Μπροστά στο ενδεχόμενο εκλογής, για πρώτη φορά μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ενός ακροδεξιού στην προεδρία μιας χώρας στον σκληρό πυρήνα της Ευρώπης βρίσκεται η Γηραιά Ηπειρος με τις σημερινές εκλογές στην Αυστρία όπου «τα πάντα είναι ανοικτά».
Η πόλωση είναι μεγάλη και οι δημοσκοπήσεις καταγράφουν μια αμφίρροπη μάχη, με τη διαφορά μεταξύ των δύο υποψηφίων –του 72χρονου πρώην αρχηγού των Πρασίνων Αλεξάντερ βαν ντερ Μπέλεν, ο οποίος κατεβαίνει ως ανεξάρτητος, και του 45χρονου υπαρχηγού του εθνικιστικού Κόμματος των Ελευθέρων, Νόρμπερτ Χόφερ– να είναι οριακή. Ο τελευταίος εμφανίζει δυναμική νίκης υποβοηθούμενος από την προεκλογική ατζέντα –Τουρκία, προσφυγικό– αλλά και το γεγονός ότι οι υποστηρικτές του λειτουργούν με το συναίσθημα και γνωρίζουν πολύ καλά γιατί τον επιλέγουν, σε αντίθεση με πολλούς ψηφοφόρους του Βαν ντερ Μπέλεν που αντιδρούν περισσότερο αμυντικά, θέλοντας να αναχαιτίσουν την Ακροδεξιά.
Το εκλογικό σκηνικό προκαλεί εύλογο προβληματισμό, όχι μόνο στην Αυστρία αλλά γενικότερα στην Ευρώπη, ενώ με ανησυχία παρακολουθεί τις εξελίξεις και η Ελλάδα, αφού ενδεχόμενη εκλογή του Χόφερ θα ενισχύσει έτι περαιτέρω τη «σκληρή γραμμή» στην αντιμετώπιση του προσφυγικού. Παράλληλα, εάν νικήσει ο ακροδεξιός υποψήφιος, αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο δημοψηφίσματος για έξοδο από την Ευρ. Ενωση –Oexit– σε περίπτωση που αποφασισθεί ένταξη της Τουρκίας ή εάν η απάντηση της Ενωσης στο Brexit είναι μια πιο συγκεντρωτική Ε.Ε.
Επικράτηση του Χόφερ ίσως δημιουργήσει δυναμική για πρόωρες βουλευτικές εκλογές, καθώς το ακροδεξιό Κόμμα της Ελευθερίας εμφανίζεται εδώ και ένα χρόνο ως η πρώτη πολιτική δύναμη στη χώρα με πάνω από 30% στις δημοσκοπήσεις, ενώ ο σημερινός «μεγάλος συνασπισμός» Χριστιανοδημοκρατών και Σοσιαλδημοκρατών υποχωρεί. Μάλιστα, στο κρατίδιο του Μπούργκενλαντ οι ακροδεξιοί έχουν σχηματίσει κυβερνητικό συνασπισμό με τους Σοσιαλδημοκράτες.
Αλλά τι συμβαίνει με την Αυστρία; Παλαιότερα είχαμε τον ιδρυτή του Κόμματος των Ελευθέρων, Γεργκ Χάιντερ, στην κυβέρνηση, τώρα ίσως η χώρα εκλέξει ακροδεξιό πρόεδρο. Μιλώντας πρόσφατα στην «Κ», ο πρώην καγκελάριος της χώρας, Χριστιανοδημοκράτης Βόλφγκανγκ Σούσελ, ο οποίος ηγήθηκε από το 2000 έως το 2002 κυβέρνησης συνεργασίας με το Κόμμα των Ελευθέρων, προκαλώντας την μήνιν των Ευρωπαίων εταίρων της Αυστρίας, εξέφρασε την ανησυχία του για το φαινόμενο και δεν έκρυψε τον προβληματισμό του για την απόφαση να επαναληφθεί η εκλογική διαδικασία, ωστόσο εμφανίσθηκε καθησυχαστικός. «Υπάρχει ιστορική εξήγηση. Το τρίτο κόμμα ήταν παραδοσιακά εθνικό, αλλά όχι εθνικιστικό και μονοδιάστατο. Τώρα υπάρχει εθνικισμός, ευρωσκεπτικισμός, λαϊκισμός. Παίζουν με τους φόβους του κόσμου, αλλά είναι πολύ διαφορετικό από το AfD στη Γερμανία ή τους ΑΝΕΛ στην Ελλάδα ή τη Λεπέν στη Γαλλία. Είναι μια παραδοσιακή τρίτη παράταξη που φυσικά σήμερα ξεφεύγουν, αλλά εναπόκειται σε εμάς να υπεραμυνθούμε με πειστικό τρόπο των δικών μας αξιών και ιδεών».
Ο κ. Σούσελ επιλέγει μια ίσως υπερβολικά «θετική» ανάλυση των εξελίξεων υπογραμμίζοντας ότι «τα προβλήματα που έχουμε σήμερα, όπως με τη μετανάστευση, είναι αποτέλεσμα της επιτυχίας μας. Η Ευρώπη παραμένει το πιο φωτεινό παράδειγμα του πώς μπορούν να συνδυασθούν διαφορετικές πολιτικές ιδεολογίες, η ανταγωνιστικότητα και η κοινωνική συνοχή με την υπευθυνότητα, την οικολογική βιωσιμότητα κ.ά., σε έναν μοναδικό τρόπο που αντανακλά τις αξίες μας και το ποιοι είμαστε ως Ευρωπαίοι. Δεν πρέπει να αγνοούμε την επιτυχία μας». Εχει δίκιο, αλλά προφανώς πολλοί την αγνοούν.
Οι σημερινές εκλογές είναι επαναληπτικές. Το αυστριακό Συνταγματικό Δικαστήριο, με μια αμφιλεγόμενη απόφασή του, είχε ακυρώσει το αποτέλεσμα των εκλογών της 22ας Μαΐου, όπου είχε επικρατήσει οριακά (50,3% – 49,7%) ο υποψήφιος των Πρασίνων. «Οι Αυστριακοί ψηφοφόροι καλούνται στις κάλπες, για τρίτη φορά μέσα σε οκτώ μήνες, για να εκλέξουν τον νέο πρόεδρο. Στις προηγούμενες εκλογές υπήρξε νίκη, με οριακή διαφορά ναι, αλλά μια νίκη», λέει ο κ. Σούσελ, και συμπληρώνει: «Σε κάθε περίπτωση, σας διαβεβαιώ ότι όποιος και αν κερδίσει, η Αυστρία παραμένει ευρωπαϊκή χώρα. Εχουμε εσωτερικές διαφορές, αλλά ο ευρωπαϊκός προσανατολισμός της χώρας δεν τίθεται εν αμφιβόλω». Αυτό μένει να φανεί.