Ενα τραγικό αεροπορικό δυστύχημα έπληξε χθες την κορυφή της στρατιωτικής ηγεσίας της Κύπρου, καθώς σε πτώση ελικοπτέρου, κατά τη διάρκεια νυχτερινής ασκήσεως, έχασαν τη ζωή τους ο αρχηγός της Εθνικής Φρουράς αντιστράτηγος Ευαγ. Φλωράκης, ο διοικητής της Αεροπορίας της Ε.Φ. ταξίαρχος Στέλιος Δεμέναγας και άλλοι τρεις αξιωματικοί.
Ηταν λίγο πριν από τις τέσσερις το πρωί της Τετάρτης όταν ο αρχηγός της Εθνικής Φρουράς, αντιστράτηγος Ευάγγελος Φλωράκης, επιβιβάσθηκε στο ελικόπτερο της Εθνικής Φρουράς τύπου Μπελ 206. Μαζί του ο υπασπιστής του υποπλοίαρχος Νικόλας Γεωργίου, ο ταξίαρχος Στ. Δεμέναγας και οι χειριστές του ελικοπτέρου, ο σμηναγός Πάρης Αθανασιάδης και ο υποσμηναγός Μιχάλης Σιακαλλής.
Νυχτερινή άσκηση
Το ελικόπτερο θα μετέφερε τους επιβάτες του από το αεροδρόμιο Λακατάμιας στη Λευκωσία στην αεροπορική βάση Α. Παπανδρέου στην Πάφο, στο πλαίσιο μικρής νυχτερινής άσκησης. Το ελικόπτερο κατευθύνθηκε προς την Πάφο σε ύψος τριών χιλιάδων ποδών. Στις 4.20 βρέθηκε σε απόσταση περίπου δύο χιλιομέτρων από τη βάση Α. Παπανδρέου και περίπου πάνω από το χωριό Κούκλια. Εκεί έγινε και η τελευταία επικοινωνία με τον πύργο ελέγχου του αεροδρομίου Λάρνακας, χωρίς να αναφερθεί οποιοδήποτε πρόβλημα. Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, αμέσως μετά επισημάνθηκε κάποιου είδους μηχανική βλάβη. Και οι χειριστές αποφάσισαν να το προσγειώσουν αμέσως. Η προσγείωση θα γινόταν κοντά στο χείλος ενός μικρού κρημνού. Και φαίνεται ότι είτε τη στιγμή της προσγείωσης το ελικόπτερο είχε μετακινηθεί προς την πλευρά του κρημνού με αποτέλεσμα την πτώση του, είτε προσγειώθηκε στην άκρη ακριβώς, με αποτέλεσμα το κέντρο βάρους να το οδηγήσει στην πτώση. Κατά την επαφή με το έδαφος στο βάθος του κρημνού, σημειώθηκε έκρηξη και το ελικόπτερο τυλίχθηκε στη φωτιά, με αποτέλεσμα να απανθρακωθούν και οι πέντε επιβάτες του.
Φρικτό θέαμα
Το επεισόδιο αντιλήφθηκαν κάτοικοι της περιοχής, οι οποίοι ειδοποίησαν την αεροπορική βάση και την Αστυνομία. Οταν τα συνεργεία έφτασαν στην περιοχή της πτώσης, το θέαμα ήταν φρικτό. Τα πτώματα ήταν πλήρως απανθρακωμένα, σε βαθμό που θα χρειαστεί να αναγνωριστούν μόνο με εξετάσεις DΝΑ.
Η είδηση της πτώσης του ελικοπτέρου και του θανάτου του Φλωράκη και τους συνεπιβατών του προκάλεσε πραγματικά καθολικό συγκλονισμό. Ο πρόεδρος Κληρίδης πήγε στο Γενικό Επιτελείο της Ε.Φ. και ενημερώθηκε για όσα είχαν συμβεί. Στη συνέχεια πήγε με ελικόπτερο στην περιοχή της πτώσης. Διατάχθηκε αμέσως έρευνα για να διακριβωθούν τα αίτια της πτώσης και για τον σκοπό αυτό κλήθηκαν εμπειρογνώμονες από την Ελλάδα για να βοηθήσουν στην έρευνα.
Την ίδια στιγμή, η κυβέρνηση κήρυξε τριήμερο πένθος για τους νεκρούς, ενώ η Ε.Φ. άνοιξε βιβλίο συλλυπητηρίων όπου απλοί και επώνυμοι πολίτες προσέρχονται για να εκφράσουν την εκτίμησή τους στο πρόσωπο του Ευ. Φλωράκη και των συνεργατών του. Ολα τα κόμματα εξέδωσαν ανακοινώσεις, ενώ ο πρόεδρος της Βουλής δήλωσε ότι το νομοθετικό σώμα θα τιμήσει τους νεκρούς.
Στο πένθος μετέχουν ακόμα και οι Βρετανοί, οι οποίοι σε ένδειξη σεβασμού αποφάσισαν να διακόψουν τις εργασίες για την εγκατάσταση της γιγαντοκεραίας τους που προκάλεσε αντιπαράθεση με τους Ελληνοκυπρίους. Αργά το απόγευμα μεταφέρθηκαν στο σημείο της πτώσης γερανοί και άρχισε η μετακίνηση των συντριμμιών στην αεροπορική βάση Α. Παπανδρέου, όπου προφανώς θα εξετασθούν στο πλαίσιο της έρευνας.
Ολοι ήταν έμπειροι μάχιμοι αξιωματικοί
Την οδύνη της για το συμβάν εξέφρασε η κυπριακή και ελληνική πολιτική ηγεσία. Οπως δήλωσε χαρακτηριστικά ο υπουργός Αμυνας κ. Γ. Παπαντωνίου «ο Ελληνισμός διεξάγει έναν αγώνα επιβίωσης και στην Ελλάδα και στο Αιγαίο και στην Κύπρο και οι άνδρες και οι γυναίκες που χάνονται πέφτουν στο βωμό της εκτέλεσης του καθήκοντος». Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Ν.Δ. κ. K. Καραμανλής σημείωσε πως «ο αδόκητος χαμός των ανώτατων αξιωματικών και των στελεχών της Εθνοφρουράς συνιστά εθνική απώλεια σε μια περίοδο ιδιαιτέρως κρίσιμη για την μαρτυρική Μεγαλόνησο». Τέλος, ο υπουργός Ανάπτυξης κ. A. Τσοχατζόπουλος παρατήρησε πως «ο αγώνας για την ολοκλήρωση της Κυπριακής Δημοκρατίας έχει υψηλό κόστος και αυτό είναι καλό να το συνειδητοποιεί κανείς, ιδιαίτερα όταν έρχονται δύσκολες στιγμές». H απώλεια των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων είναι ακόμα μεγαλύτερη, καθώς οι νεκροί ήταν έμπειροι μάχιμοι αξιωματικοί.
Ο Ευάγγελος Φλωράκης γεννήθηκε στην Αρτα το 1943. Αποφοίτησε από τη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων το 1966 με τον βαθμό του ανθυπολοχαγού Πεζικού. Φοίτησε αργότερα επιτυχώς στην Ανώτατη Σχολή Πολέμου και στη Σχολή Εθνικής Αμύνης, ενώ είχε φοιτήσει και σε σχολές ειδικών όπλων, ανορθοδόξου πολέμου, καταδρομών, καταστροφών και αλεξιπτωτιστών. Στην πολυετή σταδιοδρομία του είχε υπηρετήσει άλλες δύο φορές στην Κύπρο, ως αξιωματικός στην ΕΛΔΥΚ και ως πρώτος βοηθός επιτελάρχης του ΓΕΕΦ. Στην Ελλάδα, είχε διατελέσει διοικητής Συντάγματος Πεζικού στον Εβρο, διοικητής Ταξιαρχίας Πεζικού και Μηχανοκίνητης Μεραρχίας Πεζικού, επίσης στον Εβρο, διοικητής της Ανωτάτης Σχολής Πολέμου στη Θεσσαλονίκη και διοικητής του Β΄ Σώματος Στρατού με τον βαθμό του αντιστρατήγου. Τον Μάιο του 2000 είχε κριθεί ως ευδοκίμως τερματίσας τη σταδιοδρομία του και ταυτόχρονα ανακλήθηκε στην ενεργό υπηρεσία για να αναλάβει τα καθήκοντα του αρχηγού της Εθνικής Φρουράς. Είχε τιμηθεί με τον Χρυσό Σταυρό Τάγματος Τιμής, τον Ταξιάρχη Φοίνικα και τον Ταξιάρχη Τιμής. Ο αντιστράτηγος Φλωράκης ήταν νυμφευμένος με Κυπρία, την Αθηνά Φλωράκη από την Πάφο, καθηγήτρια αγγλικής φιλολογίας. Απέκτησαν δύο θυγατέρες, την Ελένη και την Στεφανία.
Ο ταξίαρχος της Αεροπορίας Στυλιανός Δεμέναγας γεννήθηκε το 1952 στην Κέα και άρχισε τη στρατιωτική του καριέρα στη Σχολή Ικάρων απ’ όπου αποφοίτησε το 1974 με το βαθμό του ανθυποσμηναγού. Το 1974 τοποθετήθηκε σε τακτική μοίρα αναχαίτισης της Πολεμικής Αεροπορίας όπου υπηρέτησε ως κυβερνήτης για 23 χρόνια. Υπηρέτησε για δέκα χρόνια σε θέσεις υψηλής ευθύνης. Τον Μάιο του 2000 προήχθη σε ταξίαρχο και υπηρέτησε ως διευθυντής Ανθρώπινου Δυναμικού της Πολεμικής Αεροπορίας, καθώς και ως γενικός επιθεωρητής του Γενικού Επιτελείου Αεροπορίας. Τον Ιούλιο του 2001 ανέλαβε τα καθήκοντα διοικητή της Αεροπορίας της Διοίκησης Αεροπορίας της Εθνικής Φρουράς. Ηταν νυμφευμένος και πατέρας δύο παιδιών, του Φραγκίσκου, 19 ετών και της Μαρίας, 17 ετών.
Ο υπασπιστής του αρχηγού της Εθνοφρουράς Νικόλαος Γεωργίου γεννήθηκε το 1971 στο Καμερούν, κατετάγη στη Σχολή Δοκίμων και απεφοίτησε το 1982 με το βαθμό του μάχιμου σημαιοφόρου. Το 1995, προήχθη σε ανθυποπλοίαρχο και το 1999 σε υποπλοίαρχο. Ηταν υπασπιστής του Αρχηγού Εθνικής Φρουράς από το 2000. Πρόσφατα απεφοίτησε από τη Σχολή Αλεξιπτωτιστών στην Ελλάδα. Εμπειροι και με πολλές ώρες πτήσεων ήταν οι χειριστές του ελικοπτέρου σμηναγός Πάρις Αθανασιάδης και υποσμηναγός Μιχάλης Σιακαλής.
Και σενάρια παρεμβολών
Το ερώτημα κατά πόσον ενδέχεται η πτώση του μοιραίου ελικοπτέρου της Εθνικής Φρουράς να έχει προκληθεί από παρεμβολές στα ηλεκτρονικά όργανα κυκλοφόρησε σαν αστραπή μετά την ανακοίνωση για το δυστύχημα, όχι τυχαία. Είχαν προηγηθεί δημοσιεύματα που αναφέρονταν σε δυνατότητες που οι Βρετανοί θα αποκτούσαν με τη νέα γιγαντοκεραία την οποία προσπαθούν να εγκαταστήσουν στο Ακρωτήρι. Παρά τις διαψεύσεις εκ μέρους του Υπουργείου Αμυνας, οι δημοσιογραφικές πληροφορίες συνεχίστηκαν να προβάλλονται. Και «λογικά» μετά την πτώση του ελικοπτέρου, οι πληροφορίες απέκτησαν άλλη σημασία. Ωστόσο, δεν φαίνεται να ευσταθούν.
Η απώλεια του Ευ. Φλωράκη και του διοικητή της Αεροπορίας είναι όντως μεγάλη. Η παρουσία του εκλιπόντος στην ηγεσία της δύναμης αποτέλεσε κινητήριο δύναμη για τον εκσυγχρονισμό της και την ενίσχυσή της. Η οργάνωση όμως της δύναμης δεν επηρεάζεται. Το κενό κάλυψε αμέσως ο υποδιοικητής της δύναμης αντιστράτηγος Φοίβος Κλόκκαρης. Ενώ από τη στιγμή της πτώσης του ελικοπτέρου υπάρχει συνεχής επαφή μεταξύ των Υπουργών Αμυνας Ελλάδας και Κύπρου. Το θέμα του διορισμού νέου αρχηγού της δύναμης συζητήθηκε μεταξύ τους και αναμένεται ότι θα ανακοινωθεί εντός της επόμενης εβδομάδας.
Πάντως, είναι αξιοσημείωτο ότι το τραγικό δυστύχημα και η μεγάλη απώλεια προκάλεσε συσπείρωση της δύναμης σε όλα τα επίπεδα, φαινόμενο που αποτελεί μνεία στο έργο του στρ. Φλωράκη.