Με ελληνική πρωτοβουλία, το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών χθες στη Νέα Υόρκη, κατά τη διάρκεια ειδικής συνεδρίασής του, άγγιξε ένα από τα πλέον ευαίσθητα κεφάλαια της αποστολής του Οργανισμού: Τον ρόλο που μπορεί και πρέπει να διαδραματίσει το κορυφαίο όργανο του OHE σε υποθέσεις ανθρωπιστικών κρίσεων, σε διάφορες γωνιές του πλανήτη.
Υστερα από δήλωση του γ.γ. K. Ανάν, σύντομη ενημέρωση από τον αναπληρωτή γ.γ. για θέματα ειρηνευτικών αποστολών και την τοποθέτηση του επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας κ. Π. Μολυβιάτη, ο οποίος προήδρευσε της διάρκειας 3,5 ωρών συνεδρίασης, έλαβαν τον λόγο, παρουσιάζοντας τις θέσεις τους, τα μόνιμα και μη μόνιμα μέλη του Συμβουλίου. Απαντες χαρακτήρισαν ιδιαίτερα σημαντική τη χθεσινή συζήτηση, το θέμα της οποίας ούτως ή άλλως έχει πολλές φορές στο παρελθόν αποτελέσει αντικείμενο κριτικής από την κοινωνία των εθνών, εξαιτίας της αίσθησης που υπήρξε -και ώς ένα βαθμό υπάρχει ακόμα- περί αδυναμιών, δυσκινησίας και αναποτελεσματικότητας των επιχειρήσεων του ΟΗΕ.
Πρόληψη
«Η έγκαιρη πρόληψη ανθρωπιστικών κρίσεων συνιστά πλέον πολιτική και ηθική υποχρέωση για το Σ.Α. Τα Ηνωμένα Εθνη θα πρέπει να ενισχύσουν την ικανότητά τους να προλαμβάνουν ανθρωπιστικές κρίσεις, πριν αυτές πάρουν διαστάσεις, και όχι να τις αντιμετωπίζουν εκ των υστέρων», υπογράμμισε ο Ελληνας υπουργός Εξωτερικών.
«Αποτελούν επίσης πρόκληση για τη δυνατότητά μας να λειτουργούμε με συνεκτικό και αποτελεσματικό τρόπο, σε πρώτο στάδιο για να αποτρέψουμε μία κρίση, κατόπιν να προχωρήσουμε στη διευθέτησή της και τελικά, στο μετασυγκρουσιακό στάδιο, να γιατρέψουμε τις πληγές που δημιουργήθηκαν», σημείωσε ο κ. Μολυβιάτης.
«Προκειμένου να αποτραπεί η επανάληψη ανθρωπιστικών κρίσεων και ο κίνδυνος νέων συγκρούσεων» συνέχισε, «πρέπει να αντιμετωπιστούν με επιτυχία τα εξής τρία ζητήματα: α) ενίσχυση του κράτους δικαίου, β) αφοπλισμός, αποστράτευση και επανένταξη των μαχητών, γ) μεταρρύθμιση του τομέα ασφαλείας».
Παράλληλα, μνημονεύοντας σχετική επισήμανση του κ. Ανάν στην τελευταία έκθεσή του για τις επιδιωκόμενες μεταρρυθμίσεις στον OHE, ο κ. Μολυβιάτης, αφού επισήμανε ότι «η μετάβαση σε μια δίκαιη, ανθρώπινη και δημοκρατική τάξη πραγμάτων μπορεί να επιτευχθεί μόνο εάν η ατιμωρησία των υπευθύνων λάβει τέλος», κατέληξε: «H αποτελεσματική και έγκαιρη αντιμετώπιση των ανθρωπιστικών κρίσεων από το Συμβούλιο Ασφαλείας έχει ζωτική σημασία. Οι λαοί που εκπροσωπούμε, η διεθνής κοινή γνώμη, δεν θα δεχθεί τίποτα λιγότερο από την επιτυχία».
Προτάσεις
Από τις τοποθετήσεις των μελών του Σ.Α. αναδείχθηκαν πολλές από τις πτυχές του προβληματισμού, ο οποίος αναπτύσσεται στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών σχετικά με τη διαμόρφωση όρων αποτελεσματικότερης αντιμετώπισης των ανθρωπιστικού χαρακτήρα διεθνών προβλημάτων.
Στο πλαίσιο αυτό, έγιναν αναφορές στις προτάσεις που ήδη έχουν υποβληθεί εν όψει της μεταρρύθμισης του Οργανισμού, στο ζήτημα της μεγαλύτερης χρηματοδότησης των σχετικών αποστολών του OHE, στον ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν περιφερειακοί Οργανισμοί συνεργασίας, σ’ ένα σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης των H.E., καθώς και στην ανάγκη ενίσχυσης της δικαιοδοσίας του Διεθνούς Δικαστηρίου.