Δάμασε τα κύματα, αλλά όχι την εγχώρια γραφειοκρατία. Μια ελληνική εφεύρεση, κατοχυρωμένη με διεθνείς πατέντες, που παράγει ηλεκτρικό ρεύμα από τον θαλάσσιο κυματισμό, παραμένει για εννιά χρόνια αναξιοποίητη. Ποιοι προτιμούν την εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα και το αγκυροβόλιο στην επικράτεια των μεγάλων (και μικρών) συμφερόντων; Οι έξυπνες ιδέες είναι αφοπλιστικά απλές. Ο Κωνσταντίνος Χατζηλάκος το απέδειξε ακόμα μια φορά. Ολα ξεκίνησαν όταν ο απόστρατος αντιπτέραρχος παρατηρούσε το λίκνισμα των καϊκιών σε κάποιο λιμάνι. «Τόσο μεγάλες είναι οι δυνάμεις των κυμάτων, που μπορεί να ανασηκώνουν και τα πιο βαριά καΐκια, σκέφθηκα. Αν μπορούσε να αξιοποιηθεί αυτή η ενέργεια, θα είχαμε μεγάλο όφελος», είπε στην «Κ» ο κ. Χατζηλάκος, ο οποίος από τα μέσα της δεκαετίας του ’70 είχε στρέψει το ενδιαφέρον του στα ζητήματα της ενέργειας.
Ο κ. Χατζηλάκος έφτιαξε μια διάταξη, η οποία τοποθετείται στην άκρη ενός προβλήτα. Αποτελείται από έναν πλωτήρα που μπαίνει μέχρι τη μέση στη θάλασσα και μπορεί να κινηθεί κατακόρυφα από το κύμα (σε συνθήκες ασφαλείας). Η κίνηση, στη συνέχεια, μεταδίδεται σε δύο μονοδρομικούς τροχούς, που βρίσκονται πάνω στη στεριά και οι οποίοι κινούν οριζόντιο άξονα. Αυτός, με τη σειρά του, κινεί μια ηλεκτρογεννήτρια. «Ιδιοφυής στην απλότητά της» χαρακτηρίσθηκε στις ΗΠΑ η κατασκευή, η οποία πήρε πατέντα από το Αμερικανικό Γραφείο Ευρεσιτεχνιών το 2001. Είχε προηγηθεί το 1998 η ελληνική πατέντα από τον Οργανισμό Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας, ενώ το 2003 ακολούθησε και το ευρωπαϊκό δίπλωμα ευρεσιτεχνίας, που ισχύει σε 13 παράκτιες χώρες. Το 2006, ο κ. Χατζηλάκος πήρε νέο δίπλωμα για 123 χώρες. Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι ερευνητές διεθνώς στρέφουν την προσοχή τους στην αξιοποίηση της κυματικής ενέργειας. Αν και δεν συμπεριλαμβάνεται τυπικά στις ανανεώσιμες πηγές (ΑΠΕ), η ενέργεια από τον θαλάσσιο κυματισμό αποτελεί μια απόλυτα καθαρή, ανεξάντλητη, ασφαλή και οικονομικά συμφέρουσα πηγή. Το μέγεθός της είναι ασύλληπτο. Ερευνητές του England’s Maritime Foresight Panel εκτίμησαν ότι μόνο το ένα χιλιοστό της αξιοποιήσιμης ενέργειας όλου του θαλάσσιου στοιχείου να μετατρεπόταν σε ηλεκτρισμό, θα καλύπταμε πέντε φορές τις παγκόσμιες ανάγκες! Αξίζει να σημειωθεί ότι «η κυματική ενέργεια έχει την υψηλότερη ενεργειακή πυκνότητα, 800 φορές μεγαλύτερη από τον αέρα», όπως μας λέει ο κ. Χατζηλάκος.
Ο μηχανισμός μετατροπής
Ο Κωνσταντίνος Χατζηλάκος ενδιαφέρθηκε να υλοποιηθεί η τεχνολογία στην Ελλάδα. Απευθύνθηκε στο Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, το οποίο αξιολόγησε θετικά τη μέθοδο: «Ο μηχανισμός μετατροπής της κατακόρυφης κίνησης της επιφάνειας της θαλάσσιας μάζας σε περιστροφική είναι απλή. Η παράκτια εγκατάσταση του μηχανισμού συνεπάγεται υψηλό δείκτη ασφαλείας. Είναι οικονομική, διότι σε αντίθεση με τις υπεράκτιες, δεν απαιτούνται αγκυρώσεις, υποβρύχιες καλωδιώσεις κ.λπ. Η απόδοση του ηλεκτρικού ρεύματος είναι άμεση. Η επιβάρυνση του περιβάλλοντος μηδαμινή. Είναι δυνατή και εύκολη η τοποθέτηση σε σειρά πολλών μονάδων, που επιτρέπει μαζική παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος, της τάξης MW και μεγαλύτερης». Μάλιστα, με την ευθύνη του ΚΑΠΕ πραγματοποιήθηκε και πειραματική εφαρμογή, με τη δημιουργία πειραματικού σταθμού. Στην Τελική Εκθεση του πειράματος σημειώνεται ότι η συγκεκριμένη τεχνολογία παραγωγής ηλεκτρικού από τα κύματα είναι «κατάλληλη για ηλεκτροπαραγωγή, διαθέτουσα ιδιαίτερα ικανοποιητικό συνολικό βαθμό απόδοσης, σε σύγκριση με άλλα ανταγωνιστικά συστήματα και προοιωνίζεται τη σκοπιμότητα βιομηχανικής εφαρμογής της».
Κλειστές πόρτες
Αλλά αν και έχουν περάσει πάνω από δύο χρόνια από την κατάρτιση της Εκθεσης, ούτε το ΚΑΠΕ ούτε το αρμόδιο υπουργείο Ανάπτυξης έχουν επιδείξει την παραμικρή προσπάθεια αξιοποίησης της τεχνολογίας του κ. Χατζηλάκου. Δεν του παρέχουν ούτε καν την πιστοποίηση για να μπορεί να κινηθεί προς τον ιδιωτικό τομέα! Οσα υπομνήματα και γράμματα, από το ΥΠΑΝ μέχρι τη Γενική Γραμματεία Ερευνας και Τεχνολογίας, ακόμα και το γραφείο του πρωθυπουργού, έχει στείλει ο μαχητικός εφευρέτης έχουν προσκρούσει σε κλειστές θύρες και σε κλειστά αυτιά… Και αυτό, σε μια εποχή που θα ‘πρεπε να είμαστε εξαιρετικά ανοιχτόμυαλοι και να κυνηγάμε κάθε δυνατότητα στον τομέα της ενέργειας, ειδικά της ανανεώσιμης.
Καινοτόμα τεχνολογία
«Ας είμαστε μια φορά σε κάτι πρωτοπόροι. Σε μια εποχή που οι αλλαγές στο κλίμα και η εξάντληση των ορυκτών καυσίμων κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, φανταζόμουν πολλές εγκαταστάσεις κυματικής ενέργειας, βιομηχανική αξιοποίηση, ακόμα και εξαγωγές», μας λέει ο Κωνσταντίνος Χατζηλάκος, που δεν το βάζει κάτω.
Το 1967 δεν δίστασε να φύγει από την Πολεμική Αεροπορία, «με το κεφάλι ψηλά και με αίσθημα τιμής, αφού δεν συνέπραξα σε μια συνταγματική εκτροπή». Σήμερα δηλώνει ότι δεν θα αφήσει μια καινοτόμα τεχνολογία να πάει χαμένη. Ηδη οι κρατικές υπηρεσίες έχουν αναγνωρίσει τη σοβαρότητα της δουλειάς του. Υπάρχει κανείς αρμόδιος να δείξει ενδιαφέρον; Ή πρέπει να υπάρχει πάντα κάποιο «μεγάλο όνομα» από πίσω;