«16 Ιουλίου 2016. Στις 11.15 φτάσαμε στο αεροδρόμιο της Αλεξανδρούπολης. Η αστυνομία μάς έκανε έλεγχο και στη συνέχεια μας μετέφεραν στο αστυνομικό τμήμα». Ετσι ξεκινάει η πρώτη καταχώριση στο ημερολόγιο των 8 Τούρκων αξιωματικών. Σε ένα μεγάλο μπλε τετράδιο, έναν χρόνο τώρα, γράφουν καθημερινά το τι τους συμβαίνει. Από τα δικαστήρια και τις συνεντεύξεις για το άσυλο μέχρι τα πιο προσωπικά. Τα καθημερινά, όπως την ημέρα που τρεις αποφάσισαν μαζί να κόψουν το τσιγάρο ή την τούρτα-έκπληξη για τα 38α γενέθλια ενός από τους οκτώ που έφεραν στο κελί οι φρουροί τους, τα χαρμόσυνα, όπως τη γέννηση πίσω στην Τουρκία ενός γιου, αλλά και τα δύσκολα, όπως τον πρόσφατο θάνατο της μητέρας τού ενός.
Στο ημερολόγιο αυτό έχουν επιλέξει να γράφουν μόνο τα γεγονότα. Δεν αναφέρονται στα συναισθήματά τους, δεν σχολιάζουν. Για παράδειγμα, την ημέρα που βγήκε η απόφαση του Αρείου Πάγου να μην εκδοθούν πίσω στην Τουρκία, το μόνο που δείχνει πως ήταν μια ξεχωριστή ημέρα ήταν μια πρόταση γραμμένη κάτω από το κείμενο με το σκεπτικό της απόφασης: «ΔΕΝ ΘΑ ΕΚΔΟΘΟΥΜΕ!!!» έγραψαν με κόκκινο στυλό.
Ηταν ίσως η πρώτη ημέρα που ένιωσαν πως η τύχη τους αλλάζει. Οι αστυνομικοί που τους συνόδευαν τους έκαναν δώρο φύλλα ελιάς και από ένα ξύλινο τετράφυλλο για καλή τύχη στο νέο τους ξεκίνημα. Ολοι θεωρούσαν πως ήταν θέμα ημερών να αποφυλακιστούν. Και όμως έχουν περάσει επτά μήνες από τότε. Το δεύτερο αίτημα των Τούρκων για έκδοση απορρίφθηκε εκ νέου, έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία των συνεντεύξεων για το άσυλο και ακόμα κανείς δεν μπορεί να τους δώσει μια απάντηση για το πόσο ακόμα θα βρίσκονται υπό κράτηση.
Το μοιραίο βράδυ
Το βράδυ του πραξικοπήματος δύο μόνο από τους οκτώ βρίσκονταν στη στρατιωτική βάση που υπηρετούσαν. Οι υπόλοιποι ήταν στα σπίτια τους, αλλά σε επιφυλακή. Ηταν λίγο πριν από τις 9 όταν τηλεφώνησαν στον πρώτο και του είπαν πως τον χρειάζονταν επειγόντως. Η τηλεόραση ήταν ανοικτή στο σαλόνι του και μέχρι εκείνη την ώρα δεν είχε ακουστεί κάποια είδηση για τρομοκρατικό χτύπημα –κάτι που φοβούνταν εκείνο το διάστημα–, οπότε ήλπιζε πως επρόκειτο για κάποια άσκηση. Πήρε τα κλειδιά του αυτοκινήτου και το kindle του – στα κενά της βάρδιας συνήθιζε να διαβάζει. Εκείνο το διάστημα διάβαζε μετεωρολογία για τις εξετάσεις που θα περνούσε σε λίγες εβδομάδες. Μετά σχεδόν 20 χρόνια ως πιλότος του στρατού στην ομάδα έρευνας και διάσωσης είχε αποφασίσει να υποβάλει παραίτηση για να δουλέψει ως πιλότος σε ιδιωτική εταιρεία. Αγαπούσε τη δουλειά του και δεν ήταν μια εύκολη απόφαση, αλλά εκεί οι αποδοχές του θα ήταν πολλαπλάσιες και ήθελε να προσφέρει ό,τι καλύτερο στα παιδιά του που μεγάλωναν.
Μπήκε στο αυτοκίνητο και σε 20 λεπτά ήταν στη βάση του. Την ίδια ώρα έφτασαν και οι υπόλοιποι και στις 9.35 βρίσκονταν στον αέρα. Το πρώτο ελικόπτερο προσγειώθηκε κανονικά και πήρε δύο τραυματίες. Το δεύτερο ελικόπτερο όμως άρχισε να βάλλεται από σφαίρες.
Χωρίς να καταλαβαίνουν τι συμβαίνει επέστρεψαν στη βάση που τους είχαν υποδείξει. Εκεί κατάλαβαν πως το πραξικόπημα ήταν σε εξέλιξη.
Την απόφαση να έρθουν στην Ελλάδα την πήραν αφού είδαν στο Ιντερνετ εικόνες στρατιωτικών να έχουν περικυκλωθεί από εξαγριωμένους άνδρες και για αντίποινα να τους μαστιγώνουν, να τους αποκεφαλίζουν και να τους πετάνε από τη γέφυρα του Βοσπόρου. Εκείνη τη στιγμή ένιωσαν πως δεν θα μπορούσαν να πείσουν κανέναν για την αθωότητά τους.
Κάνουν «υπομονή» και ελπίζουν
Τις πρώτες ημέρες στην Ελλάδα είχαν την αίσθηση πως θα βρισκόταν γρήγορα μια λύση, όταν άρχισαν όμως οι σκληρές δηλώσεις από την τουρκική πλευρά κατάλαβαν πως η περιπέτειά τους δεν θα τέλειωνε γρήγορα. Οι περισσότεροι συγγενείς τους έχασαν τις δουλειές τους –ορισμένοι από τον ιδιωτικό τομέα–, ενώ κάποια από τα παιδιά τους δεν τα δέχτηκαν καν στο προηγούμενο σχολείο. Βλέπουν πως οι οικογένειές τους είναι τελείως απομονωμένες – κανείς από τους φίλους δεν τολμάει να έρθει σε επαφή μαζί τους. Εδώ και έναν χρόνο ακολουθούν «στρατιωτικό» πρόγραμμα: ξυπνάνε νωρίς, προαυλίζονται, μετά πάλι πίσω στον χώρο κράτησης – δύο δωμάτια, με χτιστά κρεβάτια και παράθυρα-φεγγίτες που βλέπουν πίσω από κάγκελα το Ολυμπιακό Χωριό. Γυμνάζονται, διαβάζουν, παίζουν σκάκι και μουσική (ένας μπαγλαμά και ένας άλλος βιολί). Τελευταία έχουν αρχίσει να κάνουν και μαστορέματα – από το περιπολικό που είχε χαλάσει μέχρι τον θερμοσίφωνα. «Καινούργια καριέρα», λένε μεταξύ τους και γελάνε. «Υπομονή», λένε στα ελληνικά – με τη βοήθεια των αστυνομικών και ενός λεξικού έχουν πλέον μάθει πολλές λέξεις. Κάποιες ημέρες είναι καλύτερες από άλλες, και τότε κάνουν όνειρα για το μέλλον. Πως σύντομα θα κάνουν ένα νέο ξεκίνημα έχοντας στο πλευρό τους δικούς τους. «Εχω μια εικόνα στο μυαλό μου», εξομολογήθηκε πρόσφατα ένας από τους οκτώ, «πως μια ημέρα θα πετάω πάνω από την Ελλάδα και θα πω στους επιβάτες την ιστορία μου. Το πώς αυτή η χώρα μού χάρισε την ελευθερία μου».