ΚΑΪΡΟ. Με αντικείμενο ένα «Σχέδιο Μάρσαλ για την Αφρική» επισκέφθηκε χθες την Αίγυπτο η Γερμανίδα καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ, προκειμένου να συζητήσει με τον πρόεδρο Αλ Σίσι το ζήτημα αναχαίτισης των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών. Το Βερολίνο επιδεικνύει άνευ προηγουμένου διπλωματική κινητικότητα στην περιοχή της Βόρειας Αφρικής, αναλαμβάνοντας δράση σε έναν γεωγραφικό χώρο του οποίου τη σημασία ως προθαλάμου της Ε.Ε. εσχάτως συνειδητοποίησε. Μετά την Αίγυπτο, η Αγκελα Μέρκελ θα κατευθυνθεί στην Τυνησία, τον πρωθυπουργό της οποίας είχε πριν από λίγες εβδομάδες υποδεχθεί στο Βερολίνο. Οι δύο χώρες πλαισιώνουν τη μεγαλύτερη εστία αστάθειας στη Μεσόγειο, τη Λιβύη, και η γερμανική διπλωματία προσπαθεί να εξασφαλίσει τη συνδρομή τους στην εξομάλυνση των συνθηκών στη χώρα.
Πιο συγκεκριμένα, στο λιβυκό χάος, η Αίγυπτος υποστηρίζει τις δυνάμεις του στρατηγού Χάφταρ και όχι τη διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Τρίπολης, η οποία αδυνατεί να ελέγξει το σύνολο της χώρας. Η Γερμανίδα καγκελάριος επιδιώκει να πείσει τις αρχές του Καΐρου να συμβάλουν ώστε να αποκατασταθεί στη Λιβύη η κρατική εξουσία που κατέρρευσε μετά την εξέγερση και νατοϊκή επιχείρηση που ανέτρεψε τον Μουαμάρ Καντάφι το 2011. Η Γερμανία δεν είχε λάβει μέρος στις επιχειρήσεις εκείνες, αλλά συνεχίζει να ζει με τις συνέπειές τους, ως βασική χώρα-προορισμός Αφρικανών προσφύγων και μεταναστών που περνούν στην Ευρώπη μέσω Λιβύης.
Από 180.000 πρόσφυγες και μετανάστες που έφθασαν πέρυσι στην Ε.Ε. διά μεσου της Μεσογείου, μόλις το 10% αναχώρησε από τις ακτές της Αιγύπτου, ενώ οι υπόλοιποι από τις ακτές της Λιβύης. Η Αγκελα Μέρκελ επιθυμεί να διασφαλίσει ότι το ποσοστό αυτό θα μειωθεί ή τουλάχιστον οι συνθήκες στην Αίγυπτο δεν θα είναι τόσο δραματικές ώστε να αυξηθεί.
Σε αυτό το σημείο μπορεί να βοηθήσει η χορήγηση κονδυλίων από τη Γερμανία. Στο πακέτο που διαπραγματεύθηκε χθες η Μέρκελ με τον πρόεδρο Σίσι περιλαμβάνεται η χορήγηση βοήθειας (άγνωστο σε τι ύψος ανέρχεται) αλλά και η διευκόλυνση εισόδου στην Ε.Ε. Αιγύπτιων επιχειρηματιών και φοιτητών, με αντάλλαγμα τη συνδρομή της Αιγύπτου στην ανάσχεση του προσφυγικού και μεταναστευτικού ρεύματος.
Σύμφωνα με δηλώσεις του εκπροσώπου της καγκελαρίου, Στέφεν Ζάιμπερτ, η Γερμανία θα βοηθήσει την Αίγυπτο να ενισχύσει την ακτοφυλακή της και να καταπολεμήσει τα κυκλώματα των διακινητών. Παρά τις σχετικές καταγγελίες της γερμανικής αντιπολίτευσης, οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα δεν απασχόλησαν την ατζέντα των συζητήσεων. Ενα ερώτημα που δεν απαντήθηκε χθες είναι αν η Αίγυπτος του Σίσι, ένα αστυνομικό κράτος όπου οι Αρχές παρακολουθούν κάθε κίνηση, θεωρεί τη μετανάστευση προς την Ευρώπη βαλβίδα εκτόνωσης της δυσαρέσκειας του πληθυσμού, ο οποίος πλήττεται από την οικονομική κρίση και βλέπει την αγοραστική του δύναμη να καταποντίζεται από τον πληθωρισμό που ανέρχεται σε 30% ετησίως.