχή της αναμέτρησης. Εχοντας επί μακρόν πυροδοτήσει την ακραία πόλωση, οι Ρεπουμπλικανοί ηγέτες εμφανίστηκαν ανίσχυροι να σταματήσουν την άνοδο του Τραμπ, ενώ στη συνέχεια φοβήθηκαν να έρθουν σε αντιπαράθεση μαζί του, προκειμένου να μην εξοργίσουν τους υποστηρικτές του. Ο Τραμπ χρησιμοποίησε την εμπειρία του στον τομέα των ΜΜΕ και την ψυχαγωγική του υπεραξία, συχνά με τη μορφή προσβολών, για να κρατήσει όλα τα βλέμματα πάνω του. Φανταστείτε πόσο πιο μακριά μπορεί να φθάσει ένας πιο συγκροτημένος δημαγωγός χρησιμοποιώντας παρόμοια συνταγή.
4. Η συμμετοχή των ισπανόφωνων αυξάνεται. Αυτό είναι ένα ελπιδοφόρο σημείο. Οι ψηφοφόροι που ψήφισαν πριν από την ημέρα των εκλογών, τις τελευταίες ημέρες, σε πολιτείες όπως η Νεβάδα και η Φλόριντα αφήνουν να εννοηθεί ότι οι ισπανόφωνοι ασκούν το δικαίωμά τους σε πολύ μεγαλύτερα ποσοστά σε σχέση με το παρελθόν. Αυτό σημαίνει ότι η ψήφος των ισπανόφωνων έχει δυνατότητες κινητοποίησης και θα μπορούσε να αποδειχθεί ζωτικής σημασίας για την ήττα, την οποία αξίζει ο Τραμπ. Θεία δίκη.