Διπλές πιέσεις για γεφύρωση των διαφορών ΗΠΑ – Τουρκίας

Διπλές πιέσεις για γεφύρωση των διαφορών ΗΠΑ – Τουρκίας

2' 38" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Προσπάθειες γεφύρωσης των διμερών σχέσεων ΗΠΑ-Τουρκίας βρίσκονται σε εξέλιξη, οι οποίες όμως διακόπτονται συστηματικά από την εμπρηστική ρητορική του Ταγίπ Ερντογάν. Δεν αποκλείεται πάντως ο Τούρκος πρόεδρος να χρησιμοποιεί τον αντιαμερικανισμό για εσωτερική κατανάλωση και εθνική συσπείρωση σε μια δύσκολη για τον ίδιο περίοδο. Η τουρκική λίρα κατρακυλά, ειδικά μετά την όξυνση στις σχέσεις Ουάσιγκτον-Αγκυρας και οι εθνικιστικές κορώνες, μαζί με την κατασκευή εξωτερικών εχθρών, ήταν ανέκαθεν τα ιδανικά εργαλεία για τον αποπροσανατολισμό της κοινής γνώμης. Ωστόσο είναι σαφές ότι η αντιπαράθεση δεν ευνοεί καμία από τις δύο σύμμαχες χώρες, ούτε οικονομικά ούτε στρατιωτικά, και ήδη διατυπώνονται εκκλήσεις από παράγοντες της αγοράς στην Τουρκία και από αμερικανικά think tanks για εκτόνωση της σύγκρουσης.

Οι σχέσεις των δύο χωρών επιδεινώθηκαν μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του περυσινού Ιουλίου και τις καταγγελίες για υποτονική και καθυστερημένη αντίδραση των ΗΠΑ. Παράλληλα το γεγονός ότι ο ιθύνων νους του κινήματος, ο αυτοεξόριστος ιμάμης Φετουλάχ Γκιουλέν, παραμένει στην Πενσιλβάνια και δεν εκδίδεται στην Τουρκία, επέτεινε τις τουρκικές καταγγελίες ότι οι ΗΠΑ βρίσκονται πίσω από το πραξικόπημα. Αποκορύφωμα αυτής της κρίσης ήταν η πρόσφατη σύλληψη (Τούρκου υπηκόου) διπλωματικού υπαλλήλου του αμερικανικού προξενείου στην Κωνσταντινούπολη, με την κατηγορία ότι είναι υποστηρικτής του Γκιουλέν και η έρευνα εις βάρος ενός δεύτερου συναδέλφου του.

Το φταίξιμο στον πρέσβη

Ο Ερντογάν έσπευσε να δηλώσει ότι δεν αναγνωρίζει τον απερχόμενο Αμερικανό πρέσβη Τζον Μπας, έναν έμπειρο διπλωμάτη των ΗΠΑ, που στη συνέχεια μεταφέρεται στο Αφγανιστάν. Ωστόσο ακόμη και αυτή η εκ πρώτης όψεως επιθετική δήλωση θα μπορούσε να συνιστά προσπάθεια αποκλιμάκωσης, αφού με δεδομένο ότι όλες οι ευθύνες επιρρίπτονται στο πρόσωπο του πρέσβη και όχι στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ, το πεδίο προσφέρεται για συμφιλιωτικές χειρονομίες μετά την αναχώρηση του Μπας. Αφότου η Τουρκία διέταξε τη σύλληψη του διπλωματικού υπαλλήλου, η αντίδραση των ΗΠΑ ήταν άμεση: σταμάτησαν την έκδοση βίζας για Τούρκους υπηκόους, εξωθώντας την Αγκυρα σε αντίστοιχα αντίμετρα.

Σύμφωνα με την εφημερίδα «Χουριέτ», η στάση της Ουάσιγκτον σκλήρυνε μετά τις πρόσφατες επαφές του Τούρκου προέδρου με τους ομολόγους του από το Ιράν και τη Βενεζουέλα, καθώς και τη συμφωνία που συνήψε με τη Ρωσία για τους S-400. Βέβαια ούτε σε αυτό το σημείο η στάση της Τουρκίας είναι σαφής, γιατί ενώ έχει καταβάλει προκαταβολή για την απόκτηση του συστήματος, στη συνέχεια υπαναχώρησε και άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο ακύρωσης της συνεργασίας με τη Μόσχα, αν η τελευταία δεν συναινέσει στην από κοινού παραγωγή της αμυντικής ασπίδας. Η κίνηση της Αγκυρας είχε θορυβήσει τις δυτικές χώρες συμμάχους της, παρά τις διαβεβαιώσεις του γ.γ. του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, ότι δεν συντρέχει λόγος ανησυχίας και πως ούτως ή άλλως βρίσκονται σε εξέλιξη παρόμοιες διαπραγματεύσεις με τη Γαλλία και την Ιταλία.

Κι όμως οι οιωνοί μετά την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος σημειωτέον έχει επιχειρηματικά συμφέροντα στην Τουρκία, ήταν ιδιαίτερα ευνοϊκοί για μια επανεκκίνηση των αμερικανοτουρκικών σχέσεων που είχαν δηλητηριασθεί επί Μπαράκ Ομπάμα. Μετά το αμφιλεγόμενο δημοψήφισμα για την ενίσχυση των εξουσιών του Ερντογάν, ο Τραμπ ήταν ένας από τους λίγους δυτικούς ηγέτες που τον πήρε τηλέφωνο και τον συνεχάρη. Η υποστήριξη της αμερικανικής κυβέρνησης προς τους Κούρδους αντάρτες στη Συρία όμως ήταν το σημείο καμπής για τις διμερείς σχέσεις, καθώς είναι γνωστός ο τουρκικός εφιάλτης για τη δημιουργία ανεξάρτητου κουρδικού κράτους.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή