ΑΜΣΤΕΡΝΤΑΜ. Στην Ουκρανία –και όχι στην κατεχόμενη από τη Ρωσία, Κριμαία– πρέπει να επιστραφεί συλλογή χρυσών σκυθικών αρχαιοτήτων του 4ου π.Χ. αιώνα, που είχαν εκτεθεί σε ολλανδικό μουσείο, σύμφωνα με χθεσινή απόφαση ολλανδικού δικαστηρίου.
Το Κίεβο και τέσσερα μουσεία είχαν καταθέσει προσφυγή στα ολλανδικά δικαστήρια, διεκδικώντας τις αρχαιότητες, στις οποίες περιλαμβάνονται πολύτιμοι λίθοι, κράνη και χρυσοποίκιλτα ξίφη, τα οποία είχε δανεισθεί από την Ουκρανία το Μουσείο Αλάρ Πίρσον του Αμστερνταμ, πριν από την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία τον Μάρτιο του 2014.
Εκπρόσωπος του ουκρανικού υπουργείου Εξωτερικών χαρακτήρισε χθες τη δικαστική απόφαση «σημαντική νίκη για την Ουκρανία». Παρότι μέχρι χθες Ρώσοι αξιωματούχοι δεν είχαν αντιδράσει στην απόφαση της ολλανδικής Δικαιοσύνης, η επιστροφή των αρχαιοτήτων στο Κίεβο αναμένεται να εξοργίσει τη Μόσχα.
Κάτοικοι της Κριμαίας εξέφραζαν, ωστόσο, την απογοήτευσή τους για την ολλανδική απόφαση. «Δεν πιστεύω ότι η παραπομπή του θέματος στην ολλανδική Δικαιοσύνη ήταν καλή ιδέα. Μετά την απόφαση αυτή, τι θα νιώσουν οι κάτοικοι της Κριμαίας για το Κίεβο;» αναρωτήθηκε η Βαλεντίνα Μορβίντσεβα, ιστορικός και διοργανώτρια της αρχικής έκθεσης στην Κριμαία.
Το ολλανδικό δικαστήριο αποφάνθηκε ότι μόνο ανεξάρτητα κράτη έχουν δικαίωμα να διεκδικούν αρχαιολογικούς θησαυρούς και μουσειακά εκθέματα, ως μέρος της πολιτιστικής τους κληρονομιάς. Καθώς μόνο η Ουκρανία –και όχι η Κριμαία– είναι ανεξάρτητο κράτος, μόνο τα ουκρανικά δικαστήρια είναι αρμόδια για να αποφασίσουν για την κυριότητα των αρχαιοτήτων, σύμφωνα με την ολλανδική Δικαιοσύνη.
«Τα ζητήματα κυριότητας πρέπει να επιλυθούν μόνο μετά την επιστροφή των εκθεμάτων στο κράτος προέλευσής τους και αυτό να γίνει σύμφωνα με τη νομοθεσία του εν λόγω κράτους. Το Μουσείο Αλάρ Πίρσον πρέπει έτσι να επιστρέψει τα αντικείμενα στο Κίεβο», είπε ο πρόεδρος του δικαστηρίου, Μίκε Ντούντοκ φαν Χιλ.
Εκπρόσωπος του Πανεπιστημίου του Αμστερνταμ, ιδιοκτήτης του μουσείου, είπε ότι το ίδρυμα θα κρατήσει τα εκθέματα, έως ότου η υπόθεση εκδικαστεί και σε δεύτερο βαθμό. Τα μουσεία της Κριμαίας έχουν διορία τριών μηνών για να καταθέσουν έφεση κατά της πρωτόδικης απόφασης.
Κράνος Σκύθη πολεμιστή του 4ου αιώνα π.Χ. αποτελεί το επίκεντρο της έκθεσης.
Στο μεταξύ, η Ουκρανία οφείλει να καλύψει μέρος των δαπανών αποθήκευσης της συλλογής, που ανέρχεται σε 300.000 ευρώ.
Τις ελπίδες της δεν εγκαταλείπει, όμως, η δρ Μορβίντσεβα, που επιμένει ότι η προσφυγή των μουσείων της Κριμαίας έχει σημαντικές ελπίδες επιτυχίας, καθώς στηρίζεται στην ίδια την ιστορία.
«Η υπόθεση αυτή δεν έχει τελειώσει. Τα εκθέματα αυτά βρέθηκαν στην Κριμαία και πρέπει να κοσμήσουν τα μουσεία της περιοχής μας. Μία τόσο πλούσια ιστορία δεν μπορεί να λήξει με μία απλή δικαστική απόφαση χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά», είπε η δρ Μορβίντσεβα.