«Κυνήγι» χαμένων κληρονόμων

«Κυνήγι» χαμένων κληρονόμων

2' 19" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

ΠΑΡΙΣΙ. Οταν η Ενριέτα Σούμπερτ άκουσε για πρώτη φορά από τηλεφώνημα δικηγόρου ότι ελαιογραφία Φλαμανδού ζωγράφου του 16ου αιώνα, που βρισκόταν σε μουσείο της Γαλλίας, ανήκε στην οικογένειά της, σκέφτηκε ότι πρόκειται περί απόπειρας απάτης. Την περασμένη Δευτέρα, όμως, η γαλλική κυβέρνηση επέστρεψε σε ειδική τελετή το «Πορτρέτο Ανδρα» στην κ. Σούμπερτ, αφού αποδείχθηκε ότι οι Εβραίοι παππούδες της είχαν πουλήσει το έργο το 1938, για να χρηματοδοτήσουν τη φυγή τους από τη ναζιστική Γερμανία στις ΗΠΑ.

Συνειδητοποιώντας ότι το πέρασμα του χρόνου καθιστά ολοένα και πιο δυσχερείς τις προσπάθειες εντοπισμού των πραγματικών ιδιοκτητών έργων τέχνης που λαφυραγωγήθηκαν από τους ναζί, η γαλλική κυβέρνηση έχει εντείνει την επιχείρηση ανεύρεσης των κληρονόμων.

Το Παρίσι εγκατέλειψε έτσι την προηγούμενη πολιτική αναμονής, περιμένοντας τους κληρονόμους να εμφανισθούν, επιλέγοντας αντίθετα να τους αναζητήσει ενεργά. Η πρωτοποριακή πρωτοβουλία εξαρτάται, εν μέρει, από την επίμονη αναζήτηση γενεαλογικών αρχείων, πιστοποιητικών θανάτου και άλλων δημόσιων και ιδιωτικών αρχείων, με στόχο τον εντοπισμό κληρονόμων ανθρώπων που εξοντώθηκαν από τους ναζί.

Με τον τρόπο αυτό, σχέδιο του Εντγκάρ Ντεγκά, το οποίο οι ναζί κατακτητές έκλεψαν στο Παρίσι από την οικογένεια του Μορίς Ντρεϊφούς το 1940, αποδόθηκε φέτος στην κόρη του, Βιβιάν. Η οικογένειά της ήταν η πρώτη που ωφελήθηκε από το πρόγραμμα του 2015.

«Μας επεστράφη ένα μικρό κομμάτι της ζωής του πατέρα μου, που αγνοούσα», είπε η Βιβιάν Ντρεϊφούς για το σχέδιο του Ντεγκά, με τίτλο «Τρεις Χορεύτριες».

Ο Μορίς Ντρεϊφούς πέθανε το 1957, αγνοώντας ότι το σχέδιο με κάρβουνο των τριών χορευτριών είχε εντοπισθεί έξι χρόνια νωρίτερα, κρυμμένο σε φωριαμό τής τότε γερμανικής πρεσβείας στο κατεχόμενο Παρίσι. Ο Ντρεϊφούς δεν είχε αναφέρει ποτέ το σχέδιο στην οικογένειά του.

Τα γαλλικά μουσεία, όμως, συνεχίζουν να κατέχουν –και να εκθέτουν– περίπου 2.000 έργα τέχνης που ανακτήθηκαν από τους συμμάχους μετά το πέρας του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και των οποίων οι πραγματικοί ιδιοκτήτες δεν έχουν ακόμη εντοπισθεί. Είναι γνωστό ότι τουλάχιστον 145 έργα εκλάπησαν από τους Εβραίους ιδιοκτήτες τους. Αλλα πιστεύεται ότι αγοράσθηκαν ή αποτέλεσαν παραγγελίες των ναζί, συχνά υπό την απειλή εκτοπισμού ή ακόμη και εκτέλεσης. Οταν εκτίθενται σε συλλογές μουσείων, οι ετικέτες των έργων αυτών φέρουν τα αρχικά «MNR» (Ανάκτηση των Εθνικών Μουσείων).

Πρόκειται μεταξύ άλλων για ελαιογραφίες και σχέδια των Κλοντ Μονέ, Ογκίστ Ρενουάρ, Εντουάρ Μανέ, Πολ Γκογκέν, Γκιστάβ Κουρμπέ και άλλων λιγότερο γνωστών ζωγράφων.

«Πολλοί κρατούμενοι στρατοπέδων συγκέντρωσης και Εβραίοι που δραπέτευσαν από τη γερμανική κατοχή δεν μιλούσαν ποτέ για τις εμπειρίες τους στον πόλεμο και για τα έργα τέχνης που είχαν κλαπεί από τα σπίτια τους. Πολλοί κληρονόμοι τους δεν γνωρίζουν έτσι τίποτα», λέει η Μαρί-Κριστίν Λαμπουρντέτ, διευθύντρια των Μουσείων της Γαλλίας. Πολλοί ειδικοί της γενεαλογίας προσπαθούν τώρα να εντοπίσουν απογόνους των ιδιοκτητών σε Γαλλία, Βρετανία, Ελβετία, Λουξεμβούργο, Πορτογαλία και Ιαπωνία. Οι ομάδες αυτές συναντούν, όμως, ενίοτε την άρνηση κληρονόμων να ανακτήσουν τα έργα, για λόγους που παραμένουν άγνωστοι.

 

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή