ΛΟΝΔΙΝΟ/ΜΑΔΡΙΤΗ. «Κάποιοι στη Βρετανία φαίνεται ότι χάνουν την ψυχραιμία τους», δήλωσε χθες ο υπουργός Εξωτερικών της Ισπανίας Αλφόνσο Νταστίς, μετά τις απειλές Βρετανών Συντηρητικών ότι η χώρα θα πάει σε πόλεμο για να επιβεβαιώσει την κυριαρχία της στο Γιβραλτάρ ή ότι το Λονδίνο θα ενισχύσει τους αυτονομιστές της Καταλωνίας.
Το Γιβραλτάρ είναι υπερπόντια κτήση της Βρετανίας, πολύτιμη λόγω στρατηγικής θέσης και λόγω του συνδυασμού ειδικού φορολογικού καθεστώτος και συμμετοχής (έως τώρα) στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Οποιαδήποτε συζήτηση για αλλαγή του καθεστώτος του Γιβραλτάρ μπορεί να πλήξει την εμπιστοσύνη προς το ιδιαίτερο επιχειρηματικό μοντέλο, με βάση το οποίο στο Γιβραλτάρ, όπως και σε άλλες υπερπόντιες βρετανικές κτήσεις, ο αριθμός των εταιρειών είναι μεγαλύτερος από τον αριθμό των νοικοκυριών.
Χθες ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών Μπόρις Τζόνσον έσπευσε να απορρίψει κάθε τέτοιο σενάριο, δηλώνοντας ότι «τίποτα δεν θα αλλάξει και τίποτα δεν θα μπορούσε ποτέ να αλλάξει χωρίς τη ρητή υποστήριξη και τη συγκατάθεση του λαού του Γιβραλτάρ και του Ηνωμένου Βασιλείου». Ο δε πρωθυπουργός των 32.000 κατοίκων του Γιβραλτάρ, Φαμπιάν Πικάρντο, κατηγόρησε την Ισπανία για «επιθετική συμπεριφορά».
Το όλο ζήτημα προέκυψε όταν έγινε γνωστός ο οδικός χάρτης που θα ακολουθήσει η Ε.Ε. στις διαπραγματεύσεις για το Brexit. O χάρτης (εντολή διαπραγμάτευσης) θα οριστικοποιηθεί στο τέλος του μήνα, αλλά οι Βρυξέλλες διαμηνύουν ότι δεν σκοπεύουν να αλλάξουν κάτι στα όσα αναφέρει για το Γιβραλτάρ. Συγκεκριμένα, το κείμενο αναφέρει ότι καμία συμφωνία ανάμεσα στους «27» και τη Βρετανία δεν θα έχει εφαρμογή στο Γιβραλτάρ «αν δεν υπάρχει συμφωνία ανάμεσα στην Ισπανία και τη Βρετανία».
Το Σαββατοκύριακο, ο πρώην επικεφαλής του Συντηρητικού Κόμματος, Μάικλ Χάουαρντ, είχε θυμίσει τον πόλεμο των Φόκλαντς, λέγοντας ότι «μία άλλη Βρετανίδα πρωθυπουργός είχε υπερασπιστεί τους Βρετανούς κατοίκους νησιών απέναντι σε μια άλλη ισπανόφωνη δύναμη και είμαι βέβαιος ότι η σημερινή πρωθυπουργός θα έκανε το ίδιο».
Τα βρετανικά ταμπλόιντ ενημέρωσαν χθες τους αναγνώστες τους για την υπεροχή των βρετανικών ενόπλων δυνάμεων απέναντι στις ισπανικές, ενώ ο πρώην υπουργός Εργασίας της Μάργκαρετ Θάτσερ, Νόρμαν Τέμπιτ, είπε στην εφημερίδα «Τέλεγκραφ» ότι αν βρισκόταν στη θέση της πρωθυπουργού Μέι θα προσκαλούσε «τους επικεφαλής του κινήματος για την ανεξαρτησία της Καταλωνίας στο Λονδίνο και θα μετέφερα το αίτημά τους για ανεξαρτησία στα Ηνωμένα Εθνη».
Η Βρετανία έλαβε το Γιβραλτάρ από την Ισπανία με τη Συνθήκη της Ουτρέχτης, το 1713, συνθήκη που επίσης κατοχύρωνε τον αποικιακό έλεγχο της Πορτογαλίας επί της Βραζιλίας, την επέκταση των εδαφών των Αψβούργων στην Ιταλία και εγγυάτο στην Αγγλία το μονοπώλιο διακίνησης σκλάβων από την Αφρική στη Νότια Αμερική.
«Μας εκπλήσσει ο τόνος της Βρετανίας, μιας χώρας που παραδοσιακά διακρίνεται για το φλέγμα της», σχολίασε ο Ισπανός υπουργός Εξωτερικών Αλφόνσο Νταστίς. Σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «Ελ Παΐς», ο Νταστίς είπε ότι η Ισπανία δεν θα ήταν αντίθετη σε μία αίτηση της Σκωτίας για ένταξη στην Ε.Ε. μετά το Brexit. Η δήλωση ερμηνεύθηκε ως χαλάρωση της σκληρής ισπανικής στάσης απέναντι στη Σκωτία, προκειμένου ενδεχόμενη απόσχισή της να μην χρησιμεύσει ως οδηγός για τους αυτονομιστές της Καταλωνίας. Χθες ο Νταστίς δήλωσε ότι η τοποθέτησή του παρερμηνεύθηκε και ότι δεν υπάρχει καμία σύγκριση ανάμεσα στη Σκωτία και την Καταλωνία.