Την περίοδο 2011-2014, το Βιλβόορντε ήταν ο βελγικός δήμος με τη μεγαλύτερη αναλογία τζιχαντιστών κατά κεφαλήν στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Υστερα από το τραύμα της αναχώρησης τόσων νέων από την περιοχή για το Ιράκ και τη Συρία, ύστερα από την αρνητική δημοσιότητα και τη διεθνή καταδίκη, ήρθε μια στιγμή που η πόλη ένιωσε υπερήφανη.
Οι ίδιοι οι μουσουλμάνοι κάτοικοί της ήταν εκείνοι που έκρουσαν τον κώδωνα του κινδύνου για τον οργανωτή των επιθέσεων της Βαρκελώνης, τον 45χρονο Μαροκινό Αμπντελμπακί Ες Σάτι, ο οποίος εμφανίστηκε εκεί στις αρχές του 2016 επιχειρώντας να στρατολογήσει τζιχαντιστές. Ο Ες Σάτι ζήτησε δουλειά ως ιμάμης στο τζαμί του Ντιαζέμ, κοντά στο Βιλβόορντε, και αρχικά έγινε δεκτός, καθώς η θέση ήταν κενή. Ομως η τοπική κοινότητα του ζήτησε πιστοποιητικό λευκού ποινικού μητρώου και συστατικές επιστολές, έγγραφα τα οποία δεν διέθετε. Δύο μήνες αργότερα, καθώς ο Ες Σάτι είχε εκδηλώσει «περίεργη συμπεριφορά», του ζήτησαν να αποχωρήσει και ενημέρωσαν την τοπική αστυνομία. Ετσι προέκυψε το ηλεκτρονικό μήνυμα Βέλγου αστυνομικού, ειδικευμένου στην ισλαμική τρομοκρατία, σε Καταλανό ομόλογό του, στο οποίο ο Βέλγος ανέφερε: «Το άτομο αυτό θέλει να εργαστεί εδώ ως ιμάμης. Οσο περισσότερες πληροφορίες μπορείς να μου στείλεις, τόσο το καλύτερο».
Ο Καταλανός απάντησε ότι δεν υπήρχε φάκελος με το όνομα Ες Σάτι στη βάση δεδομένων της καταλανικής αστυνομίας, αν και το 2005 η ισπανική αντιτρομοκρατική υπηρεσία είχε εξασφαλίσει δικαστική εντολή για άρση του τηλεφωνικού απορρήτου του, επειδή εθεωρείτο ύποπτος για σχέσεις με δύο παρακλάδια της Αλ Κάιντα.
Το τραγικό είναι ότι, όταν ο Ες Σάτι επέστρεψε από το Βέλγιο στην Καταλωνία και έγινε ιμάμης στη μικρή πόλη Ριπόλ, υπήρξαν και εκεί άνθρωποι που τρόμαξαν από τα εμπρηστικά του κηρύγματα, αλλά κράτησαν τους φόβους τους κρυφούς. Εκπρόσωπος της τοπικής μουσουλμανικής κοινότητας είπε ότι τον δέχθηκαν με χαρά γιατί είχαν δυσκολευθεί πολύ να βρουν ιμάμη. Εκ των υστέρων, αφού διαπιστώθηκε ότι ο Ες Σάτι ήταν ο εγκέφαλος του τζιχαντιστικού πυρήνα που επιτέθηκε στη Βαρκελώνη και την Καμπρίλς, κάποιοι απ’ όσους τον γνώριζαν παραδέχθηκαν ότι θα έπρεπε να είχαν μιλήσει νωρίτερα. Ο Ες Σάτι στρατολόγησε τουλάχιστον οκτώ νέους από την πόλη, ενώ ήταν ο πρώτος που έχασε τη ζωή του, την παραμονή της επίθεσης στη Βαρκελώνη, καθώς προετοίμαζε εκρηκτικά.
Η χαμένη ευκαιρία της αλληλογραφίας με το Βέλγιο, η αποτυχία ανίχνευσης του πυρήνα πριν δράσει και η αποτυχία άμεσης διασύνδεσης της έκρηξης στο Αλκανάρ με την τρομοκρατία αποτελούν ζητήματα έντονης διαμάχης ανάμεσα στις Αρχές της Βαρκελώνης και της Μαδρίτης. Αλλά για τις μουσουλμανικές κοινότητες σε όλη την Ευρώπη, δεν υπάρχει διαμάχη. Είναι προφανές ότι, όταν υπάρχουν βάσιμες υποψίες για κάποιον, πρέπει να ενημερώνονται οι Αρχές. Αυτό είναι προς το συμφέρον πρώτα πρώτα των ίδιων των μουσουλμάνων, οι οποίοι, έπειτα από κάθε τζιχαντιστική επίθεση υφίστανται, αδιακρίτως, συνέπειες με τη μορφή ρατσιστικών επιθέσεων και περιθωριοποίησης.
Σημειώνεται ότι η επίθεση με μαχαίρι η οποία έγινε αργά το βράδυ της Παρασκευής στο κέντρο των Βρυξελλών εναντίον δύο στρατιωτών θεωρείται «τρομοκρατική ενέργεια», όπως είπε εκπρόσωπος της εισαγγελίας. Ο δράστης της επίθεσης, εναντίον του οποίου οι στρατιώτες έκαναν χρήση των όπλων τους, σκοτώθηκε. Ο άνδρας φώναξε «Αλλάχου Ακμπαρ» δύο φορές, σύμφωνα με την εισαγγελία. Χθες, η Μητροπολιτική Αστυνομία του Λονδίνου ανακοίνωσε ότι ξεκίνησε έρευνα για τρομοκρατία μετά τη σύλληψη την Παρασκευή ενός άνδρα οπλισμένου με μεγάλο μαχαίρι έξω από τα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ.