Χειροποίητα έργα τέχνης στη μουσική

Χειροποίητα έργα τέχνης στη μουσική

4' 31" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

ΤΑΪΒΑΝ – ΑΠΟΣΤΟΛΗ.  Στην κινεζική παράδοση o πρώτος χρόνος της ζωής των παιδιών είναι και από τους πιο σημαντικούς και γιορτάζεται με κάθε επισημότητα. Εξαιτίας της υψηλής βρεφικής θνησιμότητας παλαιότερα οι Κινέζοι –και πολλοί άλλοι λαοί– πίστευαν ότι εάν ένα παιδί συμπληρώσει έναν χρόνο ζωής, τότε οι πιθανότητες να επιβιώσει είναι πολύ μεγαλύτερες. Γι’ αυτό και το πρώτο πάρτι γενεθλίων των βρεφών γιορτάζεται με το εθιμοτυπικό τελετουργικό «zhua zhou» ή αλλιώς το «γενέθλιο άγγιγμα». Οι γονείς εναποθέτουν μπροστά στο βρέφος μία σειρά από αντικείμενα και σύμφωνα με την παράδοση όποιο από αυτά πιάσει στα χέρια του και το δώσει στους γονείς του, τότε δίνει μια ένδειξη για τη μελλοντική του πορεία στη ζωή. Αν π.χ. πιάσει ένα στηθοσκόπιο μπορεί να γίνει γιατρός.

Το 1956 ο Τσουνγκ Γιάο περνούσε το δικό του «zhua zhou» και ο μικρός Ταϊβανέζος δεν άργησε να επιλέξει το αντικείμενο που έμελλε να καθορίσει τελικά τη ζωή του. Προς μεγάλη τέρψη του παππού του Τσανγκ Λιν Τσενγκ και ιδρυτή της μικρής –τότε– μονάδας παραγωγής σαξοφώνων στην Ταϊβάν, ο μικρός Γιάο σήκωσε στα χέρια του το εντυπωσιακό χάλκινο όργανο. «Εφτιαξα το πρώτο μου σαξόφωνο όταν ήμουν 13 ετών. Δούλευα στο εργαστήριο του παππού μετά το σχολείο», μου λέει ο κ. Γιάο όταν τον συναντώ στο εργαστήριό του που βρίσκεται στη μικρή πόλη Χούλι, περίπου 150 χιλιόμετρα έξω από την Ταϊπέι.

Με ένα απλό μαύρο μπλουζάκι και ένα πρόχειρο παντελόνι ο Τσουνγκ Γιάο μας δείχνει πώς συναρμολογεί ένα από τα χειροποίητα σαξόφωνα. Ο 62χρονος επικεφαλής της πετυχημένης οικογενειακής επιχείρησης, τα σαξόφωνα της οποίας βρίσκονται στα χέρια καλλιτεχνών όπως ο Κένι Τζι ή αλλά και προσωπικοτήτων όπως ο Μπιλ Κλίντον, δεν έχει αλλάξει τις συνήθειές του και κάθε πρωί στις 7 είναι ο πρώτος που θα ανοίξει την πόρτα του εργαστηρίου. «Ακόμα δουλεύω όπως παλιά. Είμαι δίπλα στους τεχνίτες μου. Πρέπει να ελέγχω την ποιότητα σε όλα τα στάδια της κατασκευής» λέει και μας κάνει μια μικρή επίδειξη: με ένα δυνατό λευκό φως που τοποθετεί μέσα στο κύριο σώμα του σαξοφώνου ελέγχει για πιθανές αλλοιώσεις στη μορφή και στο σχήμα που έχει πάρει το ορειχάλκινο όργανο. «Παλιά, στα χρόνια του παππού μου, αυτό το τεστ γινόταν με καπνό που φυσούσαν μέσα στο όργανο», σημειώνει.

Το μικρό εργαστήριο με το εργοστάσιο που φτιάχνει τα περίπου 220 εξαρτήματα από τα οποία αποτελείται το σαξόφωνο, παράγει κατά μέσον όρο 6.000 σαξόφωνα που διακινούνται στις αγορές –κυρίως– της Ευρώπης και των ΗΠΑ. Από το 2004, το εργαστήριο «LC Saxophone» συνεργάζεται με το Τεχνολογικό Ερευνητικό Ινστιτούτο της Ταϊβάν για την τεχνολογική εξέλιξη του οργάνου και το 2009 σύστησαν ένα νέο σαξόφωνο για το ευρωπαϊκό κοινό. Μία από τις καινοτομίες που εφαρμόζει η οικογενειακή επιχείρηση είναι η σφυρηλάτηση της «καμπάνας» του σαξοφώνου με το χέρι από έμπειρους τεχνίτες, η εργονομική κατασκευή και η χρήση νέων υλικών, όπως τα ανθρακονήματα, για την κατασκευή των πλήκτρων. «Δεν υπάρχει ακόμη κάποια σχολή για όσους θέλουν να ασχοληθούν με την κατασκευή οργάνων. Στο μέλλον ίσως δημιουργηθεί κάτι τέτοιο σε συνεργασία με το ερευνητικό ινστιτούτο. Μέχρι τότε, οι παλαιότεροι μαθαίνουν στους νεότερους την τέχνη τους», τονίζει ο κ. Γιάο.

Αρκετά στρέμματα για αγορά ενός οργάνου

Ο Τσουγνκ Γιάο ανήκει στην τρίτη γενιά τεχνιτών της οικογενειακής επιχείρησης που ξεκίνησε ο παππούς του Τσανγκ Λιν Τσενγκ. Το 1943 ο νεαρός τότε Λιν Τσενγκ σχημάτισε με φίλους του μια τζαζ μπάντα για να βγάλουν ένα χαρτζιλίκι και να αποφύγουν επίσης τη στρατιωτική υπηρεσία που θα τους οδηγούσε στο πεδίο της μάχης του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, καθώς εκείνη την εποχή η Ταϊβάν ήταν υπό ιαπωνική κατοχή. Ο Λιν Τσενγκ ήταν ο τρομπετίστας του μικρού σχήματος και ένας από τους φίλους του, που είχε σπουδάσει ιατρική στην Ιαπωνία όπου και πιθανά μυήθηκε στην τζαζ, έπαιζε το σαξόφωνο. Η Ιαπωνία από τις αρχές του 20ού αιώνα είχε έρθει σε επαφή με την τζαζ μέσω των μουσικών που δούλευαν στα μεγάλα υπερωκεάνια που διέπλεαν τον Ειρηνικό Ωκεανό και έριχναν άγκυρα στο Σιάτλ ή στο Σαν Φρανσίσκο. Από εκεί αγόραζαν δίσκους και παρτιτούρες για να παίζουν τις επιτυχίες της εποχής στα πλοία και αργότερα στα ξενοδοχεία της Ιαπωνίας.

Στην Ταϊβάν τα σαξόφωνα ήταν εξαιρετικά σπάνια όργανα. Οι τιμές τους ήταν αστρονομικές για την εποχή και η αγορά ενός οργάνου αντιστοιχούσε σε αρκετά στρέμματα γης. Μια πυρκαγιά όμως που κατέστρεψε το σπίτι του γιατρού και εν μέρει το σαξόφωνο του, έδωσε την ευκαιρία στον Λιν Τσενγκ να πάρει στα χέρια του το χάλκινο όργανο. Το αποσυναρμολόγησε και σχεδίασε στο χέρι τα δεκάδες κομμάτια του σαξοφώνου και για να φτιάξει τα κομμάτια που έλειπαν έλιωσε χαλκό και ασημένια νομίσματα, φτιάχνοντας έτσι το πρώτο χειροποίητο σαξόφωνο στην Ταϊβάν. Ενας μουσικός από τις Φιλιππίνες αγόρασε το πρώτο αυτό σαξόφωνο και με την αμοιβή του ο Λιν Τσενγκ έφτιαξε το πρώτο του εργαστήριο και έβαλε τα θεμέλια του «LC Saxophone».

Τη δεκαετία του ’70 τα σαξόφωνα κατέκτησαν την Ταϊβάν και αντιστρόφως η μικρή νησιωτική χώρα παρήγαγε περίπου 30.000 όργανα τον χρόνο από τα 30 εργοστάσια παραγωγής που λειτουργούσαν εκεί, αντιπροσωπεύοντας το 1/3 της παγκόσμιας παραγωγής. Οι περισσότερες από τις μικρές οικογενειακές επιχειρήσεις έκλεισαν τη δεκαετία του ’80, καθώς αδυνατούσαν να ανταγωνιστούν τη μαζική παραγωγή και τα χαμηλά κόστη της γειτονικής Κίνας.

Προτού με αποχαιρετήσει ο κ. Γιάο, μου δείχνει το διαφημιστικό της Toyota στο οποίο είχε πάρει μέρος ο ίδιος με τις τέσσερις κόρες του, όλοι παίζοντας το χάλκινο όργανο με την παραπονιάρικη φωνή. Τα παιδιά του ακολουθούν, όπως λέει, σπουδές μουσικής και βαδίζουν στα χνάρια της οικογένειας, κάτι που θα μάντευε κανείς ακόμη και χωρίς ένα «zhua zhou».

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή