Χαλκέντερος φιλόλογος, ο ακαδημαϊκός Μανούσος Μανούσακας άφησε επιστημονικό έργο που το διακρίνουν πολλές αρετές: μεθοδικότητα, υποδειγματική εκδοτική πρακτική, αναλυτικός υπομνηματισμός, στέρεες ερμηνείες και αντοχή συμπερασμάτων στο χρόνο. Οι μελέτες του επικεντρώνονται στην ιστορία του υστεροβυζαντινού και μεταβυζαντινού ελληνισμού, ιδίως κατά την περίοδο της βενετοκρατίας. Συγκέντρωσε, δημοσίευσε και αξιοποίησε ποικιλοτρόπως σημαντικές άγνωστες και ανέκδοτες πηγές που αφορούν τις βενετοκρατούμενες ελληνικές χώρες και ιδιαίτερα την Κρήτη, τον ελληνισμό της Βενετίας και τη δραστηριότητα της οργανωμένης εκεί ελληνορθόδοξης αδελφότητας, την κρητική λογοτεχνία, τη συμβολή των Ελλήνων στον ευρωπαϊκό ουμανισμό. Παρουσίασε, εξέδωσε και σχολίασε πολυάριθμα έγγραφα και χειρόγραφα, διαφώτισε καίρια θέματα της κρητικής λογοτεχνίας, συνέταξε με βάση νέα αρχειακά στοιχεία την ιστορία της ελληνικής κοινότητας της Βενετίας και συνέλεξε την ογκώδη βιβλιογραφία του ελληνισμού της Βενετίας. Ακόμη, ασχολήθηκε με τη δράση των μητροπολιτών Φιλαδελφείας, καθώς και των Ελλήνων λογίων και ζωγράφων που έζησαν στη Βενετία.
Ο ακαδημαϊκός Μανούσος Μανούσακας πέθανε στις 16 Ιουλίου σε ηλικία 89 ετών μετά από πολύμηνη ασθένεια. Γεννημένος στο Ρέθυμνο το 1914, διετέλεσε συντάκτης από το 1942 και στη συνέχεια από το 1961 διευθυντής του τότε Μεσαιωνικού Αρχείου της Ακαδημίας Αθηνών (σημερινού Κέντρου Ερευνας του Μεσαιωνικού και Νέου Ελληνισμού), καθηγητής της Ιστορίας των Μέσων και Νεωτέρων Χρόνων στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (1961-1966), διευθυντής του Ελληνικού Ινστιτούτου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών της Βενετίας (1966-1982), διευθυντής του Κέντρου Βυζαντινών Ερευνών και του Κέντρου Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (1975-1980) και πρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής του Πανεπιστημίου Κρήτης (1975-1981). Πρόεδρος και μέλος ελληνικών και ξένων επιστημονικών εταιρειών και συλλόγων, μέλος διεθνών επιστημονικών οργανώσεων, αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών από το 1980 και ακαδημαϊκός από το 1982, τιμήθηκε για την επιστημονική προσφορά του με το βραβείο Ζάππα από την Associatiopour l’ encouragement des Etudes Grecques eFrance (1960), με το βραβείο Gottfried voHerder από το Πανεπιστήμιο της Βιέννης (1980) και με τη διάκριση του Ανωτέρου Ταξιάρχου Φοίνικος. Αναγορεύτηκε επίσης επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστήμιου της Μπολόνιας (1991).
Το Ελληνικό Ινστιτούτο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών Βενετίας, τιμώντας μετά θάνατον τον παλαιό διευθυντή του, ο οποίος εργάστηκε συστηματικά για να το αναδείξει σε ερευνητικό κέντρο διεθνούς κύρους και επιφανείας, αποφάσισε να αφιερώσει στη μνήμη του την επιστημονική ημερίδα που οργανώνει στις 26 Σεπτεμβρίου με θέμα: «Γαβριήλ Σεβήρος, πρώτος μητροπολίτης Φιλαδελφείας στη Βενετία (1577-1616), και η εποχή του». Στην ημερίδα θα λάβουν μέρος με εισηγήσεις Ελληνες και Ιταλοί ερευνητές, που θα επιχειρήσουν να διαφωτίσουν ποικίλα ζητήματα που αφορούν τον βίο, και τη δραστηριότητα του Σεβήρου, πρώτου μιας σειράς μορφωμένων ορθόδοξων μητροπολιτών που είχαν εγκατασταθεί στην πρωτεύουσα του βενετικού κράτους και είχαν άμεση εξάρτηση από το πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως.