Ικανοποιημένη εμφανίστηκε αυτήν την εβδομάδα η Βρετανίδα πρωθυπουργός Τερέζα Μέι κατά την παρουσίαση του σχεδίου συμφωνίας για το Brexit στους βουλευτές της. Ωστόσο, εκείνοι τη βομβάρδισαν με επικρίσεις από όλες τις πλευρές της αίθουσας: από τους σκληρούς οπαδούς της εξόδου, με επικεφαλής τον Μπόρις Τζόνσον και τον Τζέικομπ Ρις Μογκ, μέχρι εκείνους που διεκδικούν ένα δεύτερο δημοψήφισμα. O πρώην υπουργός Brexit Ντόμινικ Ράαμπ έφθασε στο σημείο να αναφωνήσει προχθές «καλύτερα να μέναμε στην Ε.Ε. παρά το σχέδιο Μέι». Αν η Βρετανίδα πρωθυπουργός αποτύχει τώρα να εξασφαλίσει τη συναίνεση του σώματος, δεν είναι σαφές τι θα συμβεί. Ορισμένοι βουλευτές προειδοποιούν ότι υπάρχει ο κίνδυνος άτακτης εξόδου από την Ε.Ε. χωρίς συμφωνία, στις 29 Μαρτίου, σενάριο που θα μπορούσε να σημαίνει δασμούς σε εξαγωγές και περιορισμούς στους εργαζομένους. Αλλοι, πάλι, ελπίζουν ότι η Βουλή θα αποφασίσει νέο δημοψήφισμα και πως ο λαός θα ακυρώσει τελικά την αρχική του απόφαση.
«Επιτυχία του Λονδίνου»
Μια οριστική συμφωνία είναι τώρα στο χέρι μας, διακήρυξε την Πέμπτη η Τερέζα Μέι και προσπάθησε να «πουλήσει» το κείμενο ως επιτυχία του Λονδίνου. «Είναι καλή συμφωνία για τη χώρα μας και τους εταίρους μας στην Ε.Ε. Τιμά την ετυμηγορία του βρετανικού λαού», ανέφερε χαρακτηριστικά. Οι αντιδράσεις από το εσωτερικό του κόμματός της και την αντιπολίτευση ήταν άμεσες και οξείες. Σύμφωνα με το σχετικό ρεπορτάζ του «Γκάρντιαν», ο ηγέτης των Εργατικών Τζέρεμι Κόρμπιν καταδίκασε την πολιτική διακήρυξη ως «26 σελίδες αερολογίας», διατυπώνοντας την ανησυχία ότι «θα οδηγήσει στο τυφλό Brexit, που όλοι φοβόμασταν, ένα βήμα στο σκοτάδι».
Σκιαγραφώντας το σχέδιο συμφωνίας ως προϊόν προσεκτικής διαπραγμάτευσης, η Μέι είπε στους βουλευτές της πως συνιστά απόδειξη ότι δεν είναι μόνον η Νορβηγία ή ο Καναδάς τα παραδείγματα σχέσεων με την Ε.Ε.
«Το κείμενο στο οποίο συμφωνήσαμε θα δημιουργήσει μια νέα ζώνη ελευθέρου εμπορίου με την Ε.Ε., χωρίς δασμούς, χρεώσεις ή ποσοτικούς περιορισμούς. Θα είναι η πρώτη τέτοιου είδους συμφωνία της Ε.Ε. με κάποια προηγμένη οικονομία στον κόσμο και θα έχει θετική εξέλιξη για τις θέσεις εργασίας», εξήγησε. «Το σημαντικότερο είναι πως το κείμενο στο οποίο καταλήξαμε έχει σαφή αναφορά στην ανάπτυξη ανεξάρτητης εμπορικής πολιτικής από το Ηνωμένο Βασίλειο πέρα από αυτήν της συνεργασίας με την Ε.Ε. Θα έχουμε λοιπόν τη δυνατότητα να υπογράφουμε νέες εμπορικές συμφωνίες και να κεφαλαιοποιούμε τις νέες αυτές συμφωνίες με τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες οικονομίες σε όλο τον κόσμο.
Θα έχουμε τη δυνατότητα να συνεχίσουμε με τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης συμφωνιών στη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου», συμπλήρωσε.
Γνωρίζοντας ότι θα υπάρξουν εχθρικές αντιδράσεις από τους βουλευτές του κόμματός της, που υποστήριξαν με πάθος το Brexit, η Μέι επιχείρησε να τους διαβεβαιώσει ότι η συμφωνία είναι ευνοϊκή για τομείς όπως η αλιεία, το ιρλανδικό σύνορο, το Γιβραλτάρ. «Ημουν απολύτως ξεκάθαρη ότι η βρετανική κυριαρχία στο Γιβραλτάρ θα προστατευθεί», ανέφερε χαρακτηριστικά. Ωστόσο, η Μαδρίτη διαμήνυε μέχρι την τελευταία στιγμή πριν από τη σημερινή σύνοδο ότι διαφωνεί με την ασαφή διατύπωση και θα αντιταχθεί στη συμφωνία. «Οι διαπραγματεύσεις είναι τώρα σε κρίσιμο σημείο και όλες οι προσπάθειές μας είναι επικεντρωμένες στη συνεργασία με τους Ευρωπαίους εταίρους μας, προκειμένου να φέρουμε αυτήν τη διαδικασία σε οριστική κατάληξη και προς το συμφέρον του λαού μας», ήταν το κλείσιμο της ομιλίας της.
Ο Τζέρεμι Κόρμπιν
Μιλώντας αμέσως μετά στη Βουλή των Κοινοτήτων, ο ηγέτης της αντιπολίτευσης Τζέρεμι Κόρμπιν κατηγόρησε την πρωθυπουργό ότι η πολιτική διακήρυξη ελάχιστα προσέθεσε στις επτά σελίδες του σχεδίου μελλοντικής συμφωνίας που είχε εκδοθεί μαζί με τη συμφωνία απόσυρσης. «Αυτές οι 26 σελίδες της πολιτικής διακήρυξης είναι διαθήκη για την αποτυχία των αδέξιων διαπραγματεύσεων από τους Τόρις. Δεκαεννέα επιπλέον σελίδες, χωρίς να αλλάξει το παραμικρό», είπε ο Κόρμπιν. Παράλληλα κατήγγειλε ότι το σχέδιο παραβιάζει τόσο τις υποτιθέμενες κόκκινες γραμμές της Μέι όσο και τα έξι τεστ που είχαν θέσει οι Εργατικοί για επιτυχημένη συμφωνία για το Brexit. Η Μέι έσπευσε να του απαντήσει ότι το σχέδιο περνάει τα έξι τεστ των Εργατικών, αν και κατονόμασε μόνο τα πέντε στη διάρκεια της ομιλίας της.
Μιλώντας στη συνέχεια, ο βουλευτής των Συντηρητικών Ιαν Ντάνκαν Σμιθ δήλωσε ότι έχει σοβαρές ανησυχίες για τη συμφωνία περί ιρλανδικού συνόρου. Αντιρρήσεις εξέφρασε και ο Ράαμπ, ο οποίος παραιτήθηκε την περασμένη εβδομάδα από υπουργός Brexit. Κατά τον Ράαμπ το σχέδιο περί ρήτρας ασφαλείας στο ιρλανδικό σύνορο, «αφήνει το Ηνωμένο Βασίλειο χωρίς φωνή και βέτο για την έξοδό μας από την Ε.Ε.». Η επιθυμία του λαού να ανακτήσει το Ηνωμένο Βασίλειο τον έλεγχο εξώθησε πολλούς να υποστηρίξουν το Brexit. «Δεν είναι η σκληρή αλλά αναπόδραστη αλήθεια ότι αυτή η συμφωνία εκχωρεί περισσότερο έλεγχο στην Ε.Ε.;» ήταν το ρητορικό ερώτημά του.
Ενα σενάριο… μαρξιστικό
Τη στιγμή που όλα τα σενάρια είναι ακόμη ανοικτά και η Γερμανία εξακολουθεί να μην αποκλείει το ενδεχόμενο άτακτης εξόδου της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ενωση χωρίς συμφωνία, προετοιμαζόμενη για τέτοιο ενδεχόμενο, μια συνέπεια από την κατάρρευση της κυβέρνησης της Τερέζα Μέι, την προκήρυξη εκλογών και την εκλογική νίκη των Εργατικών του Τζέρεμι Κόρμπιν θα ήταν η εξής: ο διορισμός στη θέση του υπουργού Οικονομικών του Τζον Μακ Ντόνελ, 67 ετών, ο οποίος αποκαλεί τον Καρλ Μαρξ μία από τις βασικές επιρροές του. Ο Τζον Μακ Ντόνελ είναι κεντρικό πρόσωπο στην αναβίωση της αριστερής πτέρυγας στο εσωτερικό των Εργατικών και έχει δεσμευθεί ότι θα προχωρήσει σε σαρωτικές κρατικοποιήσεις, αύξηση των δημοσίων δαπανών και αναμόρφωση του τραπεζικού συστήματος. Ερωτηθείς για τον τίτλο του προφίλ του στο Who’s Who των ανθρώπων με επιρροή, όπου παρουσιάζεται ως ο άνθρωπος που θέλει να γκρεμίσει τον καπιταλισμό, γελάει αλλά παραδέχεται ότι συμφωνεί επί της αρχής με την ιδέα. «Το πιστεύω. Εχω σοβαρή πρόθεση. Θέλω να μεταμορφώσω την οικονομία», απάντησε σε σχετική ερώτηση στο «Ρόιτερς». «Αυτό σημαίνει να πετύχω την εξέλιξη σε ένα σύστημα που μπορεί να διασφαλίσει τη δημοκρατία, τη δικαιοσύνη και το οποίο αντιμετωπίζει τις μεγάλες προκλήσεις που βρίσκονται μπροστά μας», εξήγησε.