Μια φορά και έναν καιρό, στην πόλη Μπίλουντ της Δανίας ζούσε ένας επιπλοποιός, ο Ole Kirk Kristiansen. Οι δουλειές όμως δεν πήγαιναν καλά, κι έτσι το 1932 άρχισε να κατασκευάζει ξύλινα παιχνίδια. Δύο χρόνια αργότερα θα ονόμαζε την οικογενειακή του επιχείρηση Lego. Και το 1949, μετά την αλλαγή της πρώτης ύλης -πλαστικό αντί για ξύλο-, το πρώτο εμβληματικό τουβλάκι θα έκανε την εμφάνισή του. Τι σχέση όμως μπορεί να έχει η μικρή επιχείρηση του τότε με τη Lego Group του σήμερα; Με το δεύτερο μεγαλύτερο παιδικό brand στον κόσμο μετά την Disney; Με έναν οικονομικό κολοσσό συνολικού κύκλου εργασιών 5,2 δισ. δολαρίων για το 2015; Ταξιδέψαμε μέχρι τη χερσόνησο της Γιουτλάνδης, την «πατρίδα» των διάσημων παιχνιδιών, για να μάθουμε ποιο είναι το μυστικό που διατηρεί αναλλοίωτη τη μαγεία τους.
Το θεματικό πάρκο της Legoland βρίσκεται σε απόσταση 260 χλμ. από την Κοπεγχάγη. Εγκαινιάστηκε το 1968, για να ακολουθήσει η κατασκευή άλλων πέντε σε όλο τον κόσμο, με πιο μακρινό αυτό της Μαλαισίας. Οση ώρα περιμέναμε στη ρεσεψιόν του ξενοδοχείου, δεν σταμάτησαν να τρέχουν δίπλα μας μπόμπιρες κάθε εθνικότητας. Τα πάντα μοιάζουν εκεί φτιαγμένα για εκείνους· ένας τεράστιος Lego δράκος στέκεται φρουρός πάνω από την είσοδο, StarWars φιγούρες συναρμολογημένες από τουβλάκια καλωσορίζουν τους επισκέπτες.
Κάθε διάδρομος του ξενοδοχείου οδηγεί σε διαφορετικές θεματικές περιοχές: κυνήγι αιγυπτιακού θησαυρού, ταξίδι στο Διάστημα, η χώρα των νίντζα και, τέλος, ο δικός μας προορισμός, το νησί των πειρατών. Αφήνοντας πίσω τις ενήλικες αναστολές μας, αρχίσαμε να ανυπομονούμε για την επόμενη ημέρα· φανταστήκαμε τον εαυτό μας με ξύλινο πόδι, καλύπτρα στο μάτι και γάντζο! Αλλωστε είναι και εκείνη η φράση των ανθρώπων της Lego που τα λέει όλα: «Το μοναδικό όριο είναι η φαντασία».
Ιππότες και πειρατές
Η Legoland έχει τον μαγικό αέρα των λούνα παρκ. Τα φανταστικά σύμπαντα που λατρεύουν τα παιδιά είναι όλα εκεί: η Αγρια Δύση, η Χώρα των Ninjago, το Χωριό των Βίκινγκς, το Κάστρο των Ιπποτών και άλλα πολλά. Οικοδομημένα από έναν συνδυασμό κτιρίων και γλυπτών από Lego, για τα οποία έχουν χρησιμοποιηθεί περίπου 65 εκατ. τουβλάκια, είναι γεμάτα με τρενάκια του τρόμου, πρωτότυπες τσουλήθρες.
Η πρώτη μας στάση ήταν σε ένα πρωτότυπο ενυδρείο: ζωντανά πλάσματα της θάλασσας -ακόμα και μικροί καρχαρίες- κολυμπούσαν, πίσω από το γυαλί, δίπλα σε κίτρινα υποβρύχια κατασκευασμένα από τουβλάκια. Επόμενη στάση, στο Στοιχειωμένο Σπίτι. Δεν καταφέραμε να πάρουμε κάποια δήλωση από έναν τρισχαριτωμένο ξανθό μπόμπιρα, ντυμένο ιππότη, που τραβολογούσε τον εμφανώς κατάκοπο πατέρα του στα ενδότερα της σκοτεινής έπαυλης. Στο Νησί των Πειρατών οι οικογένειες, μέσα σε βάρκες πειρατικές, έκαναν επίθεση η μία στην άλλη με κανόνια νερού. Πήγαμε μια τελευταία βόλτα και από τον Βόρειο Πόλο. Δεν είχαμε καταλάβει ότι το συγκεκριμένο τρενάκι ήταν για πολύ θαρραλέους. Βρεθήκαμε στο τέλος της ιλιγγιώδους διαδρομής να κοιτάμε αποσβολωμένοι το υπερπέραν!
Κοντά στην είσοδο της Legoland υπάρχει ένα μικρό πάρκο με μακέτες όπου αναπαρίστανται διάφορες περιοχές της Ευρώπης. Είναι η Miniland κι εκεί μπορεί κανείς να δει τις άπειρες δυνατότητες των Lego. Οπως είναι φυσικό, η Δανία έχει την τιμητική της· η Κοπεγχάγη με τα γραφικά σπίτια της, τις προκυμαίες με τα ωραία καφέ, το εμπορικό λιμάνι με τα φορτηγά πλοία αποδίδεται με εντυπωσιακές λεπτομέρειες. Το ίδιο συμβαίνει και με το Αμστερνταμ, το Ντίσελντορφ και δεκάδες άλλες πόλεις.
Πώς όμως φτάσαμε από τα ξύλινα παιχνίδια του ιδρυτή της Lego σε όλη αυτή τη φαντασμαγορία; Ηδη από τη δεκαετία του 1960 η εταιρεία είχε αρχίσει να μεγαλώνει. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός πως το αεροδρόμιο του Μπίλουντ κατασκευάστηκε το 1966 με βασικό χρηματοδότη τη Lego Group. Η μικροσκοπική πόλη μεγάλωσε μαζί με αυτήν, εναρμονιζόμενη με το όραμα της εταιρείας. «Θα θέλαμε το Μπίλουντ να γίνει η πρωτεύουσα των παιδιών», είχε δηλώσει κάποτε ο Kjeld Kirk Kristiansen, πρόεδρος της εταιρείας μέχρι το 2004.
Η ξενάγηση στο Lego Idea House, έδρα των σχεδιαστών της εταιρείας, επιφύλασσε ευχάριστες εκπλήξεις. Το μουσείο, όπου από δωμάτιο σε δωμάτιο μπορεί να δει κανείς την ιστορική εξέλιξη των παιχνιδιών, ήταν μία από αυτές. Τα πρώτα εκθέματα ήταν ξύλινα, μικρά κομψοτεχνήματα που έφερναν στον νου κάτι από το εργαστήριο του αγαπημένου μαραγκού των παιδιών, του Τζεπέτο, πατέρα του Πινόκιο. Από βιτρίνα σε βιτρίνα οι δεκαετίες περνούσαν και τα Lego άλλαζαν, εξελίσσονταν.
Ο ευγενέστατος ξεναγός μας, ο Κρίστιαν, απάντησε πρόθυμα σε όλες μας τις ερωτήσεις. Μας επισήμανε πως ό,τι κάνει η Lego -τόσο σε επίπεδο ιδέας όσο και σε επίπεδο κατασκευής- ξεκινά από τη βαθιά πίστη της οικογένειας Kristiansen στο ότι τα παιδιά αξίζουν μόνο το καλύτερο. Είναι αυτό που έχει πει ο γιος του ιδρυτή της, Kirk Kristiansen: «Η βασική μας επιδίωξη υπήρξε πάντα η δημιουργία ενός παιχνιδιού που θα προετοιμάζει τα παιδιά για την ίδια τη ζωή – ελκυστικό για τη φαντασία τους και σχεδιασμένο με τέτοιο τρόπο ώστε να αναπτύξουν τη δημιουργικότητά τους».
Την τελευταία ημέρα της επίσκεψής μας ξεναγηθήκαμε στο εργοστάσιο και στα γραφεία των σχεδιαστών. Στο πρώτο, οι άνθρωποι και τα ρομπότ «συμβιώνουν» αρμονικά. Ναι, τα ρομπότ, που μεταφέρουν τα προϊόντα στους χώρους συσκευασίας. Από το 1950 μέχρι σήμερα, 800 δισ. τουβλάκια έχουν ταξιδέψει προς τα παιδικά δωμάτια όλου του κόσμου. Οχι μόνο παιδικά, για να είμαστε ακριβείς, αφού υπάρχουν και 450.000 εγγεγραμμένοι ενήλικες φαν, γνωστοί ως AFOLs (Adult Fans of Lego).
«Οι γονείς θέλουν να είναι μέρος του παιχνιδιού», θα μας πει η Γερμανίδα σχεδιάστρια Nadine Lee. Τόσο εκείνη όσο και η συνάδελφός της Elizabeth Kahl-Backes καταπιάνονται με τα Duplo, μια σειρά ειδικά προσαρμοσμένη στις ανάγκες των προσχολικών ηλικιών. «Με δύο κομμάτια τα παιδιά φτιάχνουν ένα σπίτι. Υστερα το διαλύουν και το φτιάχνουν ξανά, η επανάληψη είναι πολύ σημαντική σε αυτές τις ηλικίες», θα προσθέσει η Elizabeth.
Στη συνέχεια, στον χώρο όπου γίνονταν οι συνεντεύξεις, ένα δωμάτιο ασφυκτικά γεμάτο με κάθε πιθανό και απίθανο κουτί Lego, μπήκαν ο Δανός Ricco Krog και ο Καναδός Pierre Normadin. Εργάζονται είκοσι και οκτώ χρόνια αντίστοιχα στην εταιρεία. Ο Pierre, με πτυχίο γεωγραφίας, επιλέχθηκε όχι λόγω σπουδών, αλλά λόγω των «συνθέσεών» του στα συνέδρια των AFOLs. Από τότε, όπως λέει, κάνει τη δουλειά των ονείρων του. Ο Ricco, ακόμα και σήμερα, είναι ικανός να καθίσει για ώρες στα παιχνιδάδικα χαζεύοντας το «φως στα μάτια των παιδιών». Παράλληλα εργάζεται σε ένα περιβάλλον που δεν τον αφήνει να βαρεθεί και απολαμβάνει εμπειρίες που λίγοι άνθρωποι στον κόσμο θα είχαν την ευκαιρία να ζήσουν· όπως στο ταξίδι του στη NASA, όπου οδήγησε ένα διαστημικό όχημα με σκοπό να σχεδιάσει μια αντίστοιχη Lego μινιατούρα.
Την επόμενη ημέρα, καθώς ετοιμαζόμασταν για την πτήση της επιστροφής, αναλογιστήκαμε εάν το ταξίδι μας στη χώρα των Lego μάς αποκάλυψε το μυστικό της μαγείας τους. Φέραμε στον νου τη μακρά ιστορία της εταιρείας, τα χαμόγελα των ανθρώπων της, την ομαδικότητα που φαίνεται να τους διακρίνει και, τέλος, τον ενθουσιασμό και την ξέφρενη χαρά των μικρών επισκεπτών. Ο ιδρυτής της Lego είχε απόλυτο δίκιο όταν επέλεγε το «Leg godt» ως φράση-κλειδί για τα παιχνίδια του. «Leg godt» στη γλώσσα των Δανών θα πει «Παίζε όμορφα».
Χρονολόγιο
1932: Ο Ole Kirk Kristiansen αρχίζει να κατασκευάζει ξύλινα παιχνίδια.
1934: Η εταιρεία του ονομάζεται Lego.
1947: Κατασκευάζονται τα πρώτα πλαστικά παιχνίδια.
1949: Automatic Binding Bricks, τα πρώτα τουβλάκια γεννιούνται!
1958: Κατοχυρώνεται η ευρεσιτεχνία και τα τουβλάκια αποκτούν τη σημερινή μορφή τους.
1969: Κυκλοφορεί η Duplo, η σειρά για τις προσχολικές ηλικίες.
1978: Βγαίνουν στην αγορά τα Mini Figures, τα ανθρωπάκια της Lego όπως τα ξέρουμε σήμερα.
1999: Κυκλοφορούν τα Lego Star Wars, σε συνεργασία με τη Lucasfilm.
2017: Θα κυκλοφορήσουν τα The Lego Batman Movie, σε συνεργασία με τη Warner Bros Pictures.