ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ. Οι συλλήψεις εκατοντάδων στελεχών του φιλοκουρδικού κόμματος HDP από τις τουρκικές αρχές, ενώ κυριαρχεί το σοκ των πολύνεκρων επιθέσεων αυτοκτονίας στην Κωνσταντινούπολη, σφυρηλατούν την κρίσιμη συμμαχία του προέδρου Ερντογάν με το εθνικιστικό ΜΗΡ. Το κλίμα συναγερμού και «εθνικής ομοψυχίας» διευκολύνει την ψήφιση, στα τέλη Ιανουαρίου, της συνταγματικής μεταρρύθμισης που θα δώσει στον Ταγίπ Ερντογάν τη δυνατότητα να παρατείνει τη θητεία του ώς το 2029.
Παράλληλα, όμως, οι επιθέσεις και το νέο κύμα συλλήψεων συμπίπτουν με την προσπάθεια εξεύρεσης συμφωνίας για την τουρκική αντιτρομοκρατική νομοθεσία ανάμεσα στην Αγκυρα και τις Βρυξέλλες.
Η εβδομάδα που ξεκίνησε χθες θεωρείται καίρια για τη γεφύρωση ή μη των διαφορών, από τις οποίες εξαρτάται εν πολλοίς η παράταση ισχύος της συμφωνίας Ε.Ε. – Τουρκίας για το προσφυγικό. Δεν έγινε γνωστό αν στο συλλυπητήριο τηλεφώνημά της προς τον Ταγίπ Ερντογάν η Γερμανίδα καγκελάριος Μέρκελ έθιξε, παρά το κλίμα που έχει διαμορφωθεί, το πάγιο αίτημα της Ευρώπης για περιορισμό του πεδίου εφαρμογής της τουρκικής αντιτρομοκρατικής νομοθεσίας.
Ο τελικός απολογισμός από τη διπλή επίθεση αυτοκτονίας εναντίον αστυνομικών έξω από το γήπεδο Vodafone Arena, έδρα της ομάδας Μπεσίκτας της Κωνσταντινούπολης, ανήλθε στους 44 νεκρούς, εκ των οποίων οι 36 αστυνομικοί. Την ευθύνη της επίθεσης ανέλαβε η οργάνωση ΤΑΚ (Γεράκια για την Απελευθέρωση του Κουρδιστάν), η οποία έχει αναλάβει την ευθύνη για τρεις ακόμη μεγάλες επιθέσεις φέτος στην Κωνσταντινούπολη και την Αγκυρα, με συνολικό απολογισμό 73 νεκρών.
«Αργά ή γρήγορα θα πάρουμε την εκδίκησή μας. Το χέρι του νόμου είναι μακρύ», δήλωσε ο υπουργός Εσωτερικών Σουλεϊμάν Σοϊλού. Το τουρκικό υπουργείο Εσωτερικών ανακοίνωσε ότι το τελευταίο διήμερο έγιναν συνολικά 235 συλλήψεις, κυρίως στελεχών του HDP, σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της χώρας. Το HDP, ο κύριος φορέας δημοκρατικής έκφρασης των Κούρδων της Νοτιοανατολικής Τουρκίας, βρίσκεται ένα βήμα πριν από την απαγόρευση, ενώ χθες οι επιτελείς του ανακοίνωσαν ότι στον φυλακισμένο ηγέτη του Σελαχατίν Ντεμιρτάς εμφανίστηκε επεισόδιο κολπικής μαρμαρυγής, από το οποίο συνήλθε, στη φυλακή της Αδριανούπολης.
Η σκληρή απάντηση των τουρκικών αρχών σχολιάστηκε από τον διευθυντή της εφημερίδας «Χουριέτ» Μουράτ Γετκίν, ο οποίος διερωτήθηκε «αν η κυβέρνηση έχει κάποια βαθύτερη στρατηγική, πέρα από τις έντονες αντιδράσεις». Ο Γετκίν υποστήριξε ότι η κυβέρνηση χρησιμοποιεί τις διαδοχικές επιθέσεις «για να λαμβάνει όλο και πιο αυστηρά μέτρα, θέτοντας όλο και περισσότερους περιορισμούς στις ελευθερίες, αλλά χωρίς να σταματάει τις τρομοκρατικές ενέργειες».
Αλλοι παρατηρητές υπογράμμισαν ότι οι επιθέσεις συνέπεσαν με την υποβολή στην τουρκική Εθνοσυνέλευση του κρίσιμου νομοσχεδίου για τη συνταγματική αναθεώρηση. «Οι βομβιστικές επιθέσεις του Σαββάτου, όπως και άλλες παράμετροι της σύγχρονης πραγματικότητας, θα χρησιμοποιηθούν για να υποστηριχθεί η παροχή πλήρους εκτελεστικής εξουσίας στον Ερντογάν, ώστε να καταπολεμήσει αποτελεσματικά την τρομοκρατία», δήλωσε ο αναλυτής Αντονι Σκίνερ στη Wall Street Journal. «Γνωρίζουμε πόση εμπειρία έχει ο Ερντογάν στο να καταλαβαίνει τις διαθέσεις της κοινής γνώμης. Εχει πολλές πιθανότητες να τα καταφέρει».
Προκειμένου να διασφαλίσει την έγκριση του κρίσιμου νομοσχεδίου, ο Ερντογάν χρειάζεται 14 ψήφους περισσότερες από όσες διαθέτει η κοινοβουλευτική του ομάδα, τις οποίες ελπίζει να αλιεύσει από το ΜΗΡ. Εφόσον η μεταρρύθμιση επικυρωθεί με δημοψήφισμα, το 2019 ο Ερντογάν θα μπορέσει να θέσει υποψηφιότητα για δύο πενταετίες προεδρίας με πλήρεις εκτελεστικές εξουσίες.