Μία αγία της μετάφρασης έφυγε από τη ζωή

Μία αγία της μετάφρασης έφυγε από τη ζωή

2' 32" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Πέθανε σε ηλικία 82 ετών η σπουδαία Αγγλίδα μεταφράστρια Anthea Bell. Έγινε γνωστή στα τέλη του 1960 με τις μεταφράσεις της του Αστερίξ στα αγγλικά, όπου διάφορες αποδόσεις της έχουν γίνει σημείο αναφοράς στην αγγλική γλώσσα. Μετέφρασε συνολικά 35 ιστορίες του Αστερίξ και Οβελίξ μέχρι το 2013. Μετέφρασε από την άλλη πάμπολλα βιβλία μεγάλων συγγραφέων από τα γερμανικά και τα γαλλικά.

Μία αγία της μετάφρασης έφυγε από τη ζωή-1

Είναι πολλές οι εκλεκτικές συγγένειές της με τις επιλογές της «Άγρας». Μετέφρασε τα Παραμύθια του Perrault, αλλά και τα Παραμύθια των Αδελφών Γκριμ, που εκδώσαμε στις δεκαετίες του 1980 και του 1990.

Μετέφρασε τον W.G. Sebald και συνεργάστηκε στενά μαζί του, όσο ζούσε, στη μετάφραση του Άουστερλιτς. Μετά το θάνατο του Sebald, μετέφρασε τη Φυσική ιστορία της καταστροφής, χρησιμοποιώντας σημειώσεις του και οδηγίες του για την ένταξη δύο επιπλέον δοκιμίων από τη γερμανική έκδοση.

Μετά το 2000 μετέφρασε συστηματικά έργα του Stefan Zweig, κυρίως για τις βιβλιοφιλικές εκδόσεις Pushkin Press, που ίδρυσε και διήυθυνε τότε μια εκκεντρική και κοσμοπολίτισσα Αγγλίδα με έδρα στο Παρίσι.

Τα πρώτα τους βιβλία του Zweig έμοιαζαν πολύ με δικά μας βιβλία της δεκαετίας του 1980, στο μικρό σχήμα 17 x 12,2 εκ., με ματ χαρτί εξωφύλλου, αυτιά και κολλημένη μια μικρή εικόνα – όπως εκδίδαμε τότε τους Άγγλους και Αμερικανούς συγγραφείς του 19ου αιώνα (H. James, Stevenson, Hawthorne κ.ά.).

Οι μεταφράσεις της του Zweig συνέβαλαν στην αναβίωση του ενδιαφέροντος για τον Αυστριακό συγγραφέα, όπως έγινε παράλληλα και στην Ελλάδα τα ίδια χρόνια.

Αργότερα, συγκρούστηκε δημόσια για τον Zweig, μέσα από το London Review of Books, με τον ποιητή και μεταφραστή Michael Hoffman, που από την πλευρά του μετέφρασε συστηματικά τον Joseph Roth!

Εμείς σταθήκαμε στο μοτίβο της φιλίας του Zweig και του Ροτ, χρησιμοποιώντας συχνά εισαγωγές ή επίμετρα και των δύο αντίπαλων μεταφραστών.

Όταν μεγάλωσαν τα παιδιά της και έφυγαν από το Κέημπριτζ, όπου ζούσαν οικογενειακώς, τη συντρόφεψαν για δεκαετίες διάφορες γενεές γατιών της Βιρμανίας που κατέκλυσαν το σπίτι της.

Τα δύο πάθη της –για τις μεταφράσεις και για τις γάτες– την οδήγησαν να μεταφράσει από τα γερμανικά βιβλία όπως Αστρολογία για γάτες και Cat Sense: Inside the Feline Mind.

Ασχολήθηκε συστηματικά και με τη μουσικολογία.

Σοβαρότατη, χωρίς σοβαροφάνεια, μπορούσε να κινηθεί από τον Αστερίξ στον Sebald, από τους Αδελφούς Γκριμ στον Zweig και τον Κάφκα, κι από τον Φρόυντ στις γάτες.

Σύμφωνα με τον μυθιστοριογράφο Will Self, «δεν είναι σίγουρο ότι η μεγαλοσύνη του Sebald θα είχε τόσο ευρεία απήχηση στο αγγλικό αναγνωστικό κοινό αν δεν υπήρχαν οι εξαιρετικές μεταφράσεις των έργων του από την Anthea Bell».

Ο Self έχει πει επίσης ότι διάβαζε σε όλη του τη ζωή μεταφράσεις της και παρατήρησε ότι το ταλέντο της έλαμψε ιδιαίτερα στην απόδοση του χιούμορ στον Κάφκα, στοιχείο του συγγραφέα που είχε μείνει άγνωστο στους Άγγλους αναγνώστες μέχρι την εμφάνιση των μεταφράσεών της.

Επίσης, σε σχέση με τη μεταφραστική αναδημιουργία της, σχολίασε ότι στην περίπτωσή της μπορούμε να μιλάμε για υβριδικά κείμενα, όπως για «Μπέλλμπαλντ» όσον αφορά τον Sebald και «Μπελλτερίξ» για τον Αστερίξ.

Οι δύο εικόνες και διάφορα στοιχεία του κειμένου αντλήθηκαν από αφιερώματα στην Anthea Bell της εφημερίδας The Guardian.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή