Πώς το εμπόριο θα δυσκολέψει και το Brexit

Πώς το εμπόριο θα δυσκολέψει και το Brexit

3' 9" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Οι Βρετανοί αποφάσισαν στις 23 Ιουνίου του 2016 να απορρίψουν τρία κυρίως πράγματα: την απεριόριστη μετανάστευση από την Ε.Ε., την πρωτοκαθεδρία των κοινοτικών ρυθμίσεων και της ευρωπαϊκής νομοθεσίας έναντι της εθνικής, καθώς και τη συστηματική συνδρομή στον κοινοτικό προϋπολογισμό. Η Τερέζα Μέι αποσαφήνισε πρόσφατα ότι θα εναρμονιστεί με τις τρεις αυτές κατευθυντήριες γραμμές και πως, αντί της συμμετοχής στην ενιαία αγορά, θα διεκδικήσει μια ευρεία συμφωνία ελεύθερου εμπορίου χωρίς μετανάστευση από την Ε.Ε. και άνευ συνεισφοράς στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό. Δόθηκε έτσι η εντύπωση ότι από τη βρετανική πλευρά ειπώθηκαν τα πάντα και πως η μπάλα βρίσκεται πλέον στο γήπεδο της Ε.Ε.

Δεν είναι, όμως, τόσο απλά τα πράγματα. Οι Βρετανοί πρέπει να κάνει μερικές ακόμη δύσκολες συζητήσεις. Η πρώτη αφορά τη φύση της συμφωνίας ελευθέρου εμπορίου μεταξύ των δύο πλευρών. Πολλοί φίλοι του Brexit και η Μέι εκφράζονται λες και δεν υπήρξε ποτέ η αντιπαράθεση για την TTIP και τη δυνάμει απώλεια της δημοκρατικής συμμετοχής – λες και το πρόβλημα είναι τα τελωνεία μεταξύ βρετανικών νησιών και ευρωπαϊκής ενδοχώρας.

Οι σύγχρονες εμπορικές συμφωνίες, όμως, θα πρέπει πάνω απ’ όλα να περιορίζουν τα μη δασμολογικά εμπόδια στο εμπόριο: τις διαφορές στο ρυθμιστικό πλαίσιο, την πρόσβαση στην εξαιρετικά ρυθμισμένη αγορά των υπηρεσιών, άλλες μορφές διακρίσεων. Στα παγκόσμια δίκτυα παραγωγής και διανομής προϊόντων, αυτά τα θέματα είναι εξίσου σημαντικά με τα τελωνεία.

Αυτό, όμως, σημαίνει ότι οι χώρες πρέπει να συνεργάζονται πολιτικά και να θεσπίζουν κοινούς κανόνες και θεσμούς, γιατί τα περισσότερα μη δασμολογικά εμπορικά εμπόδια αφορούν συνήθως βαθιά πολιτικά ερωτήματα. Η τραγική ειρωνεία είναι πως η Ε.Ε. αποτελεί μια προσπάθεια, ίσως την καλύτερη μέχρι σήμερα, για την κοινή αντιμετώπιση τέτοιου είδους ζητημάτων. Αν οι Βρετανοί θέλουν όντως μια «ευρεία, θαρραλέα και φιλόδοξη» συμφωνία ελευθέρου εμπορίου, όπως διατείνεται η Μέι, θα πρέπει να αποφασίσουν από δω και πέρα πόσο έτοιμοι είναι να συνεργαστούν πολιτικά με άλλους.

Η δεύτερη συζήτηση θα πρέπει να περιστραφεί γύρω από τη μετανάστευση. Οι φιλελεύθεροι υποστηρικτές του Brexit συνήψαν στο παρελθόν μια συμφωνία με τον διάβολο. Επειδή ήθελαν το Brexit και δεν υπήρχε τότε πλειοψηφία υπέρμαχων της εξόδου από την Ε.Ε., υποχρεώθηκαν να συνασπιστούν με τους πολέμιους της μετανάστευσης, το ακροδεξιό, ξενοφοβικό κόμμα UKIP. Με αυτήν τη συμμαχία ξέφυγε εντελώς η βρετανική συζήτηση για τη μετανάστευση από την Ε.Ε.

Τώρα όμως είναι η ευκαιρία, αφού το Brexit επετεύχθη, να λυθεί η συμμαχία. Γιατί, αν επιμείνει η Βρετανία στον πλήρη έλεγχο της μετανάστευσης από την Ε.Ε., αυτό θα έχει ως συνέπεια μια συμφωνία ελευθέρου εμπορίου πολύ πιο περιορισμένης εμβέλειας σε σχέση με τις επιθυμίες του Λονδίνου.

Η τελευταία συζήτηση θα πρέπει να αφορά τον ρόλο της Βρετανίας στην Ευρώπη. Οι Βρετανοί είχαν π.χ. ασκήσει αποφασιστική πίεση στην κατεύθυνση της προς Ανατολάς επέκτασης της Ε.Ε., γνωρίζοντας ότι η Ενωση θα μπορούσε να αποτελέσει πόλο έλξης και δύναμη συνοχής για τις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, προκειμένου να σταθεροποιηθεί η ήπειρος. Μόνο και μόνο επειδή αποσύρονται από το ευρωπαϊκό εγχείρημα οι Βρετανοί για εσωτερικούς λόγους, δεν πρέπει να εγκαταλείψουν αυτό το εγχείρημα.

Η Μέι άφησε να εννοηθεί πως έχει επίγνωση επ’ αυτού η χώρα της. Είναι κρίσιμης σημασίας η συζήτηση για το τι μπορούν να προσφέρουν σε αυτόν τον τομέα οι Βρετανοί. Η πραγματοποίηση αυτών των συνομιλιών είναι καθήκον της Βρετανίδας πρωθυπουργού. Αντί όμως να προετοιμάσει το ακροατήριό της για τις συνομιλίες αυτές στην πρόσφατη ομιλία της, η Μέι παρουσίασε έναν κατάλογο επιθυμιών και προανήγγειλε ότι δεν πρόκειται να προβεί σε αποτιμήσεις για τη μελλοντική συνεισφορά της Βρετανίας σε ευρωπαϊκά προγράμματα αμυντικής συνεργασίας.

Επιπλέον, απείλησε εμμέσως ότι το Ηνωμένο Βασίλειο έχει και άλλες εναλλακτικές, όπως μεγάλες μειώσεις φόρων στις επιχειρήσεις, σε περίπτωση που οι «27» της Ε.Ε. δεν φερθούν δίκαια και αποφασίσουν να τιμωρήσουν τους Βρετανούς. Οι διαπραγματεύσεις για το Brexit προδιαγράφονται κάθε άλλο παρά εύκολες.

* O αρθρογράφος είναι επικεφαλής οικονομολόγος στο Κέντρο για την Ευρωπαϊκή Μεταρρύθμιση (Centre for European Reform).

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή