ΠΡΑΓΑ. Πενήντα χρόνια συμπληρώθηκαν χθες από την εισβολή σοβιετικών στρατευμάτων στην Τσεχοσλοβακία για την κατάπνιξη του πειράματος εκδημοκρατισμού που είχε εισαγάγει η τότε ηγεσία του Κομμουνιστικού Κόμματος υπό την ηγεσία του Σλοβάκου Αλεξάντερ Ντούμπτσεκ. Οι εκδηλώσεις μνήμης που οργανώθηκαν χθες αναζωπύρωσαν τις διαμάχες όσον αφορά τις σχέσεις της Μόσχας με την Κεντρική Ευρώπη, αλλά και ως προς την έννοια της ελευθερίας.
Πάνω από 120 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους κατά τη διάρκεια των ωρών που χρειάστηκε για να συντριβεί η Aνοιξη της Πράγας, άλλοι στα οδοφράγματα που είχαν φτιάξει με λεωφορεία και τραμ και άλλοι κατά την εισβολή των στρατιωτών στο κτίριο της ραδιοτηλεόρασης και σε άλλα νευραλγικά κτίρια. Τα ανοίγματα που είχε πραγματοποιήσει ο Ντούμπτσεκ μετά την ανάδειξή του στην ηγεσία, στις αρχές του 1968, περιελάμβαναν άρση της φίμωσης του Τύπου αλλά και μεγαλύτερη ελευθερία στην πολιτική δραστηριότητα. «Στη διαδικασία του εκδημοκρατισμού συμπεριλαμβάνεται το να μπορούν τα μη μέλη του κόμματος να επικρίνουν ανοικτά τη δουλειά μας. Δεν πιστεύουμε ότι στο παρελθόν δεν επέκριναν τη δουλειά μας μόνο επειδή δεν το έλεγαν ανοικτά», είχε πει ο Ντούμπτσεκ. Σκοπός των μεταρρυθμίσεων δεν ήταν να ανατρέψουν, αλλά να διασώσουν τον κομμουνισμό απορρίπτοντας τα εγκλήματα που είχαν γίνει στο όνομά του στην ΕΣΣΔ.
Η άρνηση της Μόσχας να αποδεχθεί το πείραμα αυτό συνέβαλε, δύο δεκαετίες αργότερα, στην κατάρρευση, με πάταγο, ολόκληρου του εγχειρήματος του λεγόμενου υπαρκτού σοσιαλισμού. Στη χθεσινή τελετή μνήμης δεν συμμετείχε ο φιλορώσος πρόεδρος της Τσεχίας, Μίλος Ζέμαν, ενώ ο πρωθυπουργός Αντρέι Μπάμπις αντιμετωπίστηκε με αποδοκιμασίες, καθώς η κυβέρνησή του υποστηρίζεται από το κομμουνιστικό κόμμα. «Δεν νομίζω ότι η ελευθερία απειλείται σήμερα», είπε ο Μπάμπις. «Η ελευθερία και η δημοκρατία σημαίνουν ότι αποδέχομαι τις διαφορετικές απόψεις και προτιμήσεις».