ΒΕΡΟΛΙΝΟ. Η Γερμανία άνοιξε τον δρόμο για την αποκατάσταση και την αποζημίωση περίπου 50.000 ανδρών που είχαν καταδικαστεί για ομοφυλοφιλία βάσει ενός νόμου των ναζί, ο οποίος είχε παραμείνει σε ισχύ για καιρό μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. «Η αποκατάσταση ανδρών που σύρθηκαν στα δικαστήρια εξαιτίας της ομοφυλοφιλίας τους θα έπρεπε να είχε γίνει πριν από καιρό», ανέφερε σε ανακοίνωση που εξέδωσε ο υπουργός Δικαιοσύνης Χάικο Μάας, μετά την υιοθέτηση από το υπουργικό συμβούλιο ενός νομοσχεδίου προς την κατεύθυνση αυτή. «Διώχθηκαν, τιμωρήθηκαν και ντροπιάστηκαν από το γερμανικό κράτος μόνο και μόνο εξαιτίας της αγάπης τους για άλλους άνδρες», προσέθεσε ο Σοσιαλδημοκράτης υπουργός, ο οποίος χρειάστηκε να δώσει μάχη στους κόλπους της κυβέρνησης συνασπισμού με την πιο συντηρητική πτέρυγα του κόμματος της καγκελαρίου Αγκελα Μέρκελ για να επιβάλει το νομοσχέδιό του έπειτα από πολλούς μήνες διαβουλεύσεων.
Το νομοσχέδιο θα πρέπει να εγκριθεί από το Κοινοβούλιο. Προβλέπει αποζημίωση 3.000 ευρώ ανά καταδίκη, καθώς και 1.500 ευρώ για κάθε έτος φυλάκισης. Εξάλλου, η κυβέρνηση θα χρηματοδοτήσει με 500.000 ευρώ ετησίως ένα ίδρυμα το οποίο θα ασχοληθεί με τη διατήρηση της μνήμης στο ζήτημα αυτό. «Οι καταδικασμένοι ομοφυλόφιλοι δεν πρέπει πια να ζουν μ’ αυτό το στίγμα», που συχνά «κατέστρεψε την επαγγελματική σταδιοδρομία τους και τη ζωή τους ολόκληρη», υπογράμμισε το υπουργείο Δικαιοσύνης. Η πρωτοβουλία αναλαμβάνεται μερικούς μήνες μετά την ανακοίνωση ενός ανάλογου νόμου για τους ομοφυλοφίλους που είχαν καταδικασθεί στην Αγγλία και την Ουαλλία, με τη διαφορά ότι ο νόμος εκεί δεν αφορά παρά μόνον τους νεκρούς. Μόνον η Σκωτία ανακοίνωσε πως θέλει να αποκαταστήσει και αυτούς που εξακολουθούν να βρίσκονται εν ζωή. Επί 122 χρόνια, από το 1872 μέχρι και την κατάργησή του το 1994, το άρθρο 175 του γερμανικού ποινικού κώδικα τιμωρούσε με φυλάκιση «τις παρά φύσιν σεξουαλικές πράξεις (…), είτε μεταξύ προσώπων αρσενικού φύλου είτε μεταξύ ανθρώπων και ζώων».
Η αυστηρότητά του είχε ενισχυθεί το 1935 με μια τροπολογία των ναζί που προέβλεπε ποινή καταναγκαστικών έργων έως 10 ετών. Περισσότεροι από 42.000 άνδρες καταδικάστηκαν βάσει του νόμου αυτού επί Γ΄ Ράιχ και εστάλησαν στη φυλακή ή σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Ομως το άρθρο 175 διατηρήθηκε και μετά τον πόλεμο, παραμένοντας επί δεκαετίες η μόνη νομική επιβίωση των ναζιστικών διώξεων και οδηγώντας σε 50.000 νέες καταδίκες στη νεαρή τότε δυτικογερμανική δημοκρατία. «Τους παρακολουθούσαν, τους έδιωχναν από τη δουλειά τους, ανέκριναν τους συναδέλφους τους, τους φίλους τους και τα μέλη της οικογένειάς τους», υπενθύμιζε πρόσφατα η εφημερίδα Sueddeutsche Zeitung κάνοντας λόγο για «κοινωνικό θάνατο». Πολλοί καταδικασμένοι αφηγήθηκαν στον Τύπο την κατεστραμμένη ζωή τους και ευρύτερα τους λαθραίους έρωτές τους, που χαρακτηρίζονταν από τον διαρκή φόβο. Σε σημείο που η Sueddeutsche Zeitung αναφέρει ένα κύμα εθελούσιων ευνουχισμών μετά τον πόλεμο.
«Είχαμε το ένα πόδι σ’ ένα ουρητήριο και το άλλο στη φυλακή», θυμάται ο «Φριτς» στο γκέι περιοδικό Siegessaule, εκφράζοντας τη λύπη του που ποτέ δεν μπόρεσε «να ζητήσει συγγνώμη» από έναν σύντροφό του μιας βραδιάς ο οποίος καταδικάστηκε σε επτάμισι χρόνια στη φυλακή όταν ο ίδιος, που είχε μεν συναινέσει αλλά ήταν ανήλικος, είχε κρατηθεί για μερικές εβδομάδες.