Ενώ η τουρκική οικονομία συνεχίζει να υφίσταται σοβαρούς κραδασμούς, κλιμακώνεται η πίεση της Ουάσιγκτον για ευθυγράμμιση της Αγκυρας με τις ευρωατλαντικές προτεραιότητες. Οπως αναφέρουν ρεπορτάζ τουρκικών εφημερίδων, η τριμερής αντιπροσωπεία του αμερικανικού Κογκρέσου που επισκέφθηκε προχθές την τουρκική πρωτεύουσα κάλεσε την κυβέρνηση να αναιρέσει την απόφασή της για προμήθεια αντιαεροπορικών πυραύλων S-400 από τη Ρωσία. Απείλησε, δε, ευθέως ότι, σε διαφορετική περίπτωση, θα ακυρωθεί η συμφωνημένη πώληση αμερικανικών μαχητικών αεροπλάνων F-35 στην Τουρκία.
Την ώρα που δημοσιεύονταν τα εν λόγω ρεπορτάζ, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου βρισκόταν στο Βίλνιους, την πρωτεύουσα της Λιθουανίας, για επίσημη επίσκεψη. Ερωτηθείς σχετικά, κατά τη διάρκεια της κοινής συνέντευξης Τύπου με τον Λιθουανό ομόλογό του Λίνας Λινκεβίτσιους, ο επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας επιβεβαίωσε, ουσιαστικά, τα δημοσιεύματα και επανέλαβε την απόφαση της Αγκυρας να προμηθευθεί τους ρωσικούς πυραύλους.
Το ερώτημα
«Οφείλουμε να προστατεύσουμε τον εναέριο χώρο μας. Αυτό είναι μια αδήριτη ανάγκη για εμάς και (οι Αμερικανοί) οφείλουν να το καταλάβουν», δήλωσε ο κ. Τσαβούσογλου, για να προσθέσει: «Μπορούν οι ΗΠΑ να εγγυηθούν ότι θα μας παραδώσουν πυραύλους Patriot;». Ενα ερώτημα που αφήνει ανοικτό το παράθυρο της συνδιαλλαγής με την Ουάσιγκτον, εφόσον εξασφαλιστεί εναλλακτική λύση για την τουρκική αεράμυνα. Αναφορικά με την απειλή περί μη παράδοσης των F-35, ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου υπενθύμισε ότι η Τουρκία συμμετέχει στο πρόγραμμα κατασκευής των αεροσκαφών, κάτι που καθιστά παράνομη ενδεχόμενη ακύρωση της παράδοσής τους. «Αν λένε ότι μπορούν να κάνουν ό,τι τους καπνίσει, όπως στις ταινίες με τους καουμπόηδες, τότε θα λάβουν την αρμόζουσα απάντηση», προειδοποίησε. Λίγες ώρες αργότερα, ο Αμερικανός υπουργός Αμυνας επανέλαβε τις αμερικανικές αντιρρήσεις στην αγορά των S-400, χωρίς να αναφερθεί καθόλου στο ενδεχόμενο εξοπλισμού της Τουρκίας με αμερικανικούς Patriot. «Φυσικά μας ενοχλεί αυτή η κίνηση και δεν τη συνιστούμε», δήλωσε ο Τζιμ Μάτις, τονίζοντας ότι οι ρωσικοί πύραυλοι είναι ασύμβατοι με το αμυντικό σύστημα του ΝΑΤΟ. Στη συνέντευξη του Βίλνιους ο κ. Τσαβούσογλου προσπάθησε να διασκεδάσει τη διάχυτη αίσθηση ότι η χώρα του απομακρύνεται βαθμιαία από τον ευρωατλαντικό προσανατολισμό της. «Οι σχέσεις μας με τη Ρωσία δεν συνιστούν εναλλακτική λύση έναντι των δεσμών μας με ΗΠΑ και Ε.Ε.», τόνισε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών. «Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η χώρα μας θα συνεχίσει να είναι μέλος του ΝΑΤΟ και θα επιδιώξει να ενταχθεί στην Ε.Ε.», προσέθεσε.
Μήνυμα εστάλη;
Οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Τουρκίας με την Ε.Ε., που άρχισαν το 2005, βρίσκονται τα τελευταία χρόνια σε νεκρό σημείο. Πριν από ένα χρόνο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κάλεσε την Κομισιόν να τις διακόψει μέχρις ότου η τουρκική κυβέρνηση προωθήσει τις αναγκαίες συνταγματικές αλλαγές. Χθες, ο κ. Τσαβούσογλου δήλωσε ότι η κυβέρνησή του «περιμένει από την Ε.Ε. ένα σαφές μήνυμα» για επανεκκίνηση των διαπραγματεύσεων, προσθέτοντας ότι «η Τουρκία δεν προσδοκά επιείκεια, παρά μόνο να πάρει από την Ε.Ε. αυτό που πραγματικά της αξίζει».