Στον «κήπο με τις ευωδιές» κλείνεις τα μάτια και μυρίζεις σοκολάτα, βασιλικό και θάλασσα. Εδώ οι οσφρητικές αναμνήσεις ταξιδεύουν σε μικρές και μεγάλες καθημερινές στιγμές.
Το μυρωδικό ταξίδι εξελίσσεται σε μία από τις φρεσκοβαμμένες αίθουσες του Grand Musée du Parfum, του Μεγάλου Μουσείου του Αρώματος, ενός νέου πολιτισμικού χώρου που άνοιξε την κεντρική πύλη του στις 22 Δεκεμβρίου στην προνομιούχο διεύθυνση 73 Rue du Faubourg Saint-Honoré, λίγα μέτρα από το γαλλικό προεδρικό μέγαρο Ελιζέ στο Παρίσι.
Το μότο εδώ είναι «μυρίζω σημαίνει αναπνέω» και γι’ αυτό η διαδραστική μουσειακή εμπειρία περιέχει πάνω από 70 μυρωδιές – αποφύγετε την επίσκεψη εάν υποφέρετε από συνάχι.
Πώς δουλεύουν οι μεγάλοι αρωματοποιοί; Ποιο είναι το πρώτο γνωστό άρωμα στην ιστορία; Πώς χειριζόμαστε την οσφρητική μνήμη;
Μέσα από μια επένδυση 7 εκατ. ευρώ και ένα γκρουπ 50 επενδυτών το νέο μουσείο φιλοδοξεί να καλύψει ένα κενό στον χώρο της γαλλικής αρωματοποιίας και να γίνει ένας τόπος συνάντησης για το κοινό που αγαπάει την όμορφη πλευρά της ζωής.
Κύριο προτέρημα του νέου εγχειρήματος είναι ότι έχει την υποστήριξη του γαλλικού επαγγελματικού κλάδου της αρωματοποιίας, όπως της Fédération des Entreprises de la Beauté και του Syndicat Francais de la Parfumerie. Βασικός παρτενέρ του μουσείου είναι ένας μεγάλος παίκτης της διεθνούς παραγωγής αρωμάτων, η International Flavors & Fragrances (IFF), ενώ μια μεγάλη ομάδα από ειδικούς έχει συμβουλευτικό ρόλο.
Από την Αίγυπτο της αρχαιότητας, γενέτειρα της αρχαίας αρωματοποιίας με συστατικά όπως το θυμίαμα κύφι, μέχρι τη βιομηχανία-γίγαντα που δεκαετίες τώρα κινεί τον χώρο της μόδας και της ομορφιάς –εκτιμάται ότι η παγκόσμια αγορά αρωμάτων άγγιξε τα 40,1 δισ. δολάρια το 2016– το άρωμα ταξιδεύει μέσα από χιλιάδες ιστορίες.
Στο νέο μουσείο οι ιστορικές αναδρομές δίνουν το στίγμα: Ο Σολομώντας φλέρταρε με τη βασίλισσα του Σαβά λέγοντάς της πόσο ευχάριστες ήταν οι ευωδιές των αρωμάτων της, ενώ οι βαριές μυρωδιές στα ανάκτορα των Βερσαλλιών κάλυπταν τις ελλείψεις σε υγειονομικό επίπεδο όταν ο Λουδοβίκος ΙΔ΄ ζούσε τον πολύχρονο έρωτά του με τη Μαντάμ ντε Μοντεσπάν. Στη γειτονική Ιταλία, ο Τζάκομο Καζανόβα χρησιμοποιούσε το άρωμα ως «φονικό όπλο» για τις περίφημες ερωτικές του κατακτήσεις.
Αν τα αρώματα και τα αιθέρια έλαια ήταν βασικά εργαλεία για τη διαδικασία της μουμιοποίησης στην αρχαία Αίγυπτο, το άρωμα πέρασε από τους νεκρούς στους ζωντανούς στην αρχαία Ελλάδα και στη Ρώμη. Τον Μεσαίωνα, αρώματα από λεβάντα και δεντρολίβανο ήταν στην πρώτη γραμμή ως θεραπεία και προστασία ενάντια σε λοιμούς και επιδημίες, ενώ τον 17ο αιώνα το Vinaigre de Quatre Voleurs (ξίδι εναντίον της πανούκλας) πωλούνταν σε μικρά κουτιά μαζί με σφουγγαράκι.
Η γαλλική αρωματοποιία αρχίζει να παίρνει ηγετική μορφή το 1830, βασισμένη σε δύο πόλους: από τη μια την Γκρας, την «πόλη των αρωμάτων» στη νότια Γαλλία, και από την άλλη το Παρίσι, την πρωτεύουσα της πολυτέλειας. Τη σύνδεση του αρώματος με τη μόδα κάνει πρώτος ο σχεδιαστής Πολ Πουαρέ τη δεκαετία του 1920. «Αυτό το φόρεμα σας πάει ωραία, αλλά με μία σταγόνα από το άρωμά μου στο στρίφωμα θα ήταν σκέτη απόλαυση», έλεγε στις πελάτισσές του ο πρωτοποριακός δημιουργός.
Πέρα από τις ιστορικές αναδρομές, το μουσείο προσφέρει ευκαιρίες για διαφορετικές αισθητηριακές αναζητήσεις. Στον πρώτο όροφο, π.χ., οι επισκέπτες τεστάρουν την οσφρητική τους δύναμη και παρακολουθούν πώς ο εγκέφαλος φιλτράρει τις μυρωδιές.
«Από το Παρίσι έλειπε ένα εμβληματικό σημείο όπου ο καθένας θα μπορούσε να έρθει σε επαφή με το άρωμα, να εξερευνήσει αυτή την οικουμενική αλλά και τόσο ατομική τελετουργία, να ανακαλύψει ποιοι κρύβονται πίσω από αυτό το ελιξίριο και έχουν το χάρισμα να εκφράζουν ταυτόχρονα το ποιοι είμαστε και ποιοι θα θέλαμε να γίνουμε», αναφέρει ο διευθυντής του νέου μουσείου, Guillaume de Maussion.
Για την τέχνη του αρωματοποιού μιλάει μέσα από βίντεο-οθόνες ο Ζαν-Κλοντ Ελενά, επί χρόνια αποκλειστικός δημιουργός αρωμάτων του οίκου Hermès αλλά και η «μύτη» πίσω από το First της Van Cleef & Arpels, το Declaration της Cartier και το In Love Again του οίκου Yves Saint Laurent, μεταξύ πολλών άλλων.
Οι επαγγελματίες των αρωμάτων έχουν στη διάθεσή τους πάνω από 1.500 συστατικά ως πιθανή βάση για τις δημιουργίες τους και στο μουσείο μια συλλογή από χαρακτηριστικές μυρωδιές κρύβεται μέσα στα δοχεία του δεύτερου ορόφου, σε μια ειδική κατασκευή του ντιζάιν γραφείου Harvey & John Studio του Λονδίνου. Ανάμεσά τους το μόριο hediane, συνδυασμός από μανόλια και γιασεμί, βασικό συστατικό του ιστορικού αντρικού αρώματος Eau Sauvage του οίκου Christian Dior, αλλά και η αλδεΰδη C11, συστατικό πάνω στο οποίο χτίστηκε το ιστορικό Chanel 5.
Στο ανακαινισμένο κτίριο της δεξιάς όχθης του Σηκουάνα, πρώην αρχηγείο του τμήματος της υψηλής ραπτικής του οίκου Christian Lacroix, τους εσωτερικούς χώρους ανέλαβε το γαλλικό αρχιτεκτονικό γραφείο Projectiles.
Το καλοκαίρι, ο κήπος των 1.200 τ.μ. θα φιλοξενεί πολύχρωμα αρωματικά φυτά, ενώ μια σειρά από εργαστήρια με άξονα την τέχνη της αρωματοποιίας θα εμπλουτίζουν τις νεοαποκτηθείσες γνώσεις εκείνων που ενδιαφέρονται να εντρυφήσουν λίγο ακόμα. Για την ώρα, η επίσκεψη ολοκληρώνεται στο concept κατάστημα του ισογείου, όπου, μαζί με γνώριμα αρώματα οίκων όπως ο Thierry Mugler και ο Tom Ford, πωλούνται ήδη και limited σειρές αποκλειστικά κατασκευασμένες για το μουσείο.