Αντιμέτωπη με σοβαρές οικονομικές, πολιτικές και στρατιωτικές απειλές που θα μπορούσαν να εκτροχιάσουν την παγκόσμια ανάπτυξη είναι η παγκόσμια οικονομία, σύμφωνα με το Εconomist Intelligence Unit. Η επιβράδυνση των μεγαλύτερων οικονομιών, κυρίως της Ε.Ε. και της Κίνας, σε συνδυασμό με την καθοριστική επίδραση της σινοαμερικανικής εμπορικής διαμάχης, απειλεί ήδη το μέλλον της παγκόσμιας οικονομίας, η οποία προβλέπεται πως θα επιβραδυνθεί ούτως ή άλλως στο 2,6% το 2020, από 2,9% το 2018. Περαιτέρω ανασφάλεια δημιουργούν ο αυξημένος προστατευτισμός, οι τεταμένες σχέσεις μεταξύ των κρατών και η γεωπολιτική αβεβαιότητα, που προκαλείται από τις κυριαρχικές επιδιώξεις της Κίνας, σύμφωνα με το Economist Intelligence Unit.
Το πιο απειλητικό σενάριο και με τις πιο καταστρεπτικές συνέπειες που θα μπορούσε να αντιμετωπίσει η παγκόσμια οικονομία το 2019 είναι η κλιμάκωση του εμπορικού πολέμου ΗΠΑ – Κίνας και η μετεξέλιξή του σε πραγματικά παγκόσμιο εμπορικό πόλεμο με εμπλοκή και της Ευρώπης. Η παράταση της προθεσμίας επιβολής δασμών σε κινεζικά προϊόντα από την Ουάσιγκτον όσο συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις των δύο πλευρών τους τελευταίους μήνες συνιστά παροδική μόνον εκεχειρία, όπως εκτιμά το Economist Intelligence Unit. Η κλιμάκωση της εμπορικής διαμάχης ενδέχεται να ξεκινήσει εάν η αμερικανική κυβέρνηση πράγματι επιβάλει δασμούς στην εισαγωγή ευρωπαϊκών αυτοκινήτων. Ταυτόχρονα, ενδεχόμενος αποκλεισμός της κινεζικής Huawei από περισσότερες δυτικές κυβερνήσεις θα οδηγούσε σε πλήρη τεχνολογικό εμπορικό πόλεμο. Το αποτέλεσμα θα ήταν συρρίκνωση του παγκόσμιου εμπορίου, άνοδος του πληθωρισμού, μείωση της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών, στασιμότητα των επενδύσεων και, τελικά, συρρίκνωση του παγκόσμιου ρυθμού ανάπτυξης.
Ατακτο Brexit
Με την εκπνοή της προθεσμίας της 29ης Μαρτίου να πλησιάζει επικίνδυνα, εάν η Βρετανίδα πρωθυπουργός Τερέζα Μέι δεν ζητήσει παράταση, υπάρχει το ενδεχόμενο άτακτης εξόδου της Βρετανίας από την Ε.Ε. Ως αποτέλεσμα η αξία της λίρας θα έπεφτε κατακόρυφα, θα οδηγούσε τη βρετανική οικονομία σε πολύ έντονη επιβράδυνση, προκαλώντας ισχυρό πλήγμα στην Ε.Ε. και επιβράδυνση της παγκόσμιας ανάπτυξης. Η πολιτική και οικονομική αβεβαιότητα που έπληξε την Ιταλία κατά τους τελευταίους μήνες του 2018 οδήγησε την οικονομία σε ύφεση το δεύτερο εξάμηνο. Το Economist Intelligence Unit προβλέπει πως η ανάπτυξη της Ιταλίας το 2019 θα περιοριστεί σε μόλις 0,2%, ωστόσο θα μετατραπεί σε πολύ βαθύτερη ύφεση στην περίπτωση που χάσει η Ιταλία την εμπιστοσύνη των επενδυτών και αυξηθεί σημαντικά το κόστος δανεισμού της. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να πυροδοτηθεί από πρόωρες εκλογές ή μια νέα διαμάχη για τον δημοσιονομικό προϋπολογισμό. Δεδομένου ότι το ιταλικό χρέος υπερβαίνει το 130% του ΑΕΠ και ότι οι ιταλικές τράπεζες εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν σημαντικά προβλήματα, θα μπορούσε να προκληθεί τραπεζική κρίση στην τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης, η οποία θα είχε καταστροφικά αποτελέσματα για την ευρωπαϊκή οικονομία ενδεχομένως και για τον ευρωπαϊκό τραπεζικό τομέα.
Χρέος επιχειρήσεων
Πολύ σοβαρή είναι η απειλή που συνιστά το εξαιρετικά υψηλό χρέος των αμερικανικών επιχειρήσεων, που ανέρχεται στο 47% του ΑΕΠ και έχει χαμηλή πιστοληπτική αξιολόγηση. Η επιβράδυνση της αμερικανικής οικονομίας σε συνδυασμό με τον εμπορικό πόλεμο και την επιβράδυνση στην Ευρώπη θα μπορούσε να οδηγήσει τις αμερικανικές επιχειρήσεις να μειώσουν επενδύσεις και προσλήψεις και ενδεχομένως να ωθούσε τους επενδυτές να αποσύρουν κεφάλαια, με αποτέλεσμα όλο και περισσότερες εταιρείες να αδυνατούν να εξυπηρετήσουν το χρέος τους και η επιβράδυνση να μετατραπεί σε ύφεση.
Εξίσου σοβαρή είναι και η απειλή να προκύψει ευρεία κρίση στις αναδυόμενες αγορές είτε εξαιτίας εγγενών προβλημάτων είτε εξαιτίας του εμπορικού πολέμου ΗΠΑ – Κίνας. Παρατεταμένη και χαοτική επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης στην Κίνα είναι απίθανο να συμβεί, ωστόσο εάν συνέβαινε θα είχε καταστροφικές συνέπειες για την παγκόσμια οικονομία. Αν δεν επιλυθεί η εμπορική διαμάχη με τις ΗΠΑ, θα μπορούσε να προκύψει απότομη ύφεση της κινεζικής οικονομίας και αν προκληθεί μεγάλη πτώση στις τιμές ακινήτων, είναι πιθανό το Πεκίνο να δυσκολευθεί να διατηρήσει τον έλεγχο της οικονομίας. Στη χειρότερη περίπτωση, η οικονομική αστάθεια της Κίνας θα προκαλούσε σημαντική μείωση της τιμής των πρώτων υλών και κατά κύριο λόγο των μετάλλων, με αποτέλεσμα να επιβαρυνθούν οι οικονομίες της Λατινικής Αμερικής της Μέσης Ανατολής και την υποσαχάριας Αφρικής. Δεδομένης της εξάρτησης των δυτικών βιομηχανιών και λιανικών επιχειρήσεων από την κινεζική ζήτηση ενδεχόμενη χαοτική επιβράδυνση της κινεζικής οικονομίας θα είχε σοβαρή επίπτωση στην παγκόσμια οικονομία, πολύ σοβαρότερη από τις προηγούμενες δεκαετίες.
Τέλος, Σαουδική Αραβία, Ρωσία και το αμερικανικό σχιστολιθικό φυσικό αέριο μπορούν να καλύψουν τη μείωση των ιρανικών εξαγωγών, όχι όμως ενδεχομένως και απότομη και μεγάλη μείωση της παραγωγής στη Βενεζουέλα και στη Λιβύη. Σε αυτή την περίπτωση, οι τιμές του πετρελαίου θα αυξάνονταν πολύ περισσότερο από 80 δολάρια το βαρέλι, αυξάνοντας τον παγκόσμιο πληθωρισμό και επιβραδύνοντας την παγκόσμια ανάπτυξη.