ΜΟΣΧΑ. Εντονη αντιπαράθεση έχει ξεσπάσει ενόψει της προβολής κινηματογραφικής ταινίας, με θέμα την ερωτική ζωή του τσάρου Νικολάου Β΄, που θα προβληθεί τον Οκτώβριο στη Ρωσία.
Η διαμάχη έχει φέρει αντιμέτωπους ορισμένους από τους πλέον προβεβλημένους υποστηρικτές του προέδρου Πούτιν, ο οποίος έχει ενδυθεί τον μανδύα του προστάτη των αρχών της Ορθοδοξίας, με την κοινότητα καλλιτεχνών και διανοουμένων. Οι τελευταίοι εκφράζουν τη βούλησή τους να μην επιτρέψουν την επιστροφή στη σταλινική λογοκρισία.
Στο επίκεντρο της αντιπαράθεσης βρίσκεται η υπόθεση της ταινίας «Ματίλντα», που πραγματεύεται την ερωτική σχέση του τότε διαδόχου του θρόνου, Νικολάου, με τη χορεύτρια Ματίλντα Κσεσίνσκαγια.
Τη «Ματίλντα» καταγγέλλουν, μεταξύ άλλων, ο φερόμενος ως πνευματικός του Πούτιν και η φωτογενής εισαγγελέας της Κριμαίας, Νατάλια Ποκλόνσκαγια.
Τον Μάρτιο, η Ποκλόνσκαγια υποστήριζε ότι από την προτομή του τσάρου Νικολάου Β΄ στην Κριμαία έσταζε μύρο. «Πρόκειται για θαύμα, το οποίο η επιστήμη αδυνατεί να εξηγήσει. Οι μονάρχες μας μας βοηθούν. Πέθαναν για μας, έτσι ώστε η Ρωσία να ανθίσει και πάλι», είχε πει σε συνέντευξή της η εισαγγελέας.
Η εισαγγελέας συνέστησε μάλιστα ειδική επιτροπή, η οποία σε 40σέλιδη έκθεσή της απεφάνθη ότι η ταινία πλήττει την εικόνα του τσάρου Νικολάου. Ενας από τους λόγους, που μνημονεύει η επιτροπή, είναι ότι η μπαλαρίνα Κσεσίνσκαγια ήταν στην πραγματικότητα πολύ ωραιότερη από την ηθοποιό, η οποία την υποδύεται στην ταινία του Ουτσίτελ.
Παρότι η σχέση του Νικολάου με τη χορεύτρια είναι καταγεγραμμένη στην προσωπική τους αλληλογραφία, η επιτροπή αποκαλεί τον δεσμό τους «αποκύημα φαντασίας».
Μύδρους εξαπολύει επίσης η επιτροπή για την επιλογή του σκηνοθέτη να δώσει τον ρόλο του Νικολάου στον Γερμανό ηθοποιό Λαρς Αϊντινγκερ, τον οποίο τα μέλη της επιτροπής αποκαλούν «ηθοποιό πορνό», εξαιτίας μίας γυμνής εμφάνισής του σε ταινία του Πίτερ Γκρίναουεϊ.
«Εμεινα άναυδος
Την έκπληξή του για τις σφοδρές κριτικές εκφράζει ο σκηνοθέτης Αλεξέι Ουτσίτελ. «Εμεινα άναυδος. Ουδέποτε περίμενα ότι η ταινία θα προκαλούσε τέτοια αντιπαράθεση, πριν ακόμη προβληθεί στις αίθουσες. Λυπάμαι που αν και δεν την έχουν δει ακόμη, σπεύδουν να την καταδικάσουν», λέει ο Ουτσίτελ.
Με την άποψη αυτή του Ουτσίτελ συμφώνησε ακόμη και ο εκπρόσωπος Τύπου του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ. Αυτό, όμως, δεν βοήθησε να κατευνάσει την οργή της Ορθόδοξης Εκκλησίας.
Πολλοί πιστοί ζητούν την απαγόρευση της ταινίας, ενώ λίγοι εξτρεμιστές απειλούν ότι θα πυρπολήσουν τους κινηματογράφους, οι οποίοι θα τολμήσουν να την προβάλουν. Η εκκλησία ενίσταται στο περιεχόμενο του έργου, λέγοντας ότι ο τσάρος Νικόλαος και η τσαρίνα ανακηρύχθηκαν όσιοι το 2000 και ότι το θέμα της ταινίας προσβάλλει τη μνήμη τους.
«Το έργο αποτελεί, κατά τη γνώμη μου, την αποθέωση της χυδαιότητας», είπε ο επίσκοπος Ιλαρίων, επικεφαλής διεθνών θεμάτων του Πατριαρχείου Μόσχας. Από τη μεριά του, ο επίσκοπος Τύχων, ηγούμενος ιστορικής μονής της Μόσχας και φερόμενος ως πνευματικός του προέδρου Πούτιν, επετέθη στην ταινία του Ουτσίτελ σε συνέντευξή του στο ρωσικό Τύπο, λέγοντας ότι το έργο διαστρεβλώνει σκόπιμα την Ιστορία.
Σε μία προσπάθεια να στηρίξουν το συνάδελφό τους, 40 Ρώσοι κινηματογραφιστές υπέγραψαν ανοικτή επιστολή προς την κυβέρνηση, αναφέροντας ότι δεν επιθυμούν να ξαναζήσουν τη λογοκρισία της σοβιετικής εποχής, «η οποία ακρωτηρίασε την εξέλιξη καλλιτεχνών και εμπόδισε την ανάπτυξη των τεχνών».
Η μπαλαρίνα Κσεσίνσκαγια, μετά την ερωτική της σχέση με τον διάδοχο, είχε δεσμό με άλλα δύο μέλη της τσαρικής οικογένειας, προτού διαφύγει με τον σύζυγό της στη Γαλλία λίγο πριν από την επανάσταση, για να πεθάνει στο Παρίσι το 1971, λίγους μήνες προτού συμπληρώσει το 100ό έτος της ηλικίας της.