Η δύναμη και τα όρια του κινήματος #ΜeToo

Η δύναμη και τα όρια του κινήματος #ΜeToo

4' 2" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Σημαντικά εμπόδια αντιμετώπισε το υποψήφιο μέλος του Ανωτάτου Δικαστηρίου των ΗΠΑ, Μπρετ Κάβανο, στη διαδικασία έγκρισής του από τη Γερουσία, εξαιτίας των καταγγελιών εναντίον του για σεξουαλική κακοποίηση ενώ ήταν μαθητής στο λύκειο και φοιτητής νομικής στο Πανεπιστήμιο Γέιλ.

Τα προσκόμματα στην έγκριση του Κάβανο ενισχύθηκαν εξαιτίας της δυναμικής που ανέπτυξε τον τελευταίο χρόνο το κίνημα #MeToo, δίνοντας την ευκαιρία σε γυναίκες από όλον τον κόσμο να αποκαλύψουν περιστατικά εκβιασμού και σεξουαλικής κακοποίησής τους, στα χέρια ισχυρών ανδρών. Την ίδια ώρα, η σταδιοδρομία ενός εκ των ισχυρότερων παραγωγών του Χόλιγουντ, του Χάρβεϊ Ουάινσταϊν, μοιάζει να έχει διακοπεί οριστικά, χάρη στις αποκαλύψεις αυτές. Παρότι η οικονομική επιφάνεια και η στρατιά δικηγόρων του καθ’ έξιν βιαστή Ουάινσταϊν του επιτρέπουν να παραμένει εκτός φυλακής, το κίνημα #MeToo και το βήμα καταγγελίας που αυτό προσέφερε σε πολλές γυναίκες αποδείχθηκαν καταλυτικής σημασίας για τη διαμόρφωση νέων αντιλήψεων στην αμερικανική και σε άλλες δυτικές κοινωνίες.

Μέρος της επιτυχίας του κινήματος αυτού οφείλεται στον Αμερικανό πρόεδρο Τραμπ, ο οποίος αποτέλεσε το αρνητικό αρχέτυπο της μισογυνικής συμπεριφοράς και της απόλυτης περιφρόνησης προς τις γυναίκες, μετά τη διαρροή καταγεγραμμένης του συνομιλίας, με θέμα «μεθόδους προσέλκυσης» γυναικών, που συνοψίζονται στην ιστορική πλέον φράση: «Πρέπει να τις αρπάζεις από το εφήβαιο».

Βικτωριανή ηθική

Το κρούσμα του δικαστή Κάβανο, ο οποίος φέρεται να κακοποίησε σεξουαλικά στη μετεφηβική ηλικία του τουλάχιστον δύο γυναίκες, διαφέρει από αυτό του προέδρου Τραμπ. Τα αδικήματα του Κάβανο διαπράχθηκαν εν ψυχρώ, καθώς ο γόνος εύπορης οικογένειας και φοιτητής του Γέιλ, δεν ανησύχησε ούτε στιγμή ότι τα θύματά του θα κατέφευγαν στις Αρχές για να τον καταγγείλουν.

Η μεταμόρφωση της αμερικανικής κοινωνίας τη δεκαετία του 1980, με την επικράτηση της ακραίας νεοφιλελεύθερης ρεπουμπλικανικής ιδεολογίας, επέτρεψε σε νέους ανθρώπους, σαν τον Κάβανο, να παραβιάζουν χωρίς αναστολές τους αποδεκτούς κώδικες συμπεριφοράς, επαναφέροντας μία ιδιότυπη μορφή βικτωριανής ηθικής, που αποδέχεται τις –έστω και εγκληματικές– «αταξίες» των αγοριών, ιδίως όταν αυτά προορίζονται για τα ανώτατα αξιώματα.

Η αντίδραση στη συστηματική σεξουαλική ταπείνωση και κακοποίηση των γυναικών είναι τέτοια, όμως, που ακόμη και δημοφιλείς αστέρες του αθλητισμού, όπως ο Πορτογάλος ποδοσφαιριστής Κριστιάνο Ρονάλντο υποχρεώνονται να απολογηθούν για τις πράξεις τους. Ο Ρονάλντο δεν θα ακολουθήσει έτσι την αποστολή της εθνικής ομάδας Πορτογαλίας στις επόμενες εμφανίσεις της, ακολουθώντας τις συμβουλές των δικηγόρων του. Τον Ρονάλντο κατηγορεί η Αμερικανίδα Κάθριν Μαγιόρκα για τον βιασμό της σε ξενοδοχείο του Λας Βέγκας το 2009. Λίγους μήνες μετά το περιστατικό, ο Ρονάλντο είχε καταβάλει χρηματικό ποσό στο θύμα, εξασφαλίζοντας σε αντάλλαγμα τη δέσμευση να μην αποκαλύψει την υπόθεση. Η δυναμική τού κινήματος #MeToo, όμως, άλλαξε τα δεδομένα, οδηγώντας σε καταιγισμό αποκαλύψεων κρουσμάτων ανδρικής βίας.

Ο καθηγητής Στρούμια

Περιστατικά μισογυνικής, περιφρονητικής συμπεριφοράς καταγράφηκαν ακόμη και στο πεδίο των επιστημών, όπως στο ευρωπαϊκό ινστιτούτο CERN. Σε πρόσφατη ομιλία του, ο συνεργάτης του ινστιτούτου και καθηγητής Φυσικής, Αλεσάντρο Στρούμια, υποστήριξε ότι η φυσική φτιάχθηκε από άνδρες και ότι οι γυναίκες μειονεκτούν διανοητικά σε σχέση με το «ισχυρό φύλο». Ο Ιταλός καθηγητής συνέχισε λέγοντας ότι οι άνδρες υφίστανται σεξιστικές διακρίσεις, εξαιτίας της περιρρέουσας πολιτικής ορθότητας.

Στην πολιτική, όμως, μπορούμε να εντοπίσουμε τα πλέον εξόφθαλμα παραδείγματα μισογυνισμού. Στις εκλoγές της Κυριακής στη Βραζιλία, ο ακροδεξιός υποψήφιος Χαΐρ Μπολσονάρο διεκδικεί με αξιώσεις την εκλογή του, παρά τις επανειλημμένες μισογυνικές δηλώσεις στα τριάντα χρόνια σταδιοδρομίας του. Ο γνωστός για τον θαυμασμό του στη στρατιωτική δικτατορία της Βραζιλίας, Μπολσονάρο, έχει ειρωνευθεί τις ανύπανδρες μητέρες της χώρας του, αμφισβητώντας το ήθος τους, ενώ έχει επαινέσει δημόσια τους βασανιστές της πρώην προέδρου της χώρας, Ντίλμα Ρούσεφ. Ορισμένοι αναλυτές, όπως ο Γκίντεον Ράχμαν των Financial Times, αποδίδουν το νέο κύμα μισογυνισμού σε αντίδραση του ανδρικού φύλου, το οποίο νιώθει οργή για την –ενίοτε άδικη– στοχοποίησή του. Ακολουθώντας την πάγια τακτική της απόδοσης ευθυνών στο θύμα, ο σχολιαστής της οικονομικής εφημερίδας εκτιμά ότι το κίνημα #MeToo έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην ενίσχυση του μισογυνισμού, τροφοδοτώντας τον λαϊκισμό. Η ταύτιση λαϊκισμού και τοξικού σεξισμού δεν είναι ωστόσο άστοχη, όπως αποδεικνύει η πολιτική του προέδρου Ντουτέρτε στις Φιλιππίνες και αυτή του Ιταλού αντιπροέδρου Σαλβίνι, οι οποίοι διαγωνίζονται σε περιφρονητικές δηλώσεις με στόχο τις γυναίκες.

Το άλλο άκρο του καταγγελτικού κλίματος

«Παράπλευρη απώλεια» του κινήματος #MeToo πρέπει να θεωρηθεί και ο ταλαντούχος λογοτέχνης και πρώην διευθυντής της επιθεώρησης New York Review of Books, Ιαν Μπουρούμα. Ο Μπουρούμα, που παρέμεινε μόλις 16 μήνες στο «τιμόνι» του σημαντικού περιοδικού, επέμεινε να δημοσιεύσει άρθρο του Καναδού τηλεοπτικού παρουσιαστή Τζιαν Γκομέσι. Στο επίμαχο άρθρο, ο Τζιαν Γκομέσι αρνείτο τις κατηγορίες περισσοτέρων από 20 γυναικών εναντίον του, οι οποίες υποστήριζαν ότι έπεσαν θύματα κακοποίησης, με χαστούκια, γροθιές, δαγκωματιές και άλλες βιαιοπραγίες. Στο επίμαχο κείμενο, ο αρθρογράφος περιγράφει τον εαυτό του ως θύμα «εκστρατείας εξευτελισμού». Η δημοσίευση του άρθρου αποτέλεσε αντικείμενο έντονης συζήτησης μεταξύ της ολιγομελούς συντακτικής ομάδας του New York Review of Books, με κύριο θέμα τη δυνατότητα μεταμέλειας ανδρών που έχουν κατηγορηθεί για τέτοια περιστατικά. Οι προσπάθειες του Μπουρούμα να αιτιολογήσει τη δημοσίευση προκάλεσαν νέο κύμα οργής, με τον παραιτηθέντα να καταδικάζει το «καταγγελτικό κλίμα» της σύγχρονης κοινωνίας.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή