Βάρδια στην «κόκκινη ζώνη»
Η «Κ» καταγράφει τη λειτουργία μιας κλινικής COVID-19 στο νοσοκομείο «Σωτηρία».
ΕΡΕΥΝΕΣ 12.04.2020 • ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ • ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ- ΒΙΝΤΕΟ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΟΥΤΑΦΗΣ
Μια λεπτή, κόκκινη λωρίδα στο πάτωμα του στενόμακρου διαδρόμου είναι το σύνορό τους. Στα αριστερά βρίσκεται η «πορτοκαλί ζώνη», όπου φορούν τον προστατευτικό εξοπλισμό. Στα δεξιά είναι η «κόκκινη ζώνη», που οδηγεί στα δωμάτια των ασθενών. Όποιος γιατρός εισέλθει σε αυτή, θωρακισμένος με διπλά και τριπλά ζευγάρια γάντια, ολόσωμη στολή και προστατευτικά γυαλιά, δεν είναι μόνος.
Ένας συνάδελφός του –ο πρώτος βοηθός– στέκεται έξω από τον θάλαμο για να συσκευάσει φιαλίδια αιμοληψίας. Πίσω από μια γκρίζα πόρτα, στην αποστειρωμένη «πράσινη ζώνη», ένας ακόμη γιατρός –ο δεύτερος βοηθός– περιμένει για να συνδράμει ανά πάσα στιγμή. Η νοσηλεία στην πρώτη γραμμή μάχης κατά της πανδημίας είναι ομαδική δουλειά.
Σε μια πευκόφυτη γωνιά του νοσοκομείου «Σωτηρία», στο Κέντρο Αναπνευστικής Ανεπάρκειας, στεγάζεται τις τελευταίες εβδομάδες μία από τις κλινικές αποκλειστικά για περιστατικά COVID-19. Το κτίριο με τα ψηλοτάβανα δωμάτια και τα φαρδιά μπαλκόνια, χτίστηκε πριν από δεκαετίες ως σανατόριο για φυματικούς. Σήμερα βρίσκονται εδώ 13 ασθενείς οι οποίοι έχουν προσβληθεί από τον νέο κορωνοϊό. Περίπου 20 γιατροί και 30 νοσηλευτές παρακολουθούν την πορεία της υγείας τους. Λειτουργούν υπό συνθήκες άτυπης, καθημερινής εφημερίας. Μια πρωτόγνωρη, απαιτητική αποστολή.
Κλήθηκαν να δομήσουν αυτή τη νέα κλινική στη δίνη της πανδημίας. Χρειάστηκε να γίνουν κτιριακές μετατροπές, να επανασχεδιαστεί το σύστημα νοσηλείας, να εκπαιδευτούν εντατικά στους κανόνες ασφαλούς χρήσης του προστατευτικού εξοπλισμού. Η «Κ» κατέγραψε τη βάρδιά τους στην «κόκκινη ζώνη».
«Όλες οι μέρες δεν είναι ίδιες. Δεν ξέρουμε το αύριο», λέει ο Κώστας Συρίγος, διευθυντής της Γ΄ Παθολογικής Κλινικής στο «Σωτηρία» και καθηγητής Παθολογίας.
«Υπήρξε ημέρα που πήραμε μόνο έναν άρρωστο και άλλη που έγινε εισαγωγή τεσσάρων. Υπήρξε βράδυ που κύλησε ήσυχα και άλλο που χρειάστηκε να κάνουμε διασωληνώσεις και τραχειοστομίες».
Αλλαγή σκυτάλης
Στην «πράσινη ζώνη», σε έναν πρώην θάλαμο ασθενών που μετατράπηκε σε γραφείο γιατρών για να χωράει αρκετά άτομα τηρώντας αποστάσεις ασφαλείας, πραγματοποιείται μετά τις 8.30 η πρωινή σύσκεψη. Την αποκαλούν «καθιστή επίσκεψη». Συζητούν μέσα σε μία ώρα για ό,τι συνέβη τη νύχτα, για τις ζωτικές ενδείξεις των νοσηλευόμενων, τις εξετάσεις που τους έκαναν και σημειώνουν σε έναν πίνακα τις εκκρεμότητες.
«Μπορεί το προηγούμενο βράδυ κάποιος ασθενής να ήθελε να φύγει, να μην πίστευε το αποτέλεσμα της εξέτασης και να ζητούσε να ελεγχθεί ξανά. Το “γιατί σε μένα”, ή οι ενοχές είναι μέρος της διαδικασίας. Πρέπει να τα διαχειριστείς, να συζητήσεις και να τους πείσεις. Είναι σχέση εμπιστοσύνης», λέει ο κ. Συρίγος.
Ο καθηγητής Παθολογίας Γιώργος Στεργίου έχει αναλάβει την αποδελτίωση της καθημερινής βιβλιογραφίας ανά ειδικότητα και μοιράζει όλες τις κλινικά χρήσιμες πληροφορίες από νέες μελέτες σε μια κλειστή διαδικτυακή ομάδα που έχουν φτιάξει τα μέλη της κλινικής. Ο COVID-19 είναι ένας νέος εχθρός και συχνά προκύπτουν καινούργια στοιχεία για τα θεραπευτικά πρωτόκολλα αντιμετώπισής του.
«Έχω δει ασθενή ο οποίος φαινόταν σε σταθερή κατάσταση, αλλά τα αέρια αίματος έδειξαν ότι ήταν προς διασωλήνωση», λέει ο ειδικευόμενος γιατρός Γιάννης Τρόντζας. «Βλέπεις κάποιον που δεν είναι ταχυπνοϊκός, δεν έχει δύσπνοια και μπορεί οι εξετάσεις να δείξουν ότι είναι χειρότερα. Αντιμετωπίζουμε κάτι νέο. Δεν δίνει τα σημάδια που γνωρίζεις από την εμπειρία και τη μελέτη σου. Δεν είναι η κλασική εικόνα ενός αναπνευστικού αρρώστου, σε ξεγελάει πάρα πολύ».
Η προετοιμασία
Υπό την επίβλεψη εποπτών το προσωπικό που θα εισέλθει στην «κόκκινη ζώνη» φοράει ποδονάρια, σκούφους, ολόσωμη στολή, μάσκα, γάντια και γυαλιά. Προβλέπεται να παραμείνουν έτσι ντυμένοι, «σαν αστροναύτες» όπως λένε, έως και τέσσερις ώρες μέσα στη μολυσματική περιοχή της κλινικής.
«Ο εξοπλισμός μπορεί να προκαλέσει δυσφορία. Ιδρώνεις, θολώνουν τα γυαλιά, δεν μπορεί να μείνει το προσωπικό περισσότερο χρόνο με τη στολή», λέει στην «Κ» η παθολόγος-λοιμωξιολόγος, Γαρυφαλλιά Πουλάκου. Στόχος είναι οι πιο έμπειροι και εξοικειωμένοι γιατροί να μένουν στην «κόκκινη ζώνη» για αυτό το διάστημα προτού αντικατασταθούν από άλλους, ενώ οι πιο νέοι συνάδελφοί τους έχουν υποστηρικτικό ρόλο απέξω, παραλαμβάνοντας δείγματα και δίνοντας φάρμακα. Εάν δεν ακολουθούσαν αυτή τη στρατηγική θα είχαν μεγάλη κατανάλωση υλικού και χρόνου.
«Φοράς πολλά γάντια και δεν έχεις τόσο καλή αίσθηση της αφής, δεν μπορείς να ακροαστείς καλά πάνω από τη στολή τους πνεύμονες, αλλά το κυριότερο είναι ότι χάνεις την αμεσότητα με τον ασθενή. Δεν βλέπει το πρόσωπό σου, δεν μπορείς να τον ακουμπήσεις, να του πεις όλα θα πάνε καλά», λέει ο κ. Τρόντζας.
Την εκπαίδευση του προσωπικού στη χρήση του προστατευτικού εξοπλισμού ανέλαβε εθελοντικά η Κατερίνα Ηλιοπούλου, απόστρατη αξιωματικός με εμπειρία εργασίας σε μονάδες εντατικής θεραπείας. Τους έδειχνε ανά ομάδες των τριών (από γιατρούς και νοσηλευτές μέχρι τις καθαρίστριες τις κλινικής) ξανά και ξανά τα βήματα που πρέπει να κάνουν για να ελαχιστοποιήσουν την πιθανότητα σφάλματος. Μπορεί να δαπανήσουν έως και δέκα λεπτά στο ντύσιμο. Αντίστοιχος χρόνος απαιτείται και για να βγάλουν την «πανοπλία» τους.
