Χρειάστηκε να περάσουν τριάντα λεπτά της μεγαλοπρεπώς σκηνοθετημένης ομιλίας του Εμανουέλ Μακρόν για να παρουσιάσει ο νέος πρόεδρος της Γαλλίας την πρώτη χειροπιαστή μεταρρύθμιση: τη μείωση του αριθμού των βουλευτών και των γερουσιαστών κατά το ένα τρίτο. Μαζί με την εισαγωγή «μιας δόσης αναλογικότητας» στις βουλευτικές εκλογές και την κατάργηση του ειδικού δικαστηρίου για τους υπουργούς, οι θεσμικές μεταρρυθμίσεις έβαλαν τη σφραγίδα τους στη χθεσινή πανηγυρική ομιλία του νέου προέδρου στο Ανάκτορο των Βερσαλλιών ενώπιον του Κογκρέσου.
Η σύγκληση αυτού του σώματος –κοινή συνεδρίαση Βουλής και Γερουσίας– ήταν εξαιρετικά σπάνια στα χρονικά της Πέμπτης Δημοκρατίας και πάντα συνέπιπτε είτε με κρισιακές καταστάσεις είτε με συνταγματικές μεταρρυθμίσεις. Ο Εμανουέλ Μακρόν, όμως, εννοεί να θεσπίσει την ετήσια σύγκληση του Κογκρέσου, από το βήμα του οποίου θα εκφωνεί μια γενική πολιτική ομιλία – έκθεση πεπραγμένων και προβολή στόχων για την επόμενη χρονιά. Κάτι ανάλογο με αυτό που κάνουν κάθε χρόνοι οι Αμερικανοί πρόεδροι στην ομιλία τους για την «Κατάσταση της Ενωσης».
Στη χθεσινή ομιλία του ο Εμανουέλ Μακρόν τόνισε ότι, αν και είναι πεπεισμένος ευρωπαϊστής, «δεν θεωρεί αδικαιολόγητο τον σκεπτικισμό» μεγάλης μερίδας πολιτών για τη σημερινή λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Υπό αυτό το πρίσμα τάχθηκε υπέρ της σύγκλησης «δημοκρατικών συνελεύσεων» στα κράτη-μέλη για τη μεταρρύθμιση της Ενωσης, έργο για το οποίο θα συνεργαστεί, όπως τόνισε, με τη Γερμανίδα καγκελάριο Ανγκελα Μέρκελ.
Επιπλέον, ο Γάλλος πρόεδρος ανακοίνωσε ότι θα αρθεί, το φθινόπωρο, η κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, αλλά και ότι θα ψηφιστεί νέα αντιτρομοκρατική νομοθεσία που θα απαλλάσσει τις διωκτικές αρχές από σειρά περιορισμών που ισχύουν σήμερα.
Η επιλογή του Μακρόν για την ομιλία του στο μεγαλοπρεπές παλάτι του «Βασιλιά Ηλιου» (Λουδοβίκου ΙΔ΄) προκάλεσε πολλές επικρίσεις. Ακόμη και φίλα προσκείμενα έντυπα, όπως η Liberation, τον παρομοίαζαν με τον Ναπολέοντα ή τον Δία, ενώ οι αριστεροί βουλευτές της «Ανυπότακτης Γαλλίας» και του ΚΚΓ απείχαν από την τελετή, κάνοντας λόγο για «προεδρική μοναρχία». Αρκετοί αναλυτές επεσήμαναν ότι ο Εμανουέλ Μακρόν υποβάθμισε τον πρωθυπουργό Εντουάρ Φιλίπ, μία ημέρα προτού ο τελευταίος εκφωνήσει τις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησής του στη γαλλική Εθνοσυνέλευση.