Ποιος θα το περίμενε; Ένας 39χρονος υποψήφιος χωρίς τη στήριξη κάποιου κατεστημένου κόμματος και μηχανισμού, ένα πρώην στέλεχος επενδυτικής τράπεζας χωρίς κανένα πρότερο εκλογικό αξίωμα, ένας κεντρώος πολιτικός που μίλησε υπέρ της Ε.Ε. και της παγκοσμιοποίησης και απέφυγε πεισματικά να δώσει ψεύτικες υποσχέσεις στους ψηφοφόρους, είναι από χθες ο νέος πρόεδρος της Γαλλίας. Μετά τον πρώτο μεγάλο άθλο, μένουν πολλοί ακόμα για να πετύχει το σκοπό, με πιο πιεστικό την επιτυχία του En Marche στις βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου, που θα του επιτρέψει να προωθήσει τις φιλελεύθερες αλλαγές που πιστεύει ότι χρειάζεται η Γαλλία.
«Η νίκη του Εμανουέλ Μακρόν είναι ο μεγαλύτερος θρίαμβος της Ευρώπης τα τελευταία 20 χρόνια» σχολιάζει ο Ντένις Μακσέιν, εταίρος στην εταιρεία πολιτικής συμβουλευτικής Avisa Partners και πρώην υπουργός Ευρώπης της Βρετανίας. «Μετά το Brexit, τον Τραμπ και την ωμή στήριξη του Πούτιν για την Μαρίν Λεπέν, την αγαπημένη των οπαδών του Brexitστη Βρετανία, η Γαλλία έδειξε ότι μπορεί να αντισταθεί στο κύμα του εθνολαϊκιστικού εξτρεμισμού της Δεξιάς και της Αριστεράς των Τσαβίστας και των Ποδέμος, την οποία αντιπροσώπευε ο Ζαν-Λυκ Μελανσόν».
«Είναι ένα τρομακτικό επίτευγμα», συμφωνεί η Μέγκαν Γκριν, επικεφαλής οικονομολόγος στην Manulife και την John Hancock Asset Management. «Κατάφερε να δημιουργήσει ένα καινούριο κίνημα και να κερδίσει τις προεδρικές εκλογές μέσα σε λιγότερο από έναν χρόνο».
Ο Αντόνιο Μπαρόζο, εκτελεστικός διευθυντής της Teneo Holdings, κοιτάζει μπροστά, στις κρίσιμες επόμενες εβδομάδες. «Η ομιλία του μετά την ανακοίνωση του αποτελέσματος [η πρώτη] επικεντρώθηκε στο θέμα της ενότητας γιατί ξέρει ότι χρειάζεται να προσελκύσει ψηφοφόρους από όλο το πολιτικό φάσμα ώστε να κερδίσει την πλειοψηφία», εξηγεί.
Η επίτευξη των στόχων του Μακρόν για τη Γαλλία – ένα ρυθμιστικό πλαίσιο λιγότερο επιβαρυντικό για τις επιχειρήσεις, που θα επιτρέψει την απελευθέρωση της επιχειρηματικότητας και τη μείωση της ανεργίας, χωρίς όμως να θυσιαστεί το κράτος πρόνοιας για αυτούς που το έχουν πραγματικά ανάγκη – θα είναι ένα τεράστιο κατόρθωμα. Δικαίως περήφανοι για τις οικονομικές και κοινωνικές επιδόσεις της χώρας τους μεταπολεμικά, οι Γάλλοι έχουν παραμείνει προσκολλημένοι στο οικονομικό μοντέλο των trente glorieuses (της χρυσής κεϊνσιανής τριακονταετίας μετά τον Πόλεμο), αρνούμενοι την προσαρμογή στα νέα δεδομένα. Η καθυστέρηση της προσαρμογής αυτής σημαίνει αναγκαστικά ότι θα είναι πιο επώδυνη.
Αλλά ακόμα κι αν ο Μακρόν καταφέρει να υλοποιήσει το εγχώριο πρόγραμμά του, θα είναι, κατά μία έννοια, μόνο το πρώτο βήμα. Οι μεταρρυθμίσεις στη Γαλλία είναι η αναγκαία συνθήκη για να προχωρήσει το μεγάλο εγχείρημα της αναμόρφωσης της Ε.Ε. και της Ευρωζώνης, ώστε να ανανεωθεί η πολιτική αξιοπιστία τους, να διορθωθούν τα βαθιά κενά στην αρχιτεκτονική τους και να επουλωθούν τα ρήγματα που δημιούργησε η κρίση.
Όπως σημειώνει ο Μακσέιν, το χθεσινό αποτέλεσμα αποτελεί επίσης «μεγάλη νίκη για την Άγκελα Μέρκελ και άλλους που επιδιώκουν να μεταρρυθμίσουν την Ε.Ε. και να της δώσουν νέα δυναμική στη βάση αλλαγών που προωθούν την οικονομία της αγοράς, την επιχειρηματικότητα και την απελευθέρωσης των εργασιακών σχέσεων». Το ερώτημα είναι αν το Βερολίνο, με εταίρο έναν Γάλλο πρόεδρο που θα αποδειχθεί πετυχημένος μεταρρυθμιστής, και μετά τον τρόμο των τελευταίων μηνών (Brexit, Τραμπ, προβάδισμα Λεπέν στις δημοσκοπήσεις), θα δώσει επιτέλους προτεραιότητα στις επιταγές του ευρωπαϊκού οράματος – ακόμα κι αν αυτό συνεπάγεται πολιτικό κόστος εντός των τειχών.
Η Γκριν, από την πλευρά της, προειδοποιεί ότι «η Λεπέν δεν ηττήθηκε ολοκληρωτικά. Το Εθνικό Μέτωπο εξακολουθεί να επηρεάζει το δημόσιο διάλογο ως αντιπολίτευση και ενδέχεται να επανέλθει ως διεκδικητής της εξουσίας σε μελλοντικές εκλογές. Είναι πολύ απλοϊκό να ισχυριστούμε ότι ο λαϊκισμός είναι πλέον σε φθίνουσα πορεία στην Ευρώπη». Αναφέρεται συγκεκριμένα στην Ιταλία, η έκβαση των επόμενων εκλογών στην οποία «μπορεί να είναι από μετριοπαθώς αρνητική – ένα κοινοβούλιο χωρίς κυβερνητική πλειοψηφία – έως καταστροφική (έξοδος από το ευρώ) για την ιταλική οικονομία».