ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. «Μας λείπετε ήδη, σας ευχαριστούμε, αντίο», ήταν τα τελευταία λόγια της δήλωσης του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου καθώς αποχωρούσε από το πόντιουμ με την εξασέλιδη επιστολή της Βρετανίδας πρωθυπουργού Τερέζα Μέι που ενεργοποιούσε επίσημα τη διετή διαδικασία εξόδου από την Ε.Ε., «το πιο πολύπλοκο διαζύγιο της Ιστορίας», όπως το ονομάζουν διπλωμάτες στις Βρυξέλλες.
«Δεν υπάρχει λόγος να προσποιούμαστε ότι αυτή είναι μια χαρούμενη μέρα στις Βρυξέλλες ή στο Λονδίνο», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Τουσκ προσθέτοντας ότι οι περισσότεροι Ευρωπαίοι επιθυμούσαν «να παραμείνουμε ενωμένοι». Το επίσημο αίτημα της Βρετανίας για να ξεκινήσει τις διαδικασίες απεμπλοκής μετέφερε ο Αγγλος πρέσβης, μόνιμος αντιπρόσωπος του Ηνωμένου Βασιλείου στην Ε.Ε., αυτοπροσώπως στον κ. Τουσκ χθες το μεσημέρι. Ο κ. Τουσκ δήλωσε ότι υπάρχει και η θετική πλευρά, καθώς το Brexit «μας έκανε πιο αποφασισμένους και ενωμένους στις δύσκολες συζητήσεις που παραμένουν». «Εγώ και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχουμε ισχυρή εντολή να προστατεύσουμε τα συμφέροντα των 27», είπε ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων η Βρετανία υπόκειται στους ευρωπαϊκούς νόμους και υποχρεώσεις, αν και δεν αναμένεται να συμμετέχει στα συμβούλια και στις συνόδους που σχετίζονται με την αποχώρησή της. Την Παρασκευή ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντ. Τουσκ θα συναντηθεί με τον πρωθυπουργό της Μάλτας, που έχει την προεδρία του Συμβουλίου της Ε.Ε., για να συζητήσουν το πλαίσιο των διαπραγματεύσεων που θα υιοθετηθεί στην έκτακτη Σύνοδο Κορυφής για το θέμα αυτό στις 29 Απριλίου.
Τις διαπραγματεύσεις τις έχει αναλάβει εκ μέρους των Βρετανών ο έμπειρος βουλευτής Ντ. Ντέιβις, ενώ από τη μεριά των Ευρωπαίων ο Γάλλος διπλωμάτης και πρώην επίτροπος Μ. Μπαρνιέ. Η διαπραγμάτευση του διαζυγίου αναμένεται να είναι σκληρή, καθώς οι συζητήσεις είναι για τα δύσκολα θέματα του εμπορίου και της μετανάστευσης, για το πόσα χρωστάει η Μ. Βρετανία στην Ε.Ε., τι δικαιώματα θα έχουν οι Ευρωπαίοι πολίτες που ζουν στη Βρετανία και οι Βρετανοί στις υπόλοιπες 27 χώρες της Ε.Ε. Η συμφωνία θα πρέπει να ψηφιστεί από τα κράτη-μέλη σε επίπεδο Συνόδου Κορυφής και από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο θα είναι ενεργά εμπλεκόμενο στις διαπραγματεύσεις.
Παράταση χρόνου
Ακόμα και αν η συμφωνία δεν επιτευχθεί μέσα στο χρονικό πλαίσιο των δύο ετών (σκοπός, σύμφωνα με τον κ. Μπαρνιέ, είναι να έχουν ολοκληρωθεί οι διαπραγματεύσεις τον Οκτώβριο του 2018, ενώ το υπολειπόμενο εξάμηνο να γίνουν επικυρώσεις), η Βρετανία δεν θα εξακολουθήσει να παραμένει μέλος της Ε.Ε. και θα χάσει τα δικαιώματα αλλά και τις ευθύνες προς την Ενωση. Σύμφωνα με τον ευρωπαϊκό κανονισμό όμως, υπάρχει περίπτωση να γίνει παράταση του χρόνου διαπραγμάτευσης αν κάτι τέτοιο θεωρηθεί αναγκαίο από τα 27 κράτη-μέλη, ενώ οι Ευρωπαίοι έχουν το δικαίωμα να διακόψουν τις διαπραγματεύσεις οποιαδήποτε στιγμή. Τo Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο που θα συμμετέχει στις διαπραγματεύσεις αναμένεται να τηρήσει πολύ σκληρή στάση. Ενδεικτική είναι η χθεσινή δήλωση του επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος Μ. Βέμπερ, που είπε πως «από εδώ και εμπρός μόνο το συμφέρον των εναπομεινάντων 440 εκατομμυρίων Ευρωπαίων μετράει για εμάς» και πρόσθεσε πως «αν φύγεις από την Ε.Ε., χάνεις και τα ανάλογα δικαιώματα».