ΒΕΡΟΛΙΝΟ. Τρεις μήνες αφότου ματαιώθηκε κακήν κακώς η πρεμιέρα του Ιδομενέα στη Deutsche Oper από το φόβο αντιδράσεων φανατικών ισλαμιστών, η παράσταση εξακολουθεί να διχάζει: ανέβηκε μεν χθες στο Βερολίνο, χωρίς όμως την παρουσία εκπροσώπων μουσουλμανικών οργανώσεων, που απέρριψαν τις προσκλήσεις και με τις αρχές να έχουν λάβει δρακόντεια μέτρα ασφαλείας, φοβούμενες επεισόδια. Υπενθυμίζεται πως η σκηνή που είχε εξοργίσει τους μουσουλμάνους ήταν εκείνη με τον βασιλιά Ιδομενέα να τοποθετεί τα κεφάλια του Ποσειδώνα, του Ιησού, του Βούδα και του Μωάμεθ σε τέσσερις καρέκλες.
Η πρεμιέρα της όπερας του Μότσαρτ επρόκειτο να δοθεί τον Νοέμβριο, αλλά ένα μήνα νωρίτερα η καλλιτεχνική διευθύντρια της Deutsche Oper αποφάσισε να αναβάλει το ανέβασμα για να αποτρέψει οργισμένες αντιδράσεις, ανάλογες με αυτές που είχε προκαλέσει στη Δανία η δημοσίευση σκίτσων του Μωάμεθ.
«Αυτολογοκρισία λόγω φόβου»
Για πολλούς παρατηρητές η απόφαση έπληξε την ελευθερία έκφρασης και αποτέλεσε ένδειξη υπαναχώρησης μπροστά στην τρομοκρατία των φανατικών. Η ίδια η Αγκελα Μέρκελ είχε χαρακτηρίσει τη ματαίωση «αυτολογοκρισία λόγω φόβου», ενώ καλλιτεχνικοί κύκλοι διατύπωσαν την εκτίμηση ότι αμαυρώνεται η εικόνα του Βερολίνου ως παράδεισου της καλλιτεχνικής ανεκτικότητας.
Συνέδριο, που συγκάλεσε ο υπουργός Εσωτερικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλερ, κατέληξε ότι η παράσταση πρέπει να ανεβεί και έτσι ο Ιδομενέας παίζεται από χθες στο Βερολίνο. Η εικόνα της διαθρησκευτικής συνεννόησης όμως κατακρημνίστηκε από την άρνηση δύο ηγετών της μουσουλμανικής κοινότητας του Βερολίνου να παρακολουθήσουν την παράσταση. «Πηγαίνω στην όπερα για να χαλαρώσω και όχι για να βάλω στο ίδιο τσουβάλι τη θρησκεία, την τέχνη και την πολιτική», ήταν η εξήγηση του Αϊμάν Μαζιέκ για την απουσία του. Από την πλευρά του ο επικεφαλής της τουρκικής κοινότητας στη Γερμανία, που αριθμεί τρία εκατομμύρια μέλη, Κενάν Κολάτ, εξέφρασε τη θλίψη του για την απόφασή τους να συντηρήσουν την ένταση. «Είναι κρίμα, θα έπρεπε να τηρήσουμε μια κοινή στάση», δήλωσε στην Τageszeitung.
Η σκηνή με τα κεφάλια δεν εντάσσεται φυσικά στην ιστορία του Ιδομενέα, αλλά εισήχθη αυθαίρετα από τον Νόιενφελς, ο οποίος επί μακρόν θεωρείτο το τρομερό παιδί της γερμανικής όπερας. «Η όπερα είναι ένα υπερβολικά σύνθετο είδος, ώστε να μπορεί να συρρικνωθεί σε μία σκηνή 30 δευτερολέπτων», δήλωσε ενοχλημένος ο Νόιενφελς.
Πολύ αυστηροί έλεγχοι των θεατών
Πριν από τη χθεσινή πρεμιέρα η αστυνομία προανήγγειλε αυστηρούς ελέγχους, αλλά υποσχέθηκε ότι δεν θα είναι παρόμοιοι με αυτούς στα αεροδρόμια. «Απλώς θέλουμε να διασφαλίσουμε ότι δεν θα εισαχθούν στην αίθουσα επικίνδυνα αντικείμενα», διευκρίνισε ο εκπρόσωπος της αστυνομίας του Βερολίνου, Μπένεντικτ Σέρλεμπεκ. Η παράσταση θα επαναληφθεί στις 29 Δεκεμβρίου.