ΧΑΓΚΕΝ. Ο Μάρτιν Σουλτς είναι για τους ανθρώπους της περιοχής του Ρουρ ο «άγιος Μάρτιν». Λίγες ημέρες πριν από τις εκλογές στη Βόρεια Ρηνανία – Βεστφαλία, τα μέλη και οι φίλοι του κόμματός του έχουν στήσει τη φιγούρα από χαρτί του Σουλτς σε ένα περίπτερο του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος στον πεζόδρομο του Χάγκεν, στο κέντρο του κρατιδίου, για να προσελκύσουν κατοίκους της εργατούπολης στο σημείο όπου θα μιλήσει ο υποψήφιος καγκελάριος.
Ο Σουλτς φτάνει σε λίγα λεπτά και ο καθένας θέλει να του μιλήσει. Αλλά λίγα μέτρα πιο κάτω, στη διπλανή πλατεία, σε εκδήλωση τοπικού ανθοπωλείου, το πλήθος είναι διπλάσιο και το κοινό πολύ πιο νέο. Ο υποψήφιος καγκελάριος σφίγγει χέρια και ακούει προσεκτικά. Εδώ, στο μεγαλύτερο κρατίδιο της Γερμανίας, όπου ένας στους τέσσερις Γερμανούς ψηφοφόρους (13 εκατομμύρια εγγεγραμμένοι) ψηφίζει αυτή την Κυριακή, κυβερνούν οι Σοσιαλδημοκράτες. Αλλά αν η υποψήφιά τους και σημερινή πρωθυπουργός, Ανελόρε Κραφτ, χάσει στις εκλογές, τα χαρτιά του Σουλτς θα είναι πραγματικά άσχημα για τις γενικές εκλογές στην ομοσπονδία στις 24 Σεπτεμβρίου.
Η κυβέρνηση Κραφτ έχει δημιουργήσει 730.000 θέσεις εργασίας από το 2010 στο κρατίδιο και το 2016 –παρά το γεγονός ότι είχε εμπλακεί σε σύνταξη προϋπολογισμών που είχαν απορριφθεί από τα δικαστήρια– κατάφερε να εμφανίσει πλεόνασμα 200 εκατ. ευρώ. Ο Σουλτς, ο οποίος έως τις αρχές Απριλίου εμφανιζόταν σαν πλεονέκτημα, τώρα ίσως αποδειχθεί βαρίδι. Γιατί, όμως, «ξεφούσκωσε»;
Ασάφεια
O καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης, Καρλ Εμπερχαρντ Χόλτμαν, επισημαίνει ότι το σύνθημα του Σουλτς για «δικαιοσύνη» είναι πολύ γενικό για να αντέξει σε μια μακρά περίοδο 9μηνης προεκλογικής εκστρατείας. «Ο Σουλτς πρέπει να το εξειδικεύσει σε κάθε τομέα της πολιτικής», λέει. Αλλά αυτό ακριβώς είναι το πρόβλημά του. Οι διαφημιστές που έχουν συμβουλεύσει το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα τού συνιστούν να κάνει το ακριβώς αντίθετο: να μείνει στα γενικά. Μιλώντας την περασμένη Δευτέρα στο εμπορικό και βιομηχανικό επιμελητήριο του Βερολίνου, μπροστά σε εκατοντάδες επιχειρηματίες, ο Σουλτς αναφέρθηκε σε μια σειρά από δημόσιες επενδύσεις στο εκπαιδευτικό σύστημα και την καινοτομία από το κράτος, αλλά είπε ελάχιστα πράγματα για το παγκόσμιο εμπόριο και το πώς θα βοηθήσει φορολογικά τον ιδιωτικό τομέα, ιδιαίτερα τους μικρούς και μεσαίους επιχειρηματίες της χώρας. Το πιο σημαντικό μήνυμά του ήταν ότι «η Γερμανία δεν χρειάζεται να απολογηθεί για το εμπορικό της πλεόνασμα, δεν χρειάζεται να απολογηθούμε επειδή είμαστε καλύτεροι…». Το πραγματικό πρόβλημα, συνέχισε ο Σουλτς, «δεν είναι ότι έχουμε πλεόνασμα, αλλά ότι δεν το επανεπενδύουμε στη χώρα…». Η υποδοχή του από το ακροατήριο ήταν μάλλον συγκρατημένη.
Οι σύμβουλοί του γνωρίζουν ότι μόνο με τη θώπευση των συνδικάτων με συνθήματα για την αναδιανομή δύσκολα θα κερδίσει ο Σουλτς. Δημοσκόπηση αυτής της εβδομάδας δείχνει ότι στις εκλογές του 2013 το 35,9% των συνδικαλισμένων εργαζομένων ψήφισαν το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα, ενώ το 32,4% ψήφισε το κόμμα της Αγκελα Μέρκελ. Πριν από την ατζέντα 2010 του Σρέντερ, με την οποία περιορίσθηκαν σημαντικά δικαιώματα των εργαζομένων, τα ποσοστά ήταν 51,2% (Σοσιαλδημοκράτες) και 26,7% (Χριστιανοδημοκράτες ).
Για να κερδίσει τις εκλογές ο Σουλτς, ξεπερνώντας το 35% τον Σεπτέμβριο, χρειάζεται, εκτός από τους συνδικαλισμένους εργαζομένους, να κερδίσει και μέρος των εκατομμυρίων επιχειρηματιών και ελευθέρων επαγγελματιών που κινούν τη γερμανική οικονομία. Αλλά στις μέσες ηλικίες εκείνων που δουλεύουν στην πραγματική οικονομία, δηλαδή των ψηφοφόρων 30 – 50 χρονών, υστερεί απελπιστικά έναντι της κ. Μέρκελ. Εκείνη συσπειρώνει στις ηλικίες 40 – 49 το 44% των ψηφοφόρων έναντι μόλις 19% του Σουλτς.
Στην τελική ευθεία
Στο Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα πιστεύουν ότι η τάση αυτή μπορεί να αντιστραφεί και ότι οι μέχρι τώρα αποτυχίες τους στις δύο τοπικές εκλογές –στο Ζάαρλαντ και το Σλέβιχ – Χόλσταϊν– είχαν σχέση με αδυναμίες των τοπικών υποψηφίων. Ο ίδιος ο Σουλτς είναι λιγότερο σίγουρος και θέλει τις επόμενες εβδομάδες να παρουσιάσει ένα πιο αναλυτικό οικονομικό πρόγραμμα προσανατολισμένο στο Κέντρο και όχι στην Αριστερά, εξειδικευμένο στην καλύτερη αξιοποίηση των κρατικών εσόδων και όχι στην αύξησή τους.
«Δεν κερδίζει κανείς εκλογές βάζοντας φόρους, ούτε στη Γερμανία», λέει χαμογελώντας σύμβουλός του στο Χάγκεν, καθώς ο υποψήφιος πιέζεται από τον κόσμο που τον περιβάλλει να υποσχεθεί εκείνο ή το άλλο βοήθημα που συνεπάγεται αύξηση δαπανών. Ο Σουλτς ακούει και σωπαίνει.