ΜΠΑΚΟΥ. Ο αντίκτυπος του θερμού επεισοδίου της περασμένης εβδομάδας εξακολουθούσε χθες να γίνεται αισθητός στην Κασπία Θάλασσα, με την κοινοπραξία δυτικών εταιρειών να αρνείται να συνεχίσει τις έρευνες για την εξόρυξη πετρελαίου και το Αζερμπαϊτζάν και τη Ρωσία να ανεβάζουν τους τόνους κατά του Ιράν. Σε μια παράλληλη εξέλιξη, ανακοινώθηκε ότι η συμφωνία που θα εξασφαλίσει την ενεργειακή ανεξαρτησία της Γεωργίας από τη Ρωσία θα υπογραφεί εντός δέκα ημερών.
Απειλές
«Αν το Ιράν προσπαθήσει ξανά να προσφύγει στη βία για να ασκήσει πιέσεις στο Αζερμπαϊτζάν, πιστεύω ότι η κυβέρνηση θα λάβει τα απαιτούμενα μέτρα», δήλωσε χθες ο Ιλχάμ Αλίγιεφ, αντιπρόεδρος της κρατικής εταιρείας πετρελαίων SOCAR και γιος του προέδρου Χαϊντάρ Αλίγιεφ. Στις 23 Ιουλίου, ιρανικό πολεμικό σκάφος σημάδεψε με τα πυροβόλα του το ερευνητικό σκάφος Geophysic-3 που αναζητούσε πετρέλαιο σε ζώνη της Κασπίας που διεκδικείται τόσο από το Ιράν όσο και από το Αζερμπαϊτζάν. Εκτοτε, η πετρελαϊκή εταιρεία ΒΡ, που διεξάγει τις έρευνες για λογαριασμό της κοινοπραξίας, αρνείται να συνεχίσει την αναζήτηση πετρελαίου και ζητάει τη διαλεύκανση του καθεστώτος της Κασπίας.
Η Μόσχα, που σε πολλούς τομείς έχει αντιτιθέμενα συμφέροντα με το φιλοδυτικό Αζερμπαϊτζάν, αυτή τη φορά υποστήριξε τους Αζέρους και επέδωσε διάβημα διαμαρτυρίας στον Ιρανό πρέσβη. Σημειώνεται ότι η Ρωσία, το Αζερμπαϊτζάν και το Καζακστάν ζητούν να μοιραστεί η Κασπία ανάλογα με το μήκος των ακτών της κάθε χώρας, ενώ το Ιράν και το Τουρκμενιστάν επιμένουν να χωριστεί η πλούσια σε φυσικούς πόρους θάλασσα σε πέντε ίσα μέρη.
Ατυπη σύνοδος
Νέες απόπειρες επίλυσης του προβλήματος της Κασπίας γίνονται αυτό το διήμερο στη ρωσική πόλη του Σότσι, όπου διεξάγεται η άτυπη σύνοδος των ηγετών της Κοινοπολιτείας Ανεξαρτήτων Κρατών, του μορφώματος που αποτελείται από τις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ενωσης. Ωστόσο, οι ελπίδες ότι στη σύνοδο αυτή θα σημειωθεί πρόοδος είναι ελάχιστες, δεδομένου ότι απουσιάζει το Ιράν, ενώ ο Γεωργιανός πρόεδρος Εντουαρντ Σεβαρντνάντζε και ο Τουρκμένος πρόεδρος Σαπαρμουράτ Νιγιαζόφ έχουν επιλέξει να μην παραστούν.
Η Γεωργία επιδιώκει να διαρρήξει όλους τους δεσμούς με τη Μόσχα, και για τον σκοπό αυτό σκοπεύει να υπογράψει συμφωνία μεταφοράς φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν προς το τουρκικό λιμάνι του Τσεϊχάν. Η διέλευση του αγωγού από το γεωργιανό έδαφος θα αποφέρει στην Τιφλίδα πόρους αλλά και θα την τροφοδοτήσει με φυσικό αέριο, εξασφαλίζοντας έτσι την ενεργειακή ανεξαρτησία της από τη Ρωσία. Οπως δήλωσε χθες ο Ιλχάμ Αλίγιεφ, η συμφωνία θα υπογραφεί σε ένα δεκαήμερο. Πρέπει να σημειωθεί ότι η υπογραφή έχει ήδη αναβληθεί μία φορά. Στις 27 Ιουνίου, και ενώ όλα ήταν έτοιμα για την τελετή στο Μπακού, ο Γεωργιανός πρόεδρος Σεβαρντνάντζε είχε αρνηθεί να προσυπογράψει τη συμφωνία επικαλούμενος αντιδράσεις στο εσωτερικό της χώρας του. Ο αγωγός, που θα κατασκευαστεί από κοινοπραξία δυτικών εταιρειών, θεωρείται ως απόπειρα της Ουάσιγκτον να ενταφιάσει τα σχέδια για τη μεταφορά του φυσικού αερίου της Κασπίας μέσω Ιράν.