Ο Κρίστιαν Μπόερ πάντα δυσκολευόταν στην ανάγνωση. Όταν αντίκριζε το κείμενο μίας σελίδας, τα γράμματα στριφογύριζαν και μπερδεύονταν μεταξύ τους, δημιουργώντας ένα ακατανόητο χάος. Μέχρι που η μητέρα του άκουσε τον πατέρα του να μιλάει με έναν δάσκαλο για την δυσλεξία και τότε συνειδητοποίησε γιατί ο γιος της δυσκολευόταν τόσο.
«Στην τάξη έβρισκα ένα σωρό δικαιολογίες γιατί δυσκολευόμουν τόσο πολύ, όπως ότι ήμουν κουρασμένος ή ότι δεν ήταν απλά η μέρα μου», αναφέρει χαρακτηριστικά ο Μπόερ, τονίζοντας ότι όταν συνειδητοποίησε πως στις αναγνώσεις κειμένων, όταν όλοι είχαν τελειώσει εκείνος είχε διαβάσει μόνο μισή σελίδα, ξεκίνησε να αμφιβάλλει και να αναρωτιέται μήπως είναι «χαζός».
Ο Μπόερ ήταν έξι ετών, όταν διαγνώστηκε με δυσλεξία. Παρά την πρόσθετη βοήθεια του σχολείου, δυσκολευόταν να διαβάσει μεγάλες σελίδες δακτυλογραφημένου κειμένου. Χρόνια μετά, ενώ σπούδαζε στη Σχολή Καλών Τεχνών της Ουτρέχτης, αποφάσισε να κάνει κάτι για το πρόβλημα του, σχεδιάζοντας τη δική του γραμματοσειρά, την οποία ονόμασε «Dyslexie».
Η «Dyslexie» είναι μία γραμματοσειρά, που αποσκοπεί στην επίλυση ορισμένων προβλημάτων που αντιμετωπίζουν τα άτομα με δυσλεξία, όταν διαβάζουν. Εξαιτίας του τρόπου που ο εγκέφαλος τους επεξεργάζεται τις οπτικές πληροφορίες, συχνά υποσυνείδητα αλλάζουν, περιστρέφουν και αναποδογυρίζουν τα γράμματα, κάνοντας το δυσκολότερο να αναγνωρίσουν τους χαρακτήρες. Οι εγκέφαλοι τους αντιλαμβάνονται τα δισδιάστατα γράμματα ως τρισδιάστατα και μπορούν εύκολα να τα παραποιήσουν. Όταν συμβαίνει αυτό, για παράδειγμα το γράμμα «b» μοιάζει με το «d» και το «p» με το «q».
«Στις παραδοσιακές γραμματοσειρές, υπάρχουν κανόνες που υποδεικνύουν ότι τα γράμματα πρέπει να είναι όσο πιο ομοιόμορφα γίνεται», λέει ο 36χρονος σήμερα, Μπόερ, τονίζοντας ότι «για εμένα, αυτά τα γράμματα γίνονται τρισδιάστατα κι αν τα αναποδογυρίσεις αρχίζουν να μοιάζουν μεταξύ τους». Γι’ αυτό τον λόγο, ξεκίνησε να βρίσκει τρόπους που θα έκανε ευκολότερο να διακρίνει τα διαφορετικά γράμματα μεταξύ τους. Η βασική αλλαγή ήταν να κάνει τα γράμματα πιο έντονα στο κάτω μέρος τους, δηλαδή να είναι πιο μεγάλα και έντονα στην βάση τους αντί στην κορυφή.
Σε αντίθεση με τις παραδοσιακές γραμματοσειρές, η γραμματοσειρά «Dyslexie» είναι ξεκάθαρα ασύμμετρη. Αντί τα γράμματα να έχουν ένα ομοιόμορφο μέγεθος, μερικά έχουν πιο μακριές γραμμές που τα βοηθούν να είναι πιο ευδιάκριτα μέσα στη λέξη. Το σχήμα των γραμμάτων είναι επίσης ασύμμετρο, με την κορυφή του «b» να είναι πιο στενή από του «d», κάνοντας τα πιο ευδιάκριτα.
(Πηγή: BBC/Christian Boer)
«Αυτά τα σχήματα βασίζονται περισσότερο στον γραφικό χαρακτήρα, συγκριτικά με τις υπόλοιπες γραμματοσειρές», αναφέρει ο Μπόερ, καθώς πολλοί δυσλεκτικοί βρίσκουν ευκολότερη την ανάγνωση ενός χειρόγραφου κειμένου από ένα δακτυλογραφημένο. «Ο τρόπος που μαθαίνουμε να γράφουμε συχνά καθορίζει το σχήμα των γραμμάτων και ίσως αυτός είναι ο λόγος που οι εγκέφαλοι μας τα διακρίνουν ευκολότερα», προσθέτει.
Πολλά γράμματα της Dyslexie έχουν ως χαρακτηριστικό τις ασυνήθιστες πατούρες, τις μικρές γραμμές στο τέλος της γραμμής κάθε γράμματος, που το κάνει πιο ευδιάκριτο. Αντίθετα, οι γραμματοσειρές όπως η Times New Roman είναι συχνά δύσκολες να διαβαστούν από δυσλεκτικά άτομα, καθώς τα σημαδάκια στις άκρες κάθε γραμμής κάνουν πιο δυσδιάκριτο το σχήμα του γράμματος.
Ο Μπόερ φρόντισε επίσης τα κεφαλαία γράμματα είναι πιο έντονα από τα υπόλοιπα, προκειμένου να ξεχωρίζουν. «Συχνά ξεχνάω ή παραλείπω τα κεφαλαία, όταν γράφω. Έτσι κάνοντας τα να ξεχωρίζουν, με βοηθάει», εξηγεί. Αφού όμως έστειλε τη γραμματοσειρά σε άλλους δυσλεκτικούς ανακάλυψε ότι θα έπρεπε να το μειώσει λίγο. «Αυτοί που έχουν ήπιας μορφής δυσλεξία, βρίσκουν τα έντονα κεφαλαία γράμματα δυσκολότερα. Έπρεπε, λοιπόν, να τα μειώσω λιγάκι, έτσι ώστε να μην επιδεινώσει την ανάγνωση τους, αλλά ταυτόχρονα να βοηθήσει και τα άτομα με πιο σοβαρή μορφή δυσλεξίας».
Αρχικά, ο Μπόερ δημιούργησε την γραμματοσειρά ως μέρος της εργασίας του για το πτυχίο του, αλλά σύντομα ανακάλυψε ότι υπήρχε πραγματική ζήτηση για το δημιούργημά του, παρακινώντας τον να την μετατρέψει σε μία λειτουργική γραμματοσειρά που θα μπορούσε να εγκατασταθεί στον υπολογιστή. «Αρχικά, σκέφτηκα ότι πιθανόν να την χρησιμοποιούσα στον δικό μου υπολογιστή για να με βοηθήσει, όταν θα τελείωνα την σχολή και θα άρχιζα να δουλεύω», είπε, προσθέτοντας ότι δεν είχε ιδέα ότι πολλοί άνθρωποι υπέφεραν από δυσλεξία, όπως ο ίδιος.
(Πηγή: BBC/Christian Boer)
Στην πραγματικότητα, περίπου το 10%-20% του πληθυσμού έχει κάποια μορφή δυσλεξίας, ενώ υπολογίζεται ότι περισσότερα από 700 εκατομμύρια παιδιά και ενήλικες παγκοσμίως κινδυνεύουν με δια βίου αναλφαβητισμό και κοινωνικό αποκλεισμό, εξαιτίας της δυσλεξίας.
Έρευνα που διεξήχθη στο Πανεπιστήμιο του Twente, έδειξε ότι οι δυσλεκτικοί αναγνώστες κάνουν λιγότερα λάθη όταν διαβάζουν κείμενα, χρησιμοποιώντας την γραμματοσειρά του Μπόερ, ενώ έρευνα του πανεπιστημίου της Λιλ που παρακολουθούσε την κατεύθυνση των ματιών, έδειξε ότι το βλέμμα των δυσλεκτικών παιδιών «έπεφτε» πιο εύκολα σε μία σελίδα κειμένου, που χρησιμοποιεί αυτή την γραμματοσειρά από τις παραδοσιακές.
Η γραμματοσειρά του Μπόερ δεν είναι ωστόσο η μοναδική γραμματοσειρά για άτομα με δυσλεξία. Η Νατάσα Φρανς, μία γραφίστρια στο Royal College of Art, δημιούργησε το 2003 μία γραμματοσειρά, γνωστή ως Read Regular, αλλά και ο Βρετανικός Οργανισμός Δυσλεξίας συνιστά την χρήση γραμματοσειρών όπως Arial, Comic Sans ή Century Gothic. Όμως, η γραμματοσειρά του Μπόερ μεγεθύνει την ασυμμετρία περισσότερο από τις υπόλοιπες, καθιστώντας την πιο ευδιάκριτη.
Η ζήτηση για την Dyslexie ήταν μεγάλη. Συγκεκριμένα, απ’ όταν έγινε διαθέσιμη στο διαδίκτυο το 2011, την έχουν «κατεβάσει» περισσότερες από 300,000 φορές, κυρίως οικιακοί χρήστες, αλλά και σχολειά, πανεπιστήμια και επιχειρήσεις. «Μακάρι να είχα κι εγώ κάτι παρόμοιο όταν ήμουν μικρός», δήλωσε ο Μπόερ.