Η παράταση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης στην Τουρκία, που επιβλήθηκε μετά το αποτυχημένο στρατιωτικό πραξικόπημα του Ιουλίου του 2016, οδήγησε σε «σοβαρές» παραβιάσεις των δικαιωμάτων «εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων», ορισμένοι από τους οποίους υποβλήθηκαν σε βασανιστήρια, ανέφερε ο ΟΗΕ.
«Οι τακτικές παρατάσεις της κατάστασης έκτακτης ανάγκης στην Τουρκία οδήγησαν σε σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων», αναφέρει η Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στην έκθεσή της για την κατάσταση στη χώρα αυτή το 2017.
Στις παραβιάσεις περιλαμβάνονται τα βασανιστήρια και άλλες μορφές κακομεταχείρισης, οι αυθαίρετες κρατήσεις, η αυθαίρετη στέρηση του δικαιώματος στην εργασία και της ελευθερίας κυκλοφορίας ή ακόμη οι προσβολές της ελευθερίας του συνεταιρίζεσθαι και της έκφρασης, σύμφωνα με την έκθεση.
Στη νοτιοανατολική Τουρκία «μαζικές και σοβαρές» παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων εξακολουθούσαν να διαπράττονται από τις δυνάμεις ασφαλείας. Περιελάμβαναν σκοτωμούς, βασανιστήρια, υπερβολική χρήση βίας και καταστροφή σπιτιών και της κουρδικής πολιτιστικής κληρονομιάς.
Η Τουρκία πρέπει να «άρει τάχιστα την κατάσταση έκτακτης ανάγκης και να αποκαταστήσει την κανονική λειτουργία των θεσμών και του κράτους δικαίου», αναφέρεται στην 28σέλιδη έκθεση.
Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης επιβλήθηκε στην Τουρκία μερικές ημέρες μετά την απόπειρα πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου 2016, την ευθύνη για την οποία επιρρίπτουν οι αρχές στον ιερωμένο Φετουλάχ Γκιουλέν, που είναι εγκατεστημένος στις Ηνωμένες Πολιτείες και αρνείται κάθε ανάμιξη.
«Οι αριθμοί είναι απίστευτοι: σχεδόν 160.000 άνθρωποι έχουν συλληφθεί κατά τους 18 μήνες της κατάστασης έκτακτης ανάγκης ∙ 152.000 δημόσιοι υπάλληλοι έχουν απολυθεί, πολλοί από τους οποίους με τρόπο εντελώς αυθαίρετο ∙ εκπαιδευτικοί, δικαστές και δικηγόροι έχουν απολυθεί ή διώκονται ∙ δημοσιογράφοι έχουν συλληφθεί ∙ ΜΜΕ έχουν κλείσει και ιστότοποι έχουν μπλοκαριστεί» δήλωσε ο Υπατος Αρμοστής των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα Ζέιντ Ράαντ Αλ Χουσέιν, σύμφωνα με την ανακοίνωση.
#Turkey should promptly end its protracted state of emergency & ensure redress for victims. Routine extensions of the state of emergency have been used to “severely & arbitrarily curtail the human rights” of hundreds of thousands of people. https://t.co/osGt7pOCmW pic.twitter.com/GG6ZojXudx
— UN Human Rights (@UNHumanRights) March 20, 2018
«Είναι σαφές πως οι διαδοχικές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης στην Τουρκία χρησιμοποιήθηκαν προκειμένου να περιοριστούν αυστηρά και αυθαίρετα τα ανθρώπινα δικαιώματα ενός πολύ μεγάλου αριθμού ανθρώπων», πρόσθεσε.
Η Υπατη Αρμοστεία αναγνωρίζει «τις περίπλοκες προκλήσεις τις οποίες χρειάστηκε να αντιμετωπίσει η Τουρκία προκειμένου να απαντήσει στην απόπειρα πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου 2016 και σε έναν ορισμένο αριθμό τρομοκρατικών επιθέσεων».
Ομως «και μόνο ο αριθμός» και «η συχνότητα» των έκτακτων διαταγμάτων, καθώς και η «μη ύπαρξη σύνδεσης» ανάμεσα σε αυτά τα διατάγματα και την «εθνική απειλή μοιάζει να έχουν σκοπό (…) τη χρησιμοποίηση έκτακτων εξουσιών προκειμένου να καταπνιγεί κάθε μορφή κριτικής ή διαφωνίας απέναντι στην κυβέρνηση».
Η Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ καλεί να υπάρξει πλήρης πρόσβαση (για τους αξιωματούχους της) ώστε να μπορέσει να εκτιμήσει την κατάσταση στην περιοχή.
South-East #Turkey: “I again call on the Government to grant us full, unfettered access to be able to directly, independently & objectively assess the human rights situation” – #Zeid https://t.co/Cd0l4kkFTj pic.twitter.com/kxEQJOk0qI
— UN Human Rights (@UNHumanRights) March 20, 2018
Αντιδράσεις από την Αγκυρα
Η Τουρκία χαρακτήρισε «προκατειλημμένη» και «απαράδεκτη» την έκθεση της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα όπου καταγράφονται «σοβαρές» παραβιάσεις οι οποίες συνδέονται με την κατάσταση έκτακτης ανάγκης που επιβλήθηκε στη χώρα αυτή μετά το αποτυχημένο στρατιωτικό πραξικόπημα του Ιουλίου του 2016.
Το κείμενο αυτό, «που περιέχει διαστρεβλωμένες, προκατειλημμένες και ανακριβείς πληροφορίες, είναι απαράδεκτο για την Τουρκία», ανέφερε σε μια ανακοίνωση το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών.